کلمه جو
صفحه اصلی

مختصر بصائر الدرجات

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] میرزا عبدالله افندی در کتاب ریاض العلماء ایشان را در زمره ی شاگردان شهید ثانی شمرده اند که به نظر درست نمی باشد چون شهید ثانی (911-965) در قرن دهم می زیسته است. در همه ی سایت ها و در کتاب مستدرک علم الرجال تالیف آقای النماری در کتاب ریاض العلماء ایشان در زمره شاگردان شهید اول شمرده اند.
شیخ حسین بن محمد حمویانی، سید تاج الدین عبدالحمید هاشمی زینبی.
در نسخه چاپی این کتاب آمده است مناز کتاب "مختصر البصائر" نقل می کنم که مشخص می شود کتاب منتخب مختصر البصائر است، اما در ابتدای نسخه ی خطی آیت الله مرعشی آمده است هذا کتاب "مختصر البصائر" که مشخص مشود خودش این نام را انتخاب کرده است.
ما دو کتاب بصائر الدرجات داریم یکی تالیف محمد بن صفار قمی از علمای قرن سوم که موجود است و دیگری تالیف سعد بن عبدالله اشعری که از بین رفته است این کتاب را حسن بن سلیمان مختصر کرده است. البته این احتمال گروهی از محدثین از جمله آقا بزرگ تهرانی است شاید انگیزه نگارش همین مختصر کردن کتاب باشد. انگیزه ی دیگر بیان روایات فضایل و کرامات و علم اهل بیت عصمت و طهارت و بحث رجعت است چون بیشتر کتاب از غیربصائر نقل شده است.
این کتاب یکی از مرجع های کتاب های وسائل الشیعه و الیقاظ من الهجعت بالبرهان علی الرجعت، شیخ حر عاملی و بحارالانوار و اثبات الهدات بالنصوص والمعجزات است، و شیخ حر در هر دو کتابش آن را معرفی می کند، بنابراین اعتبار بسیار بالاست.
سند روایات بیشتر به سبک شیخ کلینی و معنعن است، اکثر روایات متصل تا معصوم است و ایشان تصریح به سندشان کرده است، به گفته آقا بزرگ تهرانی این کار برای عدم التباس با احادیث بصائر است. روایات در چهار ده باب تنظیم شده است. برخی روایات هم بدون باب و عنوان ذکر شده اند. مولف گاه کلماتی در تبیین موضوع مورد بحث، الفاظ روایات و یا سند برخی روایات یا کتب بیان کرده است.
این کتاب بدون خطبه و مقدمه آغاز می شود و روایات متعددی درباره علم امام، نزول روح القدوس بر او و برخی دیگر از کرامات را نقل کرده و سپس روایات را طی چهارده باب می آورد، آن چهارده باب به ترتیب:
همان که دیدید برخی عناوین باب ها، همانند و یا نزدیک به یکدیگرند. در پایان کتاب جمله یا علامتی که نشانگر پایان اثر باشد نیست و به کیفیت گزینش اصل کتاب هم اشاره ای نشده است. گاه روایتی غیرمربوط نسبت به عنوان باب ها در برخی ابواب دیده می شود.


کلمات دیگر: