کلمه جو
صفحه اصلی

علی امینی

دانشنامه عمومی

دکتر علی امینی مجدی معروف به علی امینی (۲۱ شهریور ۱۲۸۴ – ۲۱ آذر ۱۳۷۱)، سیاست مدار ایرانی و یک دوره از اردیبهشت ۱۳۴۰ تا تیر ۱۳۴۱ نخست وزیر ایران بود.
فهرست نخست وزیران ایران پس از مشروطه
جعفر بهبهانی
او فرزند محسن امین الدوله (داماد مظفرالدین شاه و مالک معروف) نوهٔ علی امین الدوله (صدراعظم مظفرالدین شاه) و نتیجهٔ میرزا محمد خان مجدالملک سینکی (وزیر و منشی عصر ناصری) بود.
علی امینی در ۲۱ شهریور ۱۲۸۴ در تهران به دنیا آمد. مادرش فخرالدوله دختر مقتدر و مدبّر مظفرالدین شاه و برادر بزرگ ترش ابوالقاسم امینی مجدی بود. امینی در جوانی با بتول وثوق دختر حسن وثوق (وثوق الدوله) (رئیس الوزرای دوره قاجار و عاقد قرارداد ۱۹۱۹) ازدواج کرد.
او پس از اتمام تحصیلات خود در مدرسه دارالفنون تهران به فرانسه رفت و حقوق و اقتصاد خواند و در رشتهٔ اقتصاد موفق به اخذ درجه دکترا شد.

نقل قول ها

علی امینی مجدی (۳ سپتامبر ۱۹۰۵، تهران - ۱۲ دسامبر ۱۹۹۲، پاریس) سیاست مدار ایرانی و یک دوره از اردیبهشت ۱۳۴۰ تا تیر ۱۳۴۱ نخست وزیر ایران بود.
• «او پیش از آنکه مسئله اصلاحات در ایران مطرح شود از ضرورت اصلاحات سخن گفته بود و خود را به عنوان یکی از مهم ترین رهبران معتدل طرفدار اصلاحات شناسانده بود. افزون بر این، او به عنوان یک تکنوکرات باتجربه و مبرز در زمینه مسائل اقتصادی در افکار عمومی تثبیت شده بود.» -> ایرج امینی
• «پدرم از جمله سیاستمداران ایرانی ای بود که پس از جنگ جهانی دوم و تضعیف قدرت بریتانیای کبیر زمینه را برای افزایش استقلال ایران از طریق توسیع میدان حرکت آمریکا که به دموکراسی خواهی شهره بود، آماده می دید. او همچون قوام السلطنه و دکتر مصدق بر این اعتقاد بود که تقویت مناسبات سیاسی و اقتصادی با آمریکا نهایتاً ایران را از زیر سلطه تاریخی انگلستان خارج می سازد.» -> ایرج امینی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] علی امینی در سال ۱۲۸۴ش. در تهران به دنیا آمد. وی مشاغل بسیاری را بر عهده گرفت، از جمله، وزارت دارائی، معاونت نخست وزیر در کابینه قوام، ریاست هیات اقتصادی ایران و آمریکا، نمایندگی تهران در دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، تصدی وزارت اقتصاد ملی در کابینه منصور و مصدق، تصدی وزارت دارایی پس از کودتای ۱۳۳۲ در کابینه سپهبد زاهدی، تصدی ریاست هیات مذاکره کننده با نمایندگان کنسرسیوم (آمریکا، انگلیس و فرانسه) برای انعقاد قرارداد کنسرسیوم نفت با مستر پیچ، تصدی وزارت دادگستری در کابینه علاء و مسوولیت سفارت ایران در آمریکا، او با حمایت آمریکا به مقام نخست وزیری انتخاب شد و اصلاحات اراضی از جمله اقدامات اوست.
وقتی "میرزا علی خان امین الدوله" از طرف "مظفرالدین شاه" به صدارت منصوب شد، اول کاری که کرد دختر شاه "فخرالدوله" را برای پسرش "محسن خان امین الملک" خواستگاری کرد. شاه که به صدر اعظم خود علاقمند بود با این وصلت موافقت کرد، ثمره این ازدواج هفت پسر و یک دختر بود که چهارمین آنها "علی امینی" نخست وزیر سابق ایران می باشد. دکتر علی امینی در سال ۱۲۸۴ش. در تهران به دنیا آمد. در شش سالگی به دبستان «رشدیه» رفت. تحصیلات متوسطه اش را در دبیرستان «دارالفنون» به پایان رسانید و برای تحصیلات عالیه در ۱۳۰۵ش. رهسپار پاریس شد. امینی در رشته حقوق و اقتصاد درس خواند و موفق به اخذ درجه دکترای اقتصاد از دانشگاه پاریس شد و دو ماه بعد از آمدن به ایران به استخدام وزارت دادگستری درآمد.
قبل از صدارت
امینی در کابینه "قوام السلطنه" با سمت معاونت سیاسی شروع به کار کرد. در دوره پانزدهم مجلس شورای ملی به عنوان کاندیدای تهران به مجلس راه یافت. او این دوره را بدون تاثیر سپری کرد. در فروردین ۱۳۲۹ش. در کابینه "منصور" وزیر اقتصاد شد که به علت اختلاف سلیقه مجبور به استعفا گردید. در کابینه "دکتر مصدق" نیز مجدداً به وزارت اقتصاد منصوب شد؛ اما باز به همان دلیل قبلی دکتر مصدق او را کنار گذاشت. پس از کودتای ۲۸مرداد ۱۳۳۲ش. و روی کار آمدن "سپهبد زاهدی" وزیر دارایی شد و از طرف آمریکایی ها مسؤولیت قراردادهای نفتی را به عهده گرفت.
قرارداد کنسرسیوم
در زندگی سیاسی دکتر امینی آلوده ترین برگی که او را برای همیشه بد نام کرد و مُهر وابستگی به قدرت های خارجی را بر پیشانی اش حک کرد، نقش وی در انعقاد قرارداد «امینی ـ پیچ» یا قرارداد «کنسرسیوم» است.با پیروزی کودتای انگلیسی ـ آمریکایی علی امینی با حمایت آمریکایی ها به عنوان وزیر دارایی دولت زاهدی انتخاب شد. امینی وظیفه داشت، منافع کمپانی های عظیم نفتی آمریکایی را تامین کند. آمریکا که در رقابت جدی با شرکت های نفتی انگلیس و تلاش جاه طلبانه برای شکستن انحصار شرکت های اروپایی بود، اکنون می خواست به پاس نقش خود در کودتا سهم درخوری از نفت را داشته باشد. تقسیم این میراث هشت ماه به درازا کشید. آمریکایی ها به کمک زاهدی که اکنون توسط آنها تطمیع شده و امینی وزیر او که برای آوردنش تلاش مجدانه ای کرده بودند، موفق شدند، منافع خود را در حد توان تامین کنند. با مذاکرات میان شرکت های آمریکایی و انگلیسی و دیگر کشورها، انگلیسی ها حاضر شدند، ۶۰درصد سهام نفت ایران را از دست بدهند و بقیه هم به نسبت میان شرکت های آمریکایی و فرانسوی تقسیم شود. قرارداد نفت میان دکتر امینی و "هوارد پیچ" آمریکایی در ۲۹شهریور ۱۳۳۳منعقد شد و علی رغم مخالفت نیروهای مبارز ضد استعمار به رهبری "آیت الله کاشانی" در ۶ آبان همان سال به تصویب مجلس شورای ملی رسید. در این زمان ۲۴میلیارد بشکه نفت صادر می شد که مصرف کنندگان غربی بهای ناچیزی برای این ماده گران بها می پرداختند.
گزینه مناسب آمریکا
...


کلمات دیگر: