تاریخ اسلام

تاریخ اسلام از عربستان با بعثت محمد در قرن هفتم میلادی آغاز شد. برطبق باور مسلمانان، محمد فرستاده خدا می باشد و قرآن نیز معجزه ای است که به همراه دارد. توسعهٔ تاریخی اسلام بر ساختار سیاسی، اقتصادی و نظامی چه در خارج و چه در داخل جهان اسلام تأثیر گذاشته است.
تاریخ نگاری اسلامی
جهان اسلام (جغرافیای اسلام)
قبایل عرب
حمله اعراب به ایران
اسلام
آمار اسلام
هنر اسلامی
اسلام هراسی
دوران طلایی اسلام
اسلام دینی یکتاپرستانه و یکی از ادیان ابراهیمی جهان است. پیروان این دین را مسلمان می گویند. مسلمانان بر این باورند که خدا مستقیماً بر بسیاری از پیامبران اولولعزم وحی فرستاده و محمد آخرین آن ها است. اکنون، اسلام از نظر شمار رسمی پیروان در مکان دوم (پس از دین مسیحیت) جای دارد.کتاب دینی مسلمانان قرآن است که بر باور مسلمانان محمد بن عبدالله آن را به وسیلهٔ وحی الهی دریافت می نمود و آن را به مسلمانان ابلاغ می داشت. دین اسلام عمدتاً به دو مذهب سنی و شیعه تقسیم می شود که هر یک از آن ها زیر شاخه های متعددی دارا می باشند. بیشتر جمعیت مسلمانان جهان را سنی ها تشکیل می دهند.
قبایل عرب بر اساس تبار و نژاد به دو گروه جنوبی یا یمنی (قحطانی) و شمالی (عدنانی) که خود قبایل و عشایر مختلفی داشتند و در مناطق تهامه، نجد، یمامه، حجاز، شام و عراق پراکنده بودند، تقسیم می شدند. بسیاری از قبایل جنوبی به مناطق شمالی نقل مکان کرده بودند و بیشتر اعراب ساکن مناطق شمالی صحرانشین بودند و به طور عمده به شتر پروری و شترداری اشتغال داشتند. در هنگام ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان اعراب سه دسته بودند:
ابوالقاسم محمد بن عبدالله بن عبدالمطلب بن هاشم (‎۵۷۰ - ۶۳۲) بنیان گذار و پیامبر دین اسلام و در نظر مسلمانان، آخرین و بزرگترین پیامبر در سلسله پیامبران خدا می باشد. مسلمانان محمد را تحویل دهنده کتاب آسمانی قرآن و بازگرداننده آیین اصلی و تحریف نشده یکتاپرستی (یا همان دین آدم، ابراهیم، موسی، نوح، عیسی و سایر پیامبران پذیرفته شده در اسلام) می دانند. او همچنین به عنوان یک سیاست مدار، بازرگان، فیلسوف، خطیب، قانون گذار، اصلاح طلب، فرمانده جنگی، و برای مسلمانان و پیروان برخی مذاهب دیگر مأمور تعلیم فرامین الهی محسوب می شود. به عقیده مسلمانان و به تصریح قرآن، محمد قبل از دریافت وحی یا بعثت همچون پدرانش به دین حنیف که آن را آیین ابراهیم و برمبنای یکتاپرستی می دانند، بوده است.

[ویکی فقه] تاریخ اسلام، عبارت است از فعالیت های مسلمانان و یا آنچه که مربوط به مسلمانان است. تاریخ اسلام در آغاز با علم حدیث ارتباط مستحکمی داشته است.
از آن جایی که هر علمی، تعریف، موضوع، هدف و محتوایی دارد، علم تاریخ هم خالی از این گونه موارد نیست.تعریف تاریخ اسلام: عبارت است از کلّیة فعالیت های مسلمانان و یا آنچه که مربوط به مسلمانان می باشد، در گذشته و بررسی آن به وسیله محققان که ممکن است نتیجه آن مطابق با واقع و یا خلاف واقع باشد.البته پیرامون تعریف تاریخ، چندین تعریف دیگر آورده شده است که تقریباً مفهوم همگی آنها عبارت است از مجموعه یک سلسله حوادث و وقایع که زندگانی گذشته انسانی را نشان می دهد (در دوران اسلام).
موضوع و اهمیت
بنابر آنچه که در تعریف از تاریخ اسلام کردیم، پس موضوع آن عبارت خواهد بود از فعالیت های مسلمانان و یا آنچه که مربوط به مسلمانان است.اهمیت و فایده تاریخ اسلام: تاریخ اسلام که شرح حال گذشته مسلمانان است چندین فایده دارد:۱. آشنایی با احوال گذشتگان، انسان را کمک می کند تا شیوه زندگی بهتر و همزیستی مطمئن تری را انتخاب کند.۲. اتکا بر تجارب گذشته، غالباً تصمیم گیری را در زندگی روزانه آسان می کند، پس بدینگونه تاریخ به نوعی ناخودآگاه جزو زندگی انسان است.
عبدالحسین، زرین کوب، تاریخ در ترازو، نشر امیرکبیر، چ اول، ۱۳۵۴، تهران، ص۲۵.
از آنجا که تاریخ در شمار مهمترین رشته های علمی رایج در تمدن اسلامی بوده است و از لحاظ درونی، در هر قومی انگیزه های فراوانی وجود داشته است تا آنها را به نگارش تاریخ شان وادارد.لذا به تاریخ نگاری اسلامی از همان صدر اسلام اهمیت داده شده است. و خود عرب ها هم چون بیش از حدّ به «ایام العرب» که عبارت از روزهایی که وقایع مهمی در آن روزها رخ می داده است و عرب ها توجّهی خاص به آنها داشته اند مانند یوم بدر، یوم احد، یوم صفین و غیره که عرب ها خاطره این روزها را حفظ کرده و به طور شفاهی از نسلی به نسل دیگر انتقال می داده اند و در مجالس ادبی و تفریحی خود می خوانده اند. پس آنچه از دوران جاهلیت و ایام العرب قبل از اسلام و ایام العرب صدر اسلام برای ما بر جای مانده است، انتقال آنها بر پایه روایات شفاهی بوده است و تنها در دوره های بعدی یعنی قرن دوم هجری، توسط دانشمندان اسلامی تدوین شده است.
رسول، جعفریان، منابع تاریخ اسلام، نشر انصاریان، چ اول، ۱۳۷۶، قم، ص۱۸.
...