اصلاحات ارضی
فارسی به انگلیسی
مترادف و متضاد
اصلاحات ارضی
دانشنامه آزاد فارسی
اِصلاحاتِ اَرضی
مهم ترین برنامۀ اصلاحات اجتماعی ـ اقتصادی عصر پهلوی ، از ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۱ش، با دو هدف اصلیِ افزایش تولید و تعمیم عدالت، مبنی بر تقسیم زمین بین کشاورزان . این برنامه از اوایل مشروطیت مطرح و در مرام نامۀ حزب دموکرات بدان تأکید شده بود، اما عملاً اقدامی در این جهت صورت نگرفت . پس از برکناری رضاشاه از سلطنت بسیاری از املاکی که او از مردم گرفته بود به صاحبان آن ها باز گردانده شد، اما با طرح مجدد املاک سلطنتی در مجلس شورای ملی، بخشی از این املاک به محمدرضاشاه واگذار شد (۱۳۲۶ش ). در ۱۷ اسفند ۱۳۲۹ شاه زیر فشار دولت دموکرات ، فرمان تقسیم املاک سلطنتی را صادر کرد، اما بخشی از طرح اجرا نشد. در ۱۳۳۱ دولت این املاک را از شاه گرفت، اما بعد از کودتای ۲۸ مرداد و با روی کار آمدن جمهوری خواهان در امریکا بار دیگر املاک در اختیار شاه قرار گرفت . در آغاز دهۀ ۱۳۴۰، دولت دموکرات امریکا به منظور جلوگیری از قیام های مردمی در کشورهای اقمار، خواهان اصلاحات اجتماعی و اقتصادی در این کشورها شد. از این رو علی امینی نامزد اجرای اصلاحات مورد نظر امریکا به صدارت رسید. او لایحۀ اصلاحات ارضی را به تصویب مجلس رساند. سرانجام این طرح در دولت اسدالله علم به تصویب نهایی رسید (۱۳۴۱). اجرای برنامۀ اصلاحات ارضی به موجب قانون اصلاحات، در ۲۰ دی ۱۳۴۰ آغاز شد و با تصویب نامه ها و الحاقیه هایی که تا پایان اصلاحات (۱۳۵۱) بدان افزوده شد، سه مرحله را پشت سر گذاشت و در ۱۳۵۱ رسماً پایان یافت. اصلاحات ارضی ابتدا از مراغه آغاز و پس از آن فوراً در کل کشور اجرا شد، اما چون شاه و خاندان پهلوی بزرگ ترین مالکان به حساب می آمدند، این طرح تغییر ماهیت داد و عمدتاً در میان مالکان متوسط و کوچک اجرا شد.
مهم ترین برنامۀ اصلاحات اجتماعی ـ اقتصادی عصر پهلوی ، از ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۱ش، با دو هدف اصلیِ افزایش تولید و تعمیم عدالت، مبنی بر تقسیم زمین بین کشاورزان . این برنامه از اوایل مشروطیت مطرح و در مرام نامۀ حزب دموکرات بدان تأکید شده بود، اما عملاً اقدامی در این جهت صورت نگرفت . پس از برکناری رضاشاه از سلطنت بسیاری از املاکی که او از مردم گرفته بود به صاحبان آن ها باز گردانده شد، اما با طرح مجدد املاک سلطنتی در مجلس شورای ملی، بخشی از این املاک به محمدرضاشاه واگذار شد (۱۳۲۶ش ). در ۱۷ اسفند ۱۳۲۹ شاه زیر فشار دولت دموکرات ، فرمان تقسیم املاک سلطنتی را صادر کرد، اما بخشی از طرح اجرا نشد. در ۱۳۳۱ دولت این املاک را از شاه گرفت، اما بعد از کودتای ۲۸ مرداد و با روی کار آمدن جمهوری خواهان در امریکا بار دیگر املاک در اختیار شاه قرار گرفت . در آغاز دهۀ ۱۳۴۰، دولت دموکرات امریکا به منظور جلوگیری از قیام های مردمی در کشورهای اقمار، خواهان اصلاحات اجتماعی و اقتصادی در این کشورها شد. از این رو علی امینی نامزد اجرای اصلاحات مورد نظر امریکا به صدارت رسید. او لایحۀ اصلاحات ارضی را به تصویب مجلس رساند. سرانجام این طرح در دولت اسدالله علم به تصویب نهایی رسید (۱۳۴۱). اجرای برنامۀ اصلاحات ارضی به موجب قانون اصلاحات، در ۲۰ دی ۱۳۴۰ آغاز شد و با تصویب نامه ها و الحاقیه هایی که تا پایان اصلاحات (۱۳۵۱) بدان افزوده شد، سه مرحله را پشت سر گذاشت و در ۱۳۵۱ رسماً پایان یافت. اصلاحات ارضی ابتدا از مراغه آغاز و پس از آن فوراً در کل کشور اجرا شد، اما چون شاه و خاندان پهلوی بزرگ ترین مالکان به حساب می آمدند، این طرح تغییر ماهیت داد و عمدتاً در میان مالکان متوسط و کوچک اجرا شد.
