[ویکی فقه] سفرنامه بخارا (کتاب). کتاب «سفرنامه بخارا: عصر محمد شاه قاجار» با مولف مجهول، به زبان فارسی در مورد طوایف تکه در مرو ، سرخس، آخال و تجن می باشد.
نویسنده گویا ایلچی دربار فتحعلی شاه بوده و به همراه خواجه خلیل فرستاده امیر بخارا از تهران رهسپار بخارا گردیده و گزارش منزل به منزل را در این سفرنامه شرح داده است. وی از سیف الله میرزا (چهل و دومین پسر فتحعلی شاه) و آصف الدوله حاکم خراسان و محمد زمان خان قاجار لو
کتاب؛ شامل مقدمه محقق، سرآغاز، تفصیل حرکت فدوی از بخارا و مراجعت به دار الخلافه و تفصیلات مالیات دیوانی و قشون کشی بخارا و بخش فهرست ها می باشد.
گزارش محتوا
مقدمه محقق به گزارشی از احوالات دوره اویل قاجار و زمان محمد شاه و مرزهای شمال شرقی ایران پرداخته و از طرفی کتاب های که در مورد ماورالنهر در این زمان نوشته شده است، را مورد بررسی قرار داده است و اطلاعات مختصری درباره متن کتاب به خواننده ارائه می دهد. مقدمه کتاب با این گزارش شروع می شود: «آقا محمدخان قاجار پس از سرکوب آخرین بازماندگان زندیه و استقرار قدرت به فکر احیای مرزهای ایران افتاد. او قصد داشت حدود ایران را به زمان نادر شاه و پادشاهان صفویه برساند، به همین منظور به گرجستان لشکر کشید و با همین نیت در سال ۱۲۱۰ ه. ق فاتحانه وارد مشهد شد. در این هنگام سه شهر قدیمی ایالت خراسان - بلخ ، هرات ، مرو - در دست افغان ها و اوزبک ها بود. آقا محمد خان با نوشتن نامه ای به شاه زمان که در این موقع در افغانستان بر مسند قدرت بود و همچنین نامه ای به محمود میرزا برادر شاه زمان که حاکم هرات بود، سابقه تاریخی سیادت ایرانیان را بر دو شهر بلخ و هرات متذکر شد...» . سرآغاز کتاب به تمجید و تجلیل از سلطنت قاجار و چگونگی ارسال سفیران به مناطق و کشورهای همسایه پرداخته است. مولف در ادامه به شرح سفر به بخار و مکان های بین راه و استقبال مردم این سامان از کاروان اعزامی به بخارا در این جا می پردازد. همانند: «منزل سیوم در ایوان کی که آنهم شش فرسخ است وارد و اهل آنجا شکایتی از عالیجاه میرآخور داشتند. منزل چهارم قشلاق بود که پنج فرسخ و نیم است. اهالی آنجا کلا از سرکار ایلخانی راضی بودند. منزل پنجم ده نمک که هفت فرسخ است وارد شدیم. مذکور شد که اهالی آنجا زیاده مستاصل و پریشان می باشند، از عهده اخراجات و سیورسات نمی توانند برآیند. آن شب خرج خلیل خواجه را این فدوی متحمل شد و به رعایا تحمیلی وارد نیاورد...» .
← بخش اول
...
نویسنده گویا ایلچی دربار فتحعلی شاه بوده و به همراه خواجه خلیل فرستاده امیر بخارا از تهران رهسپار بخارا گردیده و گزارش منزل به منزل را در این سفرنامه شرح داده است. وی از سیف الله میرزا (چهل و دومین پسر فتحعلی شاه) و آصف الدوله حاکم خراسان و محمد زمان خان قاجار لو
کتاب؛ شامل مقدمه محقق، سرآغاز، تفصیل حرکت فدوی از بخارا و مراجعت به دار الخلافه و تفصیلات مالیات دیوانی و قشون کشی بخارا و بخش فهرست ها می باشد.
گزارش محتوا
مقدمه محقق به گزارشی از احوالات دوره اویل قاجار و زمان محمد شاه و مرزهای شمال شرقی ایران پرداخته و از طرفی کتاب های که در مورد ماورالنهر در این زمان نوشته شده است، را مورد بررسی قرار داده است و اطلاعات مختصری درباره متن کتاب به خواننده ارائه می دهد. مقدمه کتاب با این گزارش شروع می شود: «آقا محمدخان قاجار پس از سرکوب آخرین بازماندگان زندیه و استقرار قدرت به فکر احیای مرزهای ایران افتاد. او قصد داشت حدود ایران را به زمان نادر شاه و پادشاهان صفویه برساند، به همین منظور به گرجستان لشکر کشید و با همین نیت در سال ۱۲۱۰ ه. ق فاتحانه وارد مشهد شد. در این هنگام سه شهر قدیمی ایالت خراسان - بلخ ، هرات ، مرو - در دست افغان ها و اوزبک ها بود. آقا محمد خان با نوشتن نامه ای به شاه زمان که در این موقع در افغانستان بر مسند قدرت بود و همچنین نامه ای به محمود میرزا برادر شاه زمان که حاکم هرات بود، سابقه تاریخی سیادت ایرانیان را بر دو شهر بلخ و هرات متذکر شد...» . سرآغاز کتاب به تمجید و تجلیل از سلطنت قاجار و چگونگی ارسال سفیران به مناطق و کشورهای همسایه پرداخته است. مولف در ادامه به شرح سفر به بخار و مکان های بین راه و استقبال مردم این سامان از کاروان اعزامی به بخارا در این جا می پردازد. همانند: «منزل سیوم در ایوان کی که آنهم شش فرسخ است وارد و اهل آنجا شکایتی از عالیجاه میرآخور داشتند. منزل چهارم قشلاق بود که پنج فرسخ و نیم است. اهالی آنجا کلا از سرکار ایلخانی راضی بودند. منزل پنجم ده نمک که هفت فرسخ است وارد شدیم. مذکور شد که اهالی آنجا زیاده مستاصل و پریشان می باشند، از عهده اخراجات و سیورسات نمی توانند برآیند. آن شب خرج خلیل خواجه را این فدوی متحمل شد و به رعایا تحمیلی وارد نیاورد...» .
← بخش اول
...
wikifeqh: سفرنامه_بخارا_(کتاب)