اشکناز

پادشاهی آشکناز در منابع قدیمی عبری و بخصوص کتاب ارمیای نبی و در قطعه ای که به تاریخ - ۵۹۳ پ.م. - مورخ است نام برده شده و ضمناً پادشاهی مزبور در ردیف اورارتو و ماننا بوده است. سه کشور یاد شده همچون کشورهای تابع پادشاهی ماد وصف شده اند. آخرین باریکه منابع شرقی از پادشاهی اشکناز یاد می کنند در نیمهٔ نخستین قرن ششم پ.م. است. این تاریخ مربوط است به اصطلاحِ «فهرست اقوام» یا «جدول نام های اخلاف موهوم نوح نبی». که یهودیان آن عصر نوح را نیای اصلی اقوام گوناگون می شمردند. بعدها به آنچه اصطلاحاً «قاعدهٔ کاهنان» نامیده شد منضم گردید و سپس به انضمام آن به سفر پیدایش تورات ملحق شد. اینجا اشکناز با ریفات و توهارما (ارمنستان کوچک) به عنوان پسران گومر یعنی کیمریان نام برده شده است.
کیمریان
اسکیت ها
اشکنازی
آریزانتیان
خزرها
موارد تذکر اسکیت های اشکودا در آثار شرقی به همین محدود است. البته اگر از این نکته صرف نظر شود که گاهی اسکیت ها در زیر عنوان عمومی تر کیمریان یا اومن مثه مستور می باشند. بطوریکه مشاهده می شود منبع باستانی عبری آشکوز را در مفهوم «گومر» یعنی کیمریان گنجانده است. در نظر ساکنان مشرق زمین در قرن ها هفتم تا پنجم پ.م. «اسکیت های اشکودا» یکی از قبایل کیمری بودند نه اسکیت.
بعضی از کشفیات باستانشناسی و از آنجمله حفریاتی که در تیشبانی نزدیک ایروان و کارکمیش در کرانهٔ شعبهٔ فرات در شمال سوریه و در فلسطین و شمال مصر به عمل آمده و بخصوص گنجی که در زیویه نزدیک سقز، در جنوب دریاچهٔ اورمیه، و اراضی ماننای پیشین یافت شده و شامل اشیاء گرانبهای آشوری یا آشور و اورارتوئی و ماننائی است. به زعم برخی از محققان نشان می دهد که منشأ بسیاری از پدیده ها هنر اسکیت آسیای مقدم می باشد. اینها همه از شواهد اقامت اسکیت ها در آسیای مقدم هستند. مراتب فوق عده ای از محققان را بر آن داشت که پندارند مرکز اسکیت ها در آسیای مقدم ناحیهٔ ماننا بوده است و ایشان از آنجا به کشورهای دیگر دستبرد می زدند. چناچه هرودوت می گوید تا مصر نیز می رفتند.
کشف گنج زیویه نیز فرض وجود مرکز اسکیت ها را در خاک ماننا تأیید نمی کند حتی اگر دفینه زیویه واقعاً متعلق به اسکیت هایی باشد که موقتاً در ماننا اقامت داشتند نیز نمی توان چنین استنتاج کرد که ماننا را واقعاً اسکیت ها تسخیر کرده بوده اند و پادشاهی اسکیت ها همان خاک ماننا بوده است. مندرجات کتاب ارمیای نبی که از پادشاهی اسکیت یاد می کند با چنین استنتاجی تناقض دارد. در واقع اسکیت ها ممکن است موقتاً گاه چون متحد و گاه چون دشمن در ماننا اقامت داشته اند.