سفرنامه سیف الدوله

wikifeqh: مشهد هویدا است. او ابتدا از ترکیب ناهمگون جمعیت مشهد سخن می گوید و سپس بدون توجه به این که ساکنان این شهر از نقاط مختلف در آن جا گردآمده اند و نیز بدون امعان نظر به خصایص اخلاقی و آداب و رسوم آنان و مشکلات معیشتی دست و پا گیرشان، هر آن چه از فساد اخلاقی به خاطرش می رسیده به آنان نسبت داده است. البته این هتک حرمت از شخصی چون او بعید نمی نماید.توضیحات مؤلف پیرامون نکات تاریخی، سیاسی و آئینی، شرایط گوناگون وجوه اجتماعی دقیق و بسنده است. اما در مورد اوضاع جغرافیایی هر محل در بسیاری از موارد دقت عمل به خرج نداده است. مثلا به رود یا کوه یا محلی اشاره می کند؛ اما از آن نام نمی برد.این سفرنامه که با عنوان سفرنامه مکه در فهرست نسخ خطی کتابخانه ملی ایران ضبط گردیده، تنها شرح دیده ها و دریافت های نویسنده از مناسک حج نیست، زیرا وی پس از اتمام زیارت خانه خدا ، به عراق عزیمت نموده و پس از زیارت عتبات به ایران مراجعت کرده و در داخل ایران نیز همچنان به سفر خود ادامه داده و به خراسان عزیمت کرده است. او از شهر اصفهان و دوران ماموریت خود در این شهر سخن می گوید و در نواحی غرب ایران به سیاحت می پردازد و به مازندران هم می رود. نویسنده در طی مطالب کتاب، از ذکر سفرهای سابق نیز غافل نمی ماند و هر جا که فرصتی می یابد به مسافرت های قبلی خود، مثلا سفر افغانستان ، گرگان و نواحی دیگر اشاره می کند.
← خلاصه مسافرت سیف
نسخه حاضر در برنامه؛ مشتمل بر پاورقی هایی به قلم مصحح سفرنامه، آقای علی اکبر خداپرست و نیز فهرست های ذیل می باشد:نام جاها، نام کسان، بناها، قلعه ها ، مدفن هاو مسجدها ، شغل ها، طایفه ها، لقب ها، ملیت ها و نشانه ها، چشمه ها، جلگه ها، جنگل ها ، دریاها ، رودخانه ها و کوه ها، خوراکی ها، درختان ، گل ها و میوه ها ، جانوران و حشرات- وسایل سفر، دین ها ، زبان ها و اصطلاحات مذهبی، کان ها و کانی ها، مدنیات و اصطلاحات مدنی، شعرها و مثل ها، منابع و مآخذ.
منبع
...