wikijoo: اصلاحات_ارضی
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] اصلاحات ارضی در نتیجه نقشه شوم آمریکا بر رژیم شاه بود تا با اعتمادسازی تسلط کافی بر منابع ایران زمین پیدا کند که در طول اقدام با مخالفت های علما و روحانیون مواجه شدند در ادامه تصویب آفت هایی هم به عده ای رسید که در نتیجه آن کوچ به شهرها بود.
منظور از اصلاحات ارضی، تغییری است که دولت در بنیان های کشاورزی انجام می دهد . بنیان های کشاورزی عبارت اند از: مجموعه روابط اجتماعی ـ حقوقی موجود میان مردم درباره تقسیم زمین، مشخصات ویژه مؤسسات کشاورزی (بزرگی، کوچکی و...) و درجه استقبال مؤسسات کشاورزی. دکتر علی امینی در دوران صدارتش مرحله اول اصلاحات ارضی را اجرا کرد. مرحله دوم آن در قالب انقلاب سفید به عنوان یکی از اصول شش گانه مطرح شد و مرحله سومِ آن را هم دولت هویدا در سال ۱۳۴۸ش. اجرا کرد.
انگیزه طرح اصلاحات ارضی
شاه در آبان ۱۳۲۸ در سفر ۴۵ روزه خود به آمریکا در نیویورک اظهار داشت: «جهت برخورداری دهقانان و طبقات محروم از یک زندگی خوب، بایستی اراضی واگذاری به سازمان شاهنشاهی با اقساط طولانی مدت به دهقانان فروخته شود؛ به اضافه اینکه اراضی خالصه نیز مجاناً بین آنها تقسیم گردد.»
← سیطره آمریکا بر دربار
اصلاحات ارضی ـ طبق قانون اصلاحات ارضی در ۲۰ دی ۱۳۴۰ و تصویب نامه ها و الحاقیه هایی که تا پایان اصلاحات در سال ۱۳۵۱ به آن اضافه شد ـ سه مرحله را طی کرده است.
← مرحله اول اصلاحات ارضی
...
منظور از اصلاحات ارضی، تغییری است که دولت در بنیان های کشاورزی انجام می دهد . بنیان های کشاورزی عبارت اند از: مجموعه روابط اجتماعی ـ حقوقی موجود میان مردم درباره تقسیم زمین، مشخصات ویژه مؤسسات کشاورزی (بزرگی، کوچکی و...) و درجه استقبال مؤسسات کشاورزی. دکتر علی امینی در دوران صدارتش مرحله اول اصلاحات ارضی را اجرا کرد. مرحله دوم آن در قالب انقلاب سفید به عنوان یکی از اصول شش گانه مطرح شد و مرحله سومِ آن را هم دولت هویدا در سال ۱۳۴۸ش. اجرا کرد.
انگیزه طرح اصلاحات ارضی
شاه در آبان ۱۳۲۸ در سفر ۴۵ روزه خود به آمریکا در نیویورک اظهار داشت: «جهت برخورداری دهقانان و طبقات محروم از یک زندگی خوب، بایستی اراضی واگذاری به سازمان شاهنشاهی با اقساط طولانی مدت به دهقانان فروخته شود؛ به اضافه اینکه اراضی خالصه نیز مجاناً بین آنها تقسیم گردد.»
← سیطره آمریکا بر دربار
اصلاحات ارضی ـ طبق قانون اصلاحات ارضی در ۲۰ دی ۱۳۴۰ و تصویب نامه ها و الحاقیه هایی که تا پایان اصلاحات در سال ۱۳۵۱ به آن اضافه شد ـ سه مرحله را طی کرده است.
← مرحله اول اصلاحات ارضی
...
wikifeqh: اصلاحات_ارضی
پیشنهاد کاربران
اصلاحات ارضی یا الغای رژیم ارباب و رعیتی عبارت است از تغییرات اساسی در میزان و نحوه مالکیت اراضی به ویژه اراضی کشاورزی و مراتع که ادعا شد به منظور افزایش بهره وری عمومی جامعه صورت می گیرد. اصلاحات ارضی در کشور به دستور شاه ایران محمد رضا پهلوی و نخست وزیران دکتر علی امینی و اسدالله علم به تحقق پیوست و بدین ترتیب تغییراتی در شیوه مالکیت زمین های کشاورزی از دست از فئودال ها یا مالکان بزرگ به خرده مالکی و توزیع مجدد آن بین کشاورزان، با تصویب قانون اصلاحات ارضی و سپس قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی طی ۳ مرحله انجام گرفت. اصلاحات ارضی نخستین اصل منشور انقلاب شاه و مردم بود.
نخستین لایحه اصلاحات
پیش از اصلاحات ارضی ۵۰ در صد از زمینهای کشاورزی در دست مالکان بزرگ بود. ۲۰ در صد متعلق به اوقاف و در دست ملایان بود. ۱۰ در صد زمینهای دولتی نیز متعلق به محمدرضا پهلوی بود و ۲۰ درصد باقی مانده به کشاورزان تعلق داشت. پیش از اصلاحات ارضی به دستور محمدرضا پهلوی ۱۸۰۰۰ روستا را در فهرستی در آوردند که آن زمینها می بایستی بین روستاییان تقسیم شود. [۱]
محمدرضا پهلوی سالیان دراز از لزوم اصلاحات ارضی در ایران می گفت ولی در برابر مالکان بزرگ و روحانیون مجبور بود که اصلاحات ارضی را به عقب بیندازد. در سال ۱۳۳۸ برابر با ۱۹۵۹، محمدرضا پهلوی تصمیم گرفت به اصلاحات اجتماعی - اقتصادی دست بزند بر این اساس از دکتر منوچهر اقبال نخست وزیر وقت خواست که پیش نویس لایحه اصلاحات ارضی را برای ارائه به مجلس آماده کند. وزیر کشاورزی در آن زمان جمشید آموزگار لایحه ای برای اصلاحات ارضی یه مجلس تقدیم کرد. مالکان بزرگ که نماینده مجلس بودند این لایحه را به سود خود تغییر دادند و آنها آموزگار را به باد انتقاد گرفتند که اصلاحات ارضی در سر آمریکایی ها وجود دارد. [۲]
به هر روی این لایحه تغییر یافته از تصویب مجلس که اکثریت آن را مالکان تشکیل می دادند گذشت. در ۱۶ ژوئیه ۱۹۶۰ محمد رضا پهلوی این لایحه را امضا کرد و گفت که این نخستین گام ما در این سوی است لایحه های دیگری را برای اصلاحات ارضی خواهم آورد و به همه پرسی خواهم گذاشت تا ملت ایران دربارهٔ آن تصمیم بگیرند. [۳] این نسخه اصلاح شده اصلاحات ارضی از تصویب مجلسی گذشت که اکثریت آن را مالکان تشکیل می دادند. به همین جهت قانون مزبور منافع مالکان را تأمین کرد. بنابر این قانون، هر مالک می توانست تا ۴۰۰ هکتار زمین آبی یا ۸۰۰ هکتار زمین دیم را برای خود نگاه دارد. در مجموع، مجلس راه هایی را پیش بینی کرد تا جایی که بتواند مانع از تحقق واقعی اصلاحات ارضی شود و به جانبداری از منافع مالکان پرداخت.
دومین لایحه اصلاحات
محمد رضا پهلوی در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۰ دکتر علی امینی را به نخست وزیری منصوب می کند. دکتر امینی حسن ارسنجانی را به مقام وزیر کشاورزی خود می گمارد. ۱۹ دی ۱۳۴۰ کابینه دکتر امینی نخستین لایحه اصلاحات ارضی تصویب شده را تغییراتی اساسی برابر فرمان محمدرضا پهلوی می دهد و ان را به اطلاع ملت می رساند. . [۳]
سومین لایحه اصلاحات
محمدرضا پهلوی سند مالکیت زمینهای تقسیم شده را به کشاورزان می دهد.
پس از کناره گیری امینی از مقام خویش اسدالله علم را در ۲۸ تیر ۱۳۴۱ محمد رضا پهلوی به نخست وزیری می گزیند. ارسنجانی در مقام خود ابقا می شود. هدف ارسنجانی ایجاد یک طبقه ای از کشاورزان مستقل است. ارسنجانی به لایحه ای را که در دوه نخست وزیری دکتر امینی نوشته شده می افزاید. بدین قرار که مازاد زمینهایی که به دنبال محدودیت مالکیت زمینهای کشاورزی از مالکین گرفته شده بلافاصله به رعایایی که در آن به کشت مشغول هستند فروخته شود. در تاریخ ۱۹ دی ۱۳۴۱ محمد رضا پهلوی در کنگره ملی کشاورزان این طرح را مطرح می کند. ۴۲۰۰ دهقانانی که در کنگره حضور داشتند غریو شادی می کشند. [۴] در تاریخ۶ بهمن ۱۳۴۱ رفراندوم و همه پرسی در ایران انجام می گیرد که به تایید اصلاحات پیشنهادی می انجامد. ۵۵۹۸۷۱۱ برای انقلاب سفید و ۵۲۱۱۰۸ علیه انقلاب سفید آرای خود را به صندوقها ریختند. [۵] برای نخستین بار در تاریخ ایران زنان نیز به پای صندقهای رای می روند. در تهران ۱۶، ۴۳۳ و در دیگر شهرستانها ۳۰۰، ۰۰۰ رای آری خود را به صندوقها ریختند. [۶]
اجرای اصلاحات ارضی در ایران
محمدرضا پهلوی سند مالکیت زمینهای تقسیم شده را به زنان کشاورز می دهد.
اصلاحات ارضی در ایران با تصویب قانون اصلاحات ارضی در تاریخ ۱۹ دی ۱۳۴۰ آغاز شد و با رفراندوم ۶ بهمن ۱۳۴۱ به مرحله اجرا در امد. اصلاحات ارضی در سه مرحله انجام شد:
در مرحله نخست تعیین شد که هیچ مالکی بیش از یک ده نداشته باشد. مازاد زمینها و ده ها می باید به کشاورزانی که در آن زمینها به بهره برداری مشغول بودند فروخته شود. با فروش سهام کارخانجات دولتی ترتیب باز پرداخت بهای زمینها به مالکان فراهم گردید.
در مرحله دوم صاحبان زمینهای استیجاری می باید یا به تقسیم درآمد حاصل از اجاره بپردازند و یا بر اساس قراردادهای اجاره، زمین ها را به کشاورزان بفروشند. به عبارت دیگر مالکان موظف شدند که یا ملک کشاورزی خود را برای سی سال به کشاورزان اجاره نقدی دهند و یا آن را با توافق بدانها بفروشند. بدین ترتیب حداکثر مالکیت زمین ها در دست یک مالک بسیار محدود شد. املاک موقوفه عام نیز بر اساس درآمد آن زمین به اجاره دراز مدت ۹۹ ساله به کشاورزان واگذار گردید. در مورد موقوفات خاص متولیان مجبور به فروش آنها به دولت و تقسیم آن بین کشاورزان شدند.
در مرحله سوم مالکانی که ملک خود را اجاره داده بودند بر اساس قانون اصلاحات مجبور به فروش آن به کشاورزان شدند و با رضایت مالک و کشاورز یا تقسیم به نسبت بهره مالکانه مرسوم در محل شدند. بدین ترتیب همه کشاورزان ایران صاحب زمین شدند و ایران از یک کشور فئودالی به سوی "کشاورزی آزاد" و "صنعتی شدن" گام بر داشت. [۷][۸]
پس از اجرای مرحله سه گانه اصلاحات اکنون زمان سازندگی روستاها فرا رسیده بود. این بر . . .
نخستین لایحه اصلاحات
پیش از اصلاحات ارضی ۵۰ در صد از زمینهای کشاورزی در دست مالکان بزرگ بود. ۲۰ در صد متعلق به اوقاف و در دست ملایان بود. ۱۰ در صد زمینهای دولتی نیز متعلق به محمدرضا پهلوی بود و ۲۰ درصد باقی مانده به کشاورزان تعلق داشت. پیش از اصلاحات ارضی به دستور محمدرضا پهلوی ۱۸۰۰۰ روستا را در فهرستی در آوردند که آن زمینها می بایستی بین روستاییان تقسیم شود. [۱]
محمدرضا پهلوی سالیان دراز از لزوم اصلاحات ارضی در ایران می گفت ولی در برابر مالکان بزرگ و روحانیون مجبور بود که اصلاحات ارضی را به عقب بیندازد. در سال ۱۳۳۸ برابر با ۱۹۵۹، محمدرضا پهلوی تصمیم گرفت به اصلاحات اجتماعی - اقتصادی دست بزند بر این اساس از دکتر منوچهر اقبال نخست وزیر وقت خواست که پیش نویس لایحه اصلاحات ارضی را برای ارائه به مجلس آماده کند. وزیر کشاورزی در آن زمان جمشید آموزگار لایحه ای برای اصلاحات ارضی یه مجلس تقدیم کرد. مالکان بزرگ که نماینده مجلس بودند این لایحه را به سود خود تغییر دادند و آنها آموزگار را به باد انتقاد گرفتند که اصلاحات ارضی در سر آمریکایی ها وجود دارد. [۲]
به هر روی این لایحه تغییر یافته از تصویب مجلس که اکثریت آن را مالکان تشکیل می دادند گذشت. در ۱۶ ژوئیه ۱۹۶۰ محمد رضا پهلوی این لایحه را امضا کرد و گفت که این نخستین گام ما در این سوی است لایحه های دیگری را برای اصلاحات ارضی خواهم آورد و به همه پرسی خواهم گذاشت تا ملت ایران دربارهٔ آن تصمیم بگیرند. [۳] این نسخه اصلاح شده اصلاحات ارضی از تصویب مجلسی گذشت که اکثریت آن را مالکان تشکیل می دادند. به همین جهت قانون مزبور منافع مالکان را تأمین کرد. بنابر این قانون، هر مالک می توانست تا ۴۰۰ هکتار زمین آبی یا ۸۰۰ هکتار زمین دیم را برای خود نگاه دارد. در مجموع، مجلس راه هایی را پیش بینی کرد تا جایی که بتواند مانع از تحقق واقعی اصلاحات ارضی شود و به جانبداری از منافع مالکان پرداخت.
دومین لایحه اصلاحات
محمد رضا پهلوی در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۰ دکتر علی امینی را به نخست وزیری منصوب می کند. دکتر امینی حسن ارسنجانی را به مقام وزیر کشاورزی خود می گمارد. ۱۹ دی ۱۳۴۰ کابینه دکتر امینی نخستین لایحه اصلاحات ارضی تصویب شده را تغییراتی اساسی برابر فرمان محمدرضا پهلوی می دهد و ان را به اطلاع ملت می رساند. . [۳]
سومین لایحه اصلاحات
محمدرضا پهلوی سند مالکیت زمینهای تقسیم شده را به کشاورزان می دهد.
پس از کناره گیری امینی از مقام خویش اسدالله علم را در ۲۸ تیر ۱۳۴۱ محمد رضا پهلوی به نخست وزیری می گزیند. ارسنجانی در مقام خود ابقا می شود. هدف ارسنجانی ایجاد یک طبقه ای از کشاورزان مستقل است. ارسنجانی به لایحه ای را که در دوه نخست وزیری دکتر امینی نوشته شده می افزاید. بدین قرار که مازاد زمینهایی که به دنبال محدودیت مالکیت زمینهای کشاورزی از مالکین گرفته شده بلافاصله به رعایایی که در آن به کشت مشغول هستند فروخته شود. در تاریخ ۱۹ دی ۱۳۴۱ محمد رضا پهلوی در کنگره ملی کشاورزان این طرح را مطرح می کند. ۴۲۰۰ دهقانانی که در کنگره حضور داشتند غریو شادی می کشند. [۴] در تاریخ۶ بهمن ۱۳۴۱ رفراندوم و همه پرسی در ایران انجام می گیرد که به تایید اصلاحات پیشنهادی می انجامد. ۵۵۹۸۷۱۱ برای انقلاب سفید و ۵۲۱۱۰۸ علیه انقلاب سفید آرای خود را به صندوقها ریختند. [۵] برای نخستین بار در تاریخ ایران زنان نیز به پای صندقهای رای می روند. در تهران ۱۶، ۴۳۳ و در دیگر شهرستانها ۳۰۰، ۰۰۰ رای آری خود را به صندوقها ریختند. [۶]
اجرای اصلاحات ارضی در ایران
محمدرضا پهلوی سند مالکیت زمینهای تقسیم شده را به زنان کشاورز می دهد.
اصلاحات ارضی در ایران با تصویب قانون اصلاحات ارضی در تاریخ ۱۹ دی ۱۳۴۰ آغاز شد و با رفراندوم ۶ بهمن ۱۳۴۱ به مرحله اجرا در امد. اصلاحات ارضی در سه مرحله انجام شد:
در مرحله نخست تعیین شد که هیچ مالکی بیش از یک ده نداشته باشد. مازاد زمینها و ده ها می باید به کشاورزانی که در آن زمینها به بهره برداری مشغول بودند فروخته شود. با فروش سهام کارخانجات دولتی ترتیب باز پرداخت بهای زمینها به مالکان فراهم گردید.
در مرحله دوم صاحبان زمینهای استیجاری می باید یا به تقسیم درآمد حاصل از اجاره بپردازند و یا بر اساس قراردادهای اجاره، زمین ها را به کشاورزان بفروشند. به عبارت دیگر مالکان موظف شدند که یا ملک کشاورزی خود را برای سی سال به کشاورزان اجاره نقدی دهند و یا آن را با توافق بدانها بفروشند. بدین ترتیب حداکثر مالکیت زمین ها در دست یک مالک بسیار محدود شد. املاک موقوفه عام نیز بر اساس درآمد آن زمین به اجاره دراز مدت ۹۹ ساله به کشاورزان واگذار گردید. در مورد موقوفات خاص متولیان مجبور به فروش آنها به دولت و تقسیم آن بین کشاورزان شدند.
در مرحله سوم مالکانی که ملک خود را اجاره داده بودند بر اساس قانون اصلاحات مجبور به فروش آن به کشاورزان شدند و با رضایت مالک و کشاورز یا تقسیم به نسبت بهره مالکانه مرسوم در محل شدند. بدین ترتیب همه کشاورزان ایران صاحب زمین شدند و ایران از یک کشور فئودالی به سوی "کشاورزی آزاد" و "صنعتی شدن" گام بر داشت. [۷][۸]
پس از اجرای مرحله سه گانه اصلاحات اکنون زمان سازندگی روستاها فرا رسیده بود. این بر . . .
کلمات دیگر: