ملایر

فرهنگ فارسی

نام سابق آن دولت آباد بود . این شهر را شاهزاده دولتشاه پسر فتحعلیشاه ساخت . شهر ملایر در جلگه مسطحی است . طول شهر ۴۸ درجه و ۴۹ دقیقه از مبدا گرینویچ و عرض آن ۳۴ درجه و ۱۷ دقیقه است و ۱۶۷۷ متر از سطح دریا بالاتر است . ملایر سردسیر و خوش آب و هوا است محصول عمده این شهرستان غلات انگور گردو و میوه است . تابستان گوجه فرنگی و سیب زمینی به اهواز و آبادان صادر میکند. صنایع دستی زنان قالیچه و گلیم بافی است . قالیچه جوزان شهرت معروفی دارد . شهرستان ملایر از ۵ دهستان که ۲۵۱ ده دارد تشکیل شده است . جمعیت این شهرستان ۱۹۱۹۶۴ تن میباشد.جمعیت شهر ملایر ۴۷۱۱۷ تن است . از بناهای دیدنی شهر پارک ناصری است که بانی آن سلطان محمد میرزا برادر عین الدوله و تاریخ بنا سال ۱۳٠۴ه.ق .میباشد بوسیله راههای شوسه به همدان بروجرد اراک مربوط میگردد .

لغت نامه دهخدا

ملایر. [ م َ ی ِ ] (اِخ ) مرکز شهرستان ملایر است که در جلگه ٔ مسطحی بنا شده است . طول این شهر 48 درجه و 49 دقیقه و 30 ثانیه از مبداءگرینویچ و عرض آن 34 درجه و 17 دقیقه است و 1677 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. هوای آن معتدل است و در حدود 25432 تن سکنه دارد. از بناهای دیدنی شهر پارک ناصری است که بانی آن سلطان محمدمیرزا برادر عین الدوله و تاریخ بنای آن 1304 هَ . ق . است . این شهر، به علت آنکه شاهزاده دولت شاه یکی از پسران فتحعلی شاه اولین کسی بود که به فکر احداث آن افتاد، سابقاً دولت آباد نامیده می شد . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5). و رجوع به ماده ٔ قبل شود.

ملایر. [ م َ ی ِ ] (اِخ ) یکی از ولایات ثلاث است که در جنوب همدان و شمال بروجرد واقع است . (از جغرافیای سیاسی کیهان ص 291). یکی از شهرستانهای استان پنجم و از نظر تقسیمات کشوری تابع فرمانداری کل همدان است . از شمال به شهرستان همدان و از جنوب به شهرستان بروجرد، از مشرق به شهرستان اراک و از مغرب به شهرستانهای نهاوند و تویسرکان محدود است . منطقه ای است سردسیر و بطور کلی خوش آب و هوا و سالم . مرتفعترین کوه شهرستان در شمال شوسه ٔ ملایر به اراک و شمال کمازان واقع و معروف به کوه لشکردر است که 2928 متر از سطح دریا بلندتر است . مهمترین رودخانه ٔ شهرستان رودخانه ٔ خرم آباد است که از شعب رودخانه ٔ گاماساب به شمار می آید. محصول عمده ٔ این شهرستان غلات و گردو و انگور و سایر میوه ها و حبوبات است و از صادرات مهم آن کشمش ، قیسی ، گردو، چوب صنوبر، چوب گردو، پوست ، پشم و کتیراست . معادنی که در کوههای این شهرستان وجود دارد عبارت است از زغال سنگ و سنگ سفید که در بلورسازی مصرف دارد و سنگ مرمر متوسط و طلا که در اراضی طجر دهستان سامن داخل خاک و شن دیده می شود. در اکثر قراء شهرستان زنان به بافتن قالی ، قالیچه ، جاجیم و گلیم اشتغال دارند که یکی از صادرات مهم شهرستان محسوب می گردد. شهرستان ملایر از 5دهستان تشکیل یافته و تقسیمات آن به شرح زیر است :
1- دهستان حومه ، 52 آبادی . 2- دهستان آورزمان ، 47 آبادی . 3- دهستان ترک ، 50 آبادی . 4- دهستان سامن ، 46 آبادی . 5- دهستان کمازان ، 55 آبادی . بنابر آمار فوق شهرستان ملایر با احتساب شهر ملایر از 251 آبادی تشکیل شده و در حدود 000،170 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5). و رجوع به نشریه ٔ مؤسسه ٔ آمار ایران و جغرافیای سیاسی کیهان صص 390 - 392 و جغرافیای غرب ایران ص 79 و نزهةالقلوب چ لیدن ص 74 شود.

ملایر. [ م َ ی ِ ] ( اِخ ) یکی از ولایات ثلاث است که در جنوب همدان و شمال بروجرد واقع است. ( از جغرافیای سیاسی کیهان ص 291 ). یکی از شهرستانهای استان پنجم و از نظر تقسیمات کشوری تابع فرمانداری کل همدان است. از شمال به شهرستان همدان و از جنوب به شهرستان بروجرد، از مشرق به شهرستان اراک و از مغرب به شهرستانهای نهاوند و تویسرکان محدود است. منطقه ای است سردسیر و بطور کلی خوش آب و هوا و سالم. مرتفعترین کوه شهرستان در شمال شوسه ملایر به اراک و شمال کمازان واقع و معروف به کوه لشکردر است که 2928 متر از سطح دریا بلندتر است. مهمترین رودخانه شهرستان رودخانه خرم آباد است که از شعب رودخانه گاماساب به شمار می آید. محصول عمده این شهرستان غلات و گردو و انگور و سایر میوه ها و حبوبات است و از صادرات مهم آن کشمش ، قیسی ، گردو، چوب صنوبر، چوب گردو، پوست ، پشم و کتیراست. معادنی که در کوههای این شهرستان وجود دارد عبارت است از زغال سنگ و سنگ سفید که در بلورسازی مصرف دارد و سنگ مرمر متوسط و طلا که در اراضی طجر دهستان سامن داخل خاک و شن دیده می شود. در اکثر قراء شهرستان زنان به بافتن قالی ، قالیچه ، جاجیم و گلیم اشتغال دارند که یکی از صادرات مهم شهرستان محسوب می گردد. شهرستان ملایر از 5دهستان تشکیل یافته و تقسیمات آن به شرح زیر است :
1- دهستان حومه ، 52 آبادی. 2- دهستان آورزمان ، 47 آبادی. 3- دهستان ترک ، 50 آبادی. 4- دهستان سامن ، 46 آبادی. 5- دهستان کمازان ، 55 آبادی. بنابر آمار فوق شهرستان ملایر با احتساب شهر ملایر از 251 آبادی تشکیل شده و در حدود 000،170 تن سکنه دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ). و رجوع به نشریه مؤسسه آمار ایران و جغرافیای سیاسی کیهان صص 390 - 392 و جغرافیای غرب ایران ص 79 و نزهةالقلوب چ لیدن ص 74 شود.

ملایر. [ م َ ی ِ ] ( اِخ ) مرکز شهرستان ملایر است که در جلگه مسطحی بنا شده است. طول این شهر 48 درجه و 49 دقیقه و 30 ثانیه از مبداءگرینویچ و عرض آن 34 درجه و 17 دقیقه است و 1677 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. هوای آن معتدل است و در حدود 25432 تن سکنه دارد. از بناهای دیدنی شهر پارک ناصری است که بانی آن سلطان محمدمیرزا برادر عین الدوله و تاریخ بنای آن 1304 هَ. ق. است. این شهر، به علت آنکه شاهزاده دولت شاه یکی از پسران فتحعلی شاه اولین کسی بود که به فکر احداث آن افتاد، سابقاً دولت آباد نامیده می شد . ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ). و رجوع به ماده قبل شود.

دانشنامه عمومی

مَلایر شهری تاریخی در غرب ایران است. این شهر مرکز شهرستان ملایر و در ۳۸۶ کیلومتری غرب پایتخت و در ۷۰ کیلومتری جنوب شرقی مرکز استان واقع شده است.این شهر از نظر جمعیت دومین شهر بزرگ استان همدان، به شمار می آید.ملایر از ترکیب دو واژه «مال» و «آگر» تشکیل شده که به معنی سرزمین آتش است. همچنین به سرزمین آریایی ها نیز تعبیر شده است. ملایر از مرکز استان با نام : یاسوج بزرگتر است. همچنین بررسی تپه نوشیجان٬آتشکده و قلعه ای باستانی در ۱۵ کیلومتری غرب ملایر با کاوش های باستان شناسان در این تپه باستانی سه طبقه شناسایی شد که طبقه اول را به مادها، طبقه دوم را به هخامنشیان و طبقه سوم را به ساسانیان نسبت می دهند. مردم ملایر به زبان فارسی وگویش ملایری تکلم می کنند. شهرداری ملایر در سال ۱۳۱۷ تأسیس و این شهرداری هم اکنون دو منطقه دارد. فرمانداری ویژه شهرستان ملایر در این شهر قرار دارد.ملایر دارای سرانه فضای سبز بالایی است به طوری که شامل ۴۰ پارک شهری، ۴ پارک جنگی و یک پارک قدیمی به نام پارک سیفیه است. سرانه فضای سبز در ملایر بیش از ۳/۱۴متر مربع است. از جمله آثار دیدنی در ملایر می توان به پارک سیفیه، یخچال میرفتاح، شهر زیرزمینی سامن دوره اشکانیان، پروژه مینی ورد ملایر، بام ملایر و دریاچه کوثر اشاره کرد.ملایر دارای طبیعت معتدل کوهستانی با زمستان های سرد و پر برف و تابستان های معتدل است. وجود روستاها و زمین های وسیع کشاورزی و باغ های حاصل خیز انگور و فاصله کمتر از ۱۵۰ کیلومتر با سه مرکز استان و قرارگیری بر سر راه های مواصلاتی اصلی، همچنین گستردگی صنعت مبل و منبت در توسعه ملایر مؤثر بوده است.هم اکنون این شهر دارای ۱۰ مرکز آموزش عالی است. صنایع و کارخانه های فعال در ملایر در زمینه صنایع چوب و مبلمان می باشد. از ره آوردهای ملایر می توان به فرش، خشکبار و عسل اشاره کرد.
شواهد نشان می دهد که حاکمان قاجار برای کنترل و تسلط بر منطقه ای که در میانهٔ شهرهای همدان، نهاوند، تویسرکان و اراک فاقد یک مرکز شهری بوده است با توسعه شهر کنونی ملایر علاوه برتسلط سیاسی و اجتماعی، از تولیدات دامی، کشاورزی و صنایع دستی منطقه به ویژه فرش هم استفاده نموده اند.
موقعیت مناسب طبیعی و جغرافیایی موجب تداوم زیستگاهی و توسعه آن در دو سدهٔ اخیر شهر بوده است.
یکی دیگر از دلایل پیدایش و شکل گیری شهر کنونی ملایر، قرارگیری ملایر بر سر راه های تجاری و کاروانی و عتبات عالیات بوده است.
به زادگاه وکیل الرعا و دیار تاکستان های زرخیز خوش آمدید
ملایر بزرگترین تولیدکننده مبل در ایران و بزرگترین صادرکننده مبل و منسوجات چوبی به عراق و سایر کشورها می باشد.
ملایر داری یک ثبت ملی و یک ثبت جهانی است. این شهر به عنوان شهر ملی مبل و منبت در لیست شهرهای صنایع دستی کشور ثبت شده است.همچنین انگور ملایر به عنوان پنجاه و سومین میراث مهم کشاورزی جهان در سازمان فائو و ملایر به عنوان شهر جهانی انگور به ثبت رسیده است.

wiki: ملایر

پیشنهاد کاربران

ملایر ، مال ایر دگرگون شده "مان ایر =مانیر" پارسی به معنای جای ، خانه و مسکن آریایی است ، در این نام " مال یک واژه تازی و به معنای دارایی می باشد که به اشتباه جای " مان" به معنای خانه را گرفته ، از سویی واژه " ایر " به معنای آریایی در زبان پارسی بسیار دیده می شود ، مانند : ایران ، ایروان ، ایرج و . . .

کوردیه و متشکل از
مال یعنی خانه
و
آور و آگر به معنی آتش است

ایل لر ثلاثی ساکن استان همدان

ملایر . نهاوند. تویسرکان

ثلاث ::سه محل

***
استان چهار محل بختیاری ( محال ) لر بختیاری

شهری کردنشین، که اسمش معرب کلمه کردی مال آگر یعنی خانه آتش است

ملایر یک شهر کاملاً لر نشین هست به معنی خانه ی آتش
در زبان لری خانه مال میشه و آتش هم آگر میشه

کلمات دیگر: