مترادف پند : اندرز، تذکیر، درس، رهنمون، رهنمود، عبرت، موعظه، نصیحت، وعظ
پند
مترادف پند : اندرز، تذکیر، درس، رهنمون، رهنمود، عبرت، موعظه، نصیحت، وعظ
فارسی به انگلیسی
counsel, piece of advice, maxim
admonition, advice, counsel, exhortation, instruction, recommendation, tip
فارسی به عربی
حکمة , شعار , غول , مبدا , مغزی , نصیحة
مترادف و متضاد
تشویق، نصیحت، پند
ضرب المثل، اظهار، پند، مثال، گفته، حکمت، گفتار مشهور
مثل، پند، اصل، قاعده کلی، گفته اخلاقی
خطابه، پند، امر، حکم، فرمان، نظام نامه، امریه، قاعده اخلاقی
خبر، اگاهی، نصیحت، مشورت، اندرز، نظر، پند، رایزنی، مصلحت، صوابدید، اطلاع
جریان، مشورت، پند، مصلحت، تدبیر، واقعه، وقوع
اندرز، پند، اصل، اصل موضوعه، بدیهیات، قاعده کلی، حقیقت اشکار، قضیه حقیقی، حقیقت متعارفه، اصل عمومی
اندرز، پند، شعار، حکمت، سخن زبده
پند، پند و موعظه، کلمات قصار، سخن کوتاه، کلام موجز
معنی، پند، اخلاق، سیرت، روحیه
فرهنگ فارسی
نصیحت، اندرزمقعد، دبر، پندی:امرد، مخنث
( اسم ) ( چاپخانه ) واحد نازکی و ضخامت فواصل بین حروف و آن ۱/۴۸ گوادراد است .
نام کوهی در شمال یونان قدیم
( اسم ) ( چاپخانه ) واحد نازکی و ضخامت فواصل بین حروف و آن ۱/۴۸ گوادراد است .
نام کوهی در شمال یونان قدیم
فرهنگ معین
(پَ) [ په . ] (اِ.) 1 - اندرز، نصیحت . 2 - عهد، پیمان .
( ~.) (اِ.) 1 - چاره ، تدبیر، بند، فند، مکر، حیله . 2 - فن کشتی گیری ، حیلة کشتی .
(پِ) (اِ.) مقعد، نشستنگاه ، دبر.
(پَ ) [ په . ] (اِ. ) ۱ - اندرز، نصیحت . ۲ - عهد، پیمان .
( ~. ) (اِ. ) ۱ - چاره ، تدبیر، بند، فند، مکر، حیله . ۲ - فن کشتی گیری ، حیلة کشتی .
(پِ ) (اِ. ) مقعد، نشستنگاه ، دبر.
( ~. ) (اِ. ) ۱ - چاره ، تدبیر، بند، فند، مکر، حیله . ۲ - فن کشتی گیری ، حیلة کشتی .
(پِ ) (اِ. ) مقعد، نشستنگاه ، دبر.
لغت نامه دهخدا
پند. [ پ َ ] ( اِ ) آن است که به عربی نصیحت گویند. ( برهان قاطع ). اندرز. نُصح. وعظ. موعظت. موعظه. عبرت. ( مهذب الاسماء ). نُخیلة. وَصاة. ذِکری. ذکر. تذکیر. ( منتهی الارب ). صلاح گوئی. تذکره :
مرا به روی تو سوگند و صعب سوگندی
که روی از تو نپیچم نه بشنوم پندی
دهند پندم و من هیچ پندنپذیرم
که پند سود ندارد بجای سوگندی.
زانکه همی روزگار گیرد از او پند
هر که سر از پند شهریار بپیچد
پای طرب را بدام گرم درافکند.
از من بدَل خرما بس باشد کنجال.
یک چشم زد جدا مشو از رطل و از نفاغ.
تهمتن بدرد از جگر بند بود.
بگوی آنچه از من شنیدی ز پند.
زبان و روانش پر از پند بود.
یکی پند گویم ز من یاد دار.
همی کرد با وی بسی پند یاد.
پیاده شد از باره تندرو.
همی زرد خواهد شدن سبز برگ
بفرمود تا رفت شاپورپیش
ورا پندها داد ز اندازه بیش.
همیداشت با پند لب را به بند.
و گر پند نپذیردش بند کن.
یکی تخت با طوق و با گوشوار
سپنجاب سغدی به گودرز داد
بسی پند و منشور آن مرز داد.
بداند سر مایه و ارزتان.
که از بند گیرد بداندیش پند.
چه روز فسوس است و هنگام پند.
مرا به روی تو سوگند و صعب سوگندی
که روی از تو نپیچم نه بشنوم پندی
دهند پندم و من هیچ پندنپذیرم
که پند سود ندارد بجای سوگندی.
شهید بلخی.
سیرت آن شاه پندنامه اصلی است زانکه همی روزگار گیرد از او پند
هر که سر از پند شهریار بپیچد
پای طرب را بدام گرم درافکند.
رودکی.
پس پند نپذرفتم و این شعر بگفتم از من بدَل خرما بس باشد کنجال.
ابوالعباس ( از لغت نامه اسدی نسخه نخجوانی ).
دل شاد دار و پند کسائی نگاهداریک چشم زد جدا مشو از رطل و از نفاغ.
کسائی.
زبان بزرگان پر از پند بودتهمتن بدرد از جگر بند بود.
فردوسی.
دگر گفت با شهریار بلندبگوی آنچه از من شنیدی ز پند.
فردوسی.
بزانوش نام و خردمند بودزبان و روانش پر از پند بود.
فردوسی.
دگر گفت [ کیخسرو ] با طوس کای نامداریکی پند گویم ز من یاد دار.
فردوسی.
دل شاه [ کیخسرو ] گشت از فرامرز شادهمی کرد با وی بسی پند یاد.
فردوسی.
چو بشنید پند جهاندار نو [ کیخسرو ]پیاده شد از باره تندرو.
فردوسی.
بدانست [ اردشیر ]کآمد بنزدیک مرگ همی زرد خواهد شدن سبز برگ
بفرمود تا رفت شاپورپیش
ورا پندها داد ز اندازه بیش.
فردوسی.
سپهبد سپه را همی داد پندهمیداشت با پند لب را به بند.
فردوسی.
سخنها بر اینگونه پیوند کن و گر پند نپذیردش بند کن.
فردوسی.
یکی تاج پرگوهر شاهواریکی تخت با طوق و با گوشوار
سپنجاب سغدی به گودرز داد
بسی پند و منشور آن مرز داد.
فردوسی.
مگر بشنود پند و اندرزتان بداند سر مایه و ارزتان.
فردوسی.
هم اندر زمان پای کردش به بندکه از بند گیرد بداندیش پند.
فردوسی.
به تن زورمند و به بازو کمندچه روز فسوس است و هنگام پند.
فردوسی.
به گودرز گفت این سخن درخور است پند. [ پ َ ] (اِ) قسمتی است از تقسیمات باغستان (در قزوین ). فند. هر قطعه باغ انگور دارای پنجاه بوته ٔ رَز.
پند. [ پ َ ] (اِخ ) نام کوهی در شمال یونان قدیم میان تسالی و اپیر، مخصوص اپولون و موزها . اکنون آن را آگرافا خوانند.
پند. [ پ ُ ] (اِ) گلوله ٔ پنبه ٔ حلاجی کرده باشد. (برهان قاطع). گلوله ٔ پنبه ٔزده . پاغنده . غنده . (فرهنگ جهانگیری ). گاله . پنجش . پنجک . پندش . پنده . پندک . و رجوع به پاغنده شود. || برآمدگی روی شاخه ٔ درخت که مبدل به جوانه شود و آن را برای پیوند می برند (در گناباد خراسان ).
پند. [ پ َ ] (اِ) آن است که به عربی نصیحت گویند. (برهان قاطع). اندرز. نُصح . وعظ. موعظت . موعظه . عبرت . (مهذب الاسماء). نُخیلة. وَصاة. ذِکری . ذکر. تذکیر. (منتهی الارب ). صلاح گوئی . تذکره :
مرا به روی تو سوگند و صعب سوگندی
که روی از تو نپیچم نه بشنوم پندی
دهند پندم و من هیچ پندنپذیرم
که پند سود ندارد بجای سوگندی .
سیرت آن شاه پندنامه ٔ اصلی است
زانکه همی روزگار گیرد از او پند
هر که سر از پند شهریار بپیچد
پای طرب را بدام گرم درافکند.
پس پند نپذرفتم و این شعر بگفتم
از من بدَل خرما بس باشد کنجال .
دل شاد دار و پند کسائی نگاهدار
یک چشم زد جدا مشو از رطل و از نفاغ .
زبان بزرگان پر از پند بود
تهمتن بدرد از جگر بند بود.
دگر گفت با شهریار بلند
بگوی آنچه از من شنیدی ز پند.
بزانوش نام و خردمند بود
زبان و روانش پر از پند بود.
دگر گفت [ کیخسرو ] با طوس کای نامدار
یکی پند گویم ز من یاد دار.
دل شاه [ کیخسرو ] گشت از فرامرز شاد
همی کرد با وی بسی پند یاد.
چو بشنید پند جهاندار نو [ کیخسرو ]
پیاده شد از باره ٔ تندرو.
بدانست [ اردشیر ]کآمد بنزدیک مرگ
همی زرد خواهد شدن سبز برگ
بفرمود تا رفت شاپورپیش
ورا پندها داد ز اندازه بیش .
سپهبد سپه را همی داد پند
همیداشت با پند لب را به بند.
سخنها بر اینگونه پیوند کن
و گر پند نپذیردش بند کن .
یکی تاج پرگوهر شاهوار
یکی تخت با طوق و با گوشوار
سپنجاب سغدی به گودرز داد
بسی پند و منشور آن مرز داد.
مگر بشنود پند و اندرزتان
بداند سر مایه و ارزتان .
هم اندر زمان پای کردش به بند
که از بند گیرد بداندیش پند.
به تن زورمند و به بازو کمند
چه روز فسوس است و هنگام پند.
به گودرز گفت این سخن درخور است
لب پیر با پند نیکوتر است .
یکی نامه سوی برادر بدرد
نوشت و ز هر کارش آگاه کرد...
دگر گفت با شهریار بلند
بگوی آنچه از من شنیدی ز پند.
پذیرفت از او هر که بشنید پند
همی جست هر یک ز راه گزند.
یکی گوش بگشای بر پند گو
به گفتار بدگوی از ره مشو.
ز لشکر ده و دو هزار دگر
دلاور بزرگان پرخاشخر
بخواندو بسی پندها دادشان
براه الانان فرستادشان .
یکی پند آن شاه یاد آورم
ز کژی روان سوی داد آورم .
چو جان رهی پند او کرد یاد
دلم گشت از پند او رام وشاد.
بکوشیم ما نیکی آریم و داد
خنک آنکه پند پدر کرد یاد.
ز ماهوی سوری دلش گشت شاد
بر او بر بسی پندهاکرد یاد.
پس آنگاه نامه بر زال زر
نهاد و بدو داد پند پدر.
دو فرزند را کرد بدرود و گفت
که این پند مارا نباید نهفت .
به پیران نه زینگونه بودم امید
همی پند او باد شد من چو بید.
مده شهر توران بخیره بباد
مبادا که پند من آیدت یاد.
بگرستم زارپیش آن کام و هوا
گفتا مگری پند همی داد مرا
پنداشت مگر آب نماند فردا
نتوان کردن تهی بساغر دریا.
تو نشنیدی چه گفت آن مرد تیمار
که داد او را رفیقی پند بسیار
رفیقا بیش از این پندم میاموز
که بر گنبد نیاید مر ترا گوز.
بشنو از هر که بود پند و بدان باز مشو
که چو من بنده بود ابله و با قلب سلیم .
پیوسته ویرا بنامه ها مالیدی و پند میداد که ولیعهدش بود. (تاریخ بیهقی ).
این دو قصیده و با چندین تنبیه وپند نبشته آمد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 391). پادشاهان محتشم و بزرگ با جدّ را چنین سخن باز باید گفت درست و درشت و پند تا نبشته آید. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 391).
به مست و بدیوانه مدهید پند.
بدو گفت هر چند رای بلند
تو داری مرا نیست چاره ز پند.
پندم چه دهی نخست خود را
محکم کمری ز پند دربند
چون خود نکنی چنانکه گوئی
پند تو بود دروغ و ترفند.
بشنو پدرانه ای پسر پندی
این پند که داد نوح سامش را.
پندیت داد حجت و کردت اشارتی
ای پور بس مبارک پند پدر پذیر.
از که دادت حجت این پند تمام
از امام خلق عالم بوتمیم .
چنان چون مر ترا پند است مرده ٔ جدّ بر جدّت .
تو مر فرزند فرزندان فرزندانت را پندی .
از پند مباش خامش ای حجت
هر چند که نیست پند را قابل .
پند چه دهی و چه گوئی سخن حکمت و علم
این خران را که چو خر یکسره از پند کرند.
بر حجت خراسان جز پند مشتهر نیست
وین شعر من مر او را جز پند و زیب و فر نیست .
از پند و ز علم آنچه برون نامد ازین در
از علم مگو آنرا وز پند مپندار.
بپذیر ز من پندی ای برادر
پندی که از آن خوبتر نباشد.
از عطای پند برتر نیست در عالم عطا.
نخستین پند خود گیر از تن خویش
وگرنه نیست پندت جز که ترفند.
با پند چو دُرّ و شعر حجت
منگر بکتاب زند و پازند
پند از حکما پذیر ازیراک
حکمت پدر است و پند فرزند.
چه باید پند چون گردون گردان
همه پند است بل زند است و پازند.
ترا گر همی پند خواهی گرفتن
زیان فلان و فلانه است فانه .
چو صبر تلخ باشد پند لیکن
بصبرت پند چون صبرت شود قند.
پند ز حجت بگوش فکرت بشنو
ورچه بتلخی چو حنظل است و مهاتل .
این پند نگاهدار هموار ای تن
برگرد کسی که یار خصم تو متن .
پس کیومرث گفت سخن پند و حکمت هرکه گوید قبول کنید. (قصص الانبیاء ص 35).
پند من گرچه نیکخواه توام
کی کند در تو سنگدل تأثیر.
نیکخواهان دهند پند و لیک
نیکبختان بوند پندپذیر.
فرزندان پند پدر و موعظه او هر چه نیکوتو بشنودند. (کلیله و دمنه ). هرگز پند نپذیری . (کلیله و دمنه ). و دیگر آنکه پند و حکمت و لهو و هزل بهم پیوستند. (کلیله و دمنه ).
دادبک از رای او دست ستم بند کرد
زآنکه همی [ همه ؟ ] رأی او حکمت نابست و پند
گر ز ره پند او داد دهد دادبک
چوزه ز بن برکند شهپر بر باز و پند.
بس پند که بود آنگه بر تاج سرش پیدا
صدپندنو است اکنون در مغز سرش پنهان .
گرچه ناصح را بود صد داعیه
پند را اذنی بباید واعیه .
پند گیر از مصائب دگران
تا نگیرند دیگران ز تو پند.
پندی اگر بشنوی ای پادشاه
در همه دفتر به ازین پند نیست .
گوش کن پند ای پسر از بهر دنیا غم مخور
بر سر اولاد آدم هر چه آید بگذرد.
پدر چون دور عمرش منقضی گشت
مرا پیرانه پندی داد و بگذشت .
گرچه دانی که نشنوند بگوی
هر چه میدانی از نصیحت و پند.
مرا روشن روان پیر خردمند
ز روی عقل و دانش داد این پند
که از بیدولتان بگریز چون تیر
وطن در کوی صاحب دولتان گیر.
بیاددار که این پندم از پدر یاد است
تو پاک باش و مدار ای برادر از کس باک .
اُمحوضة؛ پند خالص از غرض و از تهمت . (منتهی الارب ). لفظ پند با افعال پذیرفتن و شنیدن و شنودن و کردن و بردن و دادن و گفتن و گرفتن صرف شود.
- پندپذیر ؛ پندگیر.
- پندشنو ؛ نصیحت پذیر. اندرزپذیر. نصیحت آموز. اندرزنیوش :
در مجلس دین گوش سرت پندشنو باد
در عالم جان چشم دلت نادره بین باد.
- پندگیر ؛ نصیحت آموز. عبرت آموز :
مزن نیز با مردبدخواه رای
اگر پند گیری به نیکی گرای .
- پندنیوش ؛ پندشنو.
|| چاره . تدبیر. بند. فند. مکر. حیله :
نداند مشعبد ورا پند چون
نداند مهندس ورا دور چند.
همه مر ترا پند و تنبل فروخت
به اروند چشم خرد را بدوخت .
یکی در صنعت کشتی گرفتن سر آمده بود سیصدوشصت پند فاخر بدانستی ... مگر گوشه ٔ خاطرش با جمال یکی از شاگردان خویش میلی داشت سیصدوپنجاه ونه پندش در آموخت مگر یک پند... استاد دانست که جوان بقوت از او برتر است بدان پند غریب که از او نهان داشته بود با او درآویخت . (گلستان ) . || زغن . غلیواج . (برهان قاطع). غلیواژ. غلیو. چوزه ربا. چوزه لوا. گوشت ربای . (حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نسخه ٔ نخجوانی ). موش گیر. حِداة. بند. (حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نسخه ٔ نخجوانی ). خاد. اخاد. (حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نسخه ٔ نخجوانی ). موش ربای :
چون پند فرومایه سوی چوزه گراید
شاهین ستنبه بتذروان کند آهنگ .
تا نبود چون همای فرخ ، کرکس
همچو نباشد بشبه باز خشین پند...
دادبک از رای او دست ستم بند کرد
زانکه همی [ همه ؟ ] رای او حکمت نابست و پند
گر ز ره پند او داد دهد دادبک
چوزه ز بن بر کند شهپر بر باز و پند.
پند را فر هما آید پدید اندر هوا
از بر کاخ همایونت ار بود پرواز پند.
|| عهد. میثاق .
مرا به روی تو سوگند و صعب سوگندی
که روی از تو نپیچم نه بشنوم پندی
دهند پندم و من هیچ پندنپذیرم
که پند سود ندارد بجای سوگندی .
شهید بلخی .
سیرت آن شاه پندنامه ٔ اصلی است
زانکه همی روزگار گیرد از او پند
هر که سر از پند شهریار بپیچد
پای طرب را بدام گرم درافکند.
رودکی .
پس پند نپذرفتم و این شعر بگفتم
از من بدَل خرما بس باشد کنجال .
ابوالعباس (از لغت نامه ٔ اسدی نسخه ٔ نخجوانی ).
دل شاد دار و پند کسائی نگاهدار
یک چشم زد جدا مشو از رطل و از نفاغ .
کسائی .
زبان بزرگان پر از پند بود
تهمتن بدرد از جگر بند بود.
فردوسی .
دگر گفت با شهریار بلند
بگوی آنچه از من شنیدی ز پند.
فردوسی .
بزانوش نام و خردمند بود
زبان و روانش پر از پند بود.
فردوسی .
دگر گفت [ کیخسرو ] با طوس کای نامدار
یکی پند گویم ز من یاد دار.
فردوسی .
دل شاه [ کیخسرو ] گشت از فرامرز شاد
همی کرد با وی بسی پند یاد.
فردوسی .
چو بشنید پند جهاندار نو [ کیخسرو ]
پیاده شد از باره ٔ تندرو.
فردوسی .
بدانست [ اردشیر ]کآمد بنزدیک مرگ
همی زرد خواهد شدن سبز برگ
بفرمود تا رفت شاپورپیش
ورا پندها داد ز اندازه بیش .
فردوسی .
سپهبد سپه را همی داد پند
همیداشت با پند لب را به بند.
فردوسی .
سخنها بر اینگونه پیوند کن
و گر پند نپذیردش بند کن .
فردوسی .
یکی تاج پرگوهر شاهوار
یکی تخت با طوق و با گوشوار
سپنجاب سغدی به گودرز داد
بسی پند و منشور آن مرز داد.
فردوسی .
مگر بشنود پند و اندرزتان
بداند سر مایه و ارزتان .
فردوسی .
هم اندر زمان پای کردش به بند
که از بند گیرد بداندیش پند.
فردوسی .
به تن زورمند و به بازو کمند
چه روز فسوس است و هنگام پند.
فردوسی .
به گودرز گفت این سخن درخور است
لب پیر با پند نیکوتر است .
فردوسی .
یکی نامه سوی برادر بدرد
نوشت و ز هر کارش آگاه کرد...
دگر گفت با شهریار بلند
بگوی آنچه از من شنیدی ز پند.
فردوسی .
پذیرفت از او هر که بشنید پند
همی جست هر یک ز راه گزند.
فردوسی .
یکی گوش بگشای بر پند گو
به گفتار بدگوی از ره مشو.
فردوسی .
ز لشکر ده و دو هزار دگر
دلاور بزرگان پرخاشخر
بخواندو بسی پندها دادشان
براه الانان فرستادشان .
فردوسی .
یکی پند آن شاه یاد آورم
ز کژی روان سوی داد آورم .
فردوسی .
چو جان رهی پند او کرد یاد
دلم گشت از پند او رام وشاد.
فردوسی .
بکوشیم ما نیکی آریم و داد
خنک آنکه پند پدر کرد یاد.
فردوسی .
ز ماهوی سوری دلش گشت شاد
بر او بر بسی پندهاکرد یاد.
فردوسی .
پس آنگاه نامه بر زال زر
نهاد و بدو داد پند پدر.
فردوسی .
دو فرزند را کرد بدرود و گفت
که این پند مارا نباید نهفت .
فردوسی .
به پیران نه زینگونه بودم امید
همی پند او باد شد من چو بید.
فردوسی .
مده شهر توران بخیره بباد
مبادا که پند من آیدت یاد.
فردوسی .
بگرستم زارپیش آن کام و هوا
گفتا مگری پند همی داد مرا
پنداشت مگر آب نماند فردا
نتوان کردن تهی بساغر دریا.
فرخی .
تو نشنیدی چه گفت آن مرد تیمار
که داد او را رفیقی پند بسیار
رفیقا بیش از این پندم میاموز
که بر گنبد نیاید مر ترا گوز.
فخرالدین اسعد (ویس و رامین .)
بشنو از هر که بود پند و بدان باز مشو
که چو من بنده بود ابله و با قلب سلیم .
ابوحنیفه ٔ اسکافی .
پیوسته ویرا بنامه ها مالیدی و پند میداد که ولیعهدش بود. (تاریخ بیهقی ).
این دو قصیده و با چندین تنبیه وپند نبشته آمد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 391). پادشاهان محتشم و بزرگ با جدّ را چنین سخن باز باید گفت درست و درشت و پند تا نبشته آید. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 391).
به مست و بدیوانه مدهید پند.
اسدی .
بدو گفت هر چند رای بلند
تو داری مرا نیست چاره ز پند.
اسدی (گرشاسبنامه نسخه ٔ خطی مؤلف ص 195).
پندم چه دهی نخست خود را
محکم کمری ز پند دربند
چون خود نکنی چنانکه گوئی
پند تو بود دروغ و ترفند.
ناصرخسرو.
بشنو پدرانه ای پسر پندی
این پند که داد نوح سامش را.
ناصرخسرو.
پندیت داد حجت و کردت اشارتی
ای پور بس مبارک پند پدر پذیر.
ناصرخسرو.
از که دادت حجت این پند تمام
از امام خلق عالم بوتمیم .
ناصرخسرو.
چنان چون مر ترا پند است مرده ٔ جدّ بر جدّت .
تو مر فرزند فرزندان فرزندانت را پندی .
ناصرخسرو.
از پند مباش خامش ای حجت
هر چند که نیست پند را قابل .
ناصرخسرو.
پند چه دهی و چه گوئی سخن حکمت و علم
این خران را که چو خر یکسره از پند کرند.
ناصرخسرو.
بر حجت خراسان جز پند مشتهر نیست
وین شعر من مر او را جز پند و زیب و فر نیست .
ناصرخسرو.
از پند و ز علم آنچه برون نامد ازین در
از علم مگو آنرا وز پند مپندار.
ناصرخسرو.
بپذیر ز من پندی ای برادر
پندی که از آن خوبتر نباشد.
ناصرخسرو.
از عطای پند برتر نیست در عالم عطا.
ناصرخسرو.
نخستین پند خود گیر از تن خویش
وگرنه نیست پندت جز که ترفند.
ناصرخسرو.
با پند چو دُرّ و شعر حجت
منگر بکتاب زند و پازند
پند از حکما پذیر ازیراک
حکمت پدر است و پند فرزند.
ناصرخسرو.
چه باید پند چون گردون گردان
همه پند است بل زند است و پازند.
ناصرخسرو.
ترا گر همی پند خواهی گرفتن
زیان فلان و فلانه است فانه .
ناصرخسرو.
چو صبر تلخ باشد پند لیکن
بصبرت پند چون صبرت شود قند.
ناصرخسرو.
پند ز حجت بگوش فکرت بشنو
ورچه بتلخی چو حنظل است و مهاتل .
ناصرخسرو.
این پند نگاهدار هموار ای تن
برگرد کسی که یار خصم تو متن .
ابوالفرج رونی .
پس کیومرث گفت سخن پند و حکمت هرکه گوید قبول کنید. (قصص الانبیاء ص 35).
پند من گرچه نیکخواه توام
کی کند در تو سنگدل تأثیر.
(از کلیله و دمنه ).
نیکخواهان دهند پند و لیک
نیکبختان بوند پندپذیر.
(از کلیله و دمنه ).
فرزندان پند پدر و موعظه او هر چه نیکوتو بشنودند. (کلیله و دمنه ). هرگز پند نپذیری . (کلیله و دمنه ). و دیگر آنکه پند و حکمت و لهو و هزل بهم پیوستند. (کلیله و دمنه ).
دادبک از رای او دست ستم بند کرد
زآنکه همی [ همه ؟ ] رأی او حکمت نابست و پند
گر ز ره پند او داد دهد دادبک
چوزه ز بن برکند شهپر بر باز و پند.
سوزنی .
بس پند که بود آنگه بر تاج سرش پیدا
صدپندنو است اکنون در مغز سرش پنهان .
خاقانی .
گرچه ناصح را بود صد داعیه
پند را اذنی بباید واعیه .
مولوی .
پند گیر از مصائب دگران
تا نگیرند دیگران ز تو پند.
سعدی .
پندی اگر بشنوی ای پادشاه
در همه دفتر به ازین پند نیست .
سعدی .
گوش کن پند ای پسر از بهر دنیا غم مخور
بر سر اولاد آدم هر چه آید بگذرد.
سعدی .
پدر چون دور عمرش منقضی گشت
مرا پیرانه پندی داد و بگذشت .
سعدی .
گرچه دانی که نشنوند بگوی
هر چه میدانی از نصیحت و پند.
سعدی .
مرا روشن روان پیر خردمند
ز روی عقل و دانش داد این پند
که از بیدولتان بگریز چون تیر
وطن در کوی صاحب دولتان گیر.
سعدی .
بیاددار که این پندم از پدر یاد است
تو پاک باش و مدار ای برادر از کس باک .
سعدی .
اُمحوضة؛ پند خالص از غرض و از تهمت . (منتهی الارب ). لفظ پند با افعال پذیرفتن و شنیدن و شنودن و کردن و بردن و دادن و گفتن و گرفتن صرف شود.
- پندپذیر ؛ پندگیر.
- پندشنو ؛ نصیحت پذیر. اندرزپذیر. نصیحت آموز. اندرزنیوش :
در مجلس دین گوش سرت پندشنو باد
در عالم جان چشم دلت نادره بین باد.
سنائی .
- پندگیر ؛ نصیحت آموز. عبرت آموز :
مزن نیز با مردبدخواه رای
اگر پند گیری به نیکی گرای .
فردوسی .
- پندنیوش ؛ پندشنو.
|| چاره . تدبیر. بند. فند. مکر. حیله :
نداند مشعبد ورا پند چون
نداند مهندس ورا دور چند.
منجیک .
همه مر ترا پند و تنبل فروخت
به اروند چشم خرد را بدوخت .
فردوسی .
یکی در صنعت کشتی گرفتن سر آمده بود سیصدوشصت پند فاخر بدانستی ... مگر گوشه ٔ خاطرش با جمال یکی از شاگردان خویش میلی داشت سیصدوپنجاه ونه پندش در آموخت مگر یک پند... استاد دانست که جوان بقوت از او برتر است بدان پند غریب که از او نهان داشته بود با او درآویخت . (گلستان ) . || زغن . غلیواج . (برهان قاطع). غلیواژ. غلیو. چوزه ربا. چوزه لوا. گوشت ربای . (حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نسخه ٔ نخجوانی ). موش گیر. حِداة. بند. (حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نسخه ٔ نخجوانی ). خاد. اخاد. (حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نسخه ٔ نخجوانی ). موش ربای :
چون پند فرومایه سوی چوزه گراید
شاهین ستنبه بتذروان کند آهنگ .
جلاب بخاری (از لغت نامه ٔ اسدی ).
تا نبود چون همای فرخ ، کرکس
همچو نباشد بشبه باز خشین پند...
فرخی (از لغت نامه ٔ اسدی ).
دادبک از رای او دست ستم بند کرد
زانکه همی [ همه ؟ ] رای او حکمت نابست و پند
گر ز ره پند او داد دهد دادبک
چوزه ز بن بر کند شهپر بر باز و پند.
سوزنی .
پند را فر هما آید پدید اندر هوا
از بر کاخ همایونت ار بود پرواز پند.
سوزنی .
|| عهد. میثاق .
پند. [ پ َ ] (اِ) نشستگاه را گویند و به عربی مقعد خوانند. (برهان قاطع). دُبُر (پندی کنایه از امرد است ) :
پند و نره ٔ حامدی آن کشته مفاجا
بر... نجوم آژخ بر خایه ٔ طب فنج .
پند و نره ٔ حامدی آن کشته مفاجا
بر... نجوم آژخ بر خایه ٔ طب فنج .
سیف اسفرنگ (از جهانگیری ).
فرهنگ عمید
= زغن: تا نبوَد چون همای فرخ کرگس / همچو نباشد به شبه باز خشین پند (فرخی: ۴۵۲ ).
در چاپ ونشر، واحد ضخامت فاصله هایی که بین حروف گذاشته می شود، معادل یک چهل وهشتم کوادرات، پنت.
نصیحت، اندرز: پند گیر از مصائب دگران / تا نگیرند دیگران به تو پند (سعدی: ۱۸۷ )، گرچه دانی که نشنوند بگوی / هرچه دانی ز نیک خواهی و پند (سعدی: ۱۵۷ ).
در چاپ ونشر، واحد ضخامت فاصله هایی که بین حروف گذاشته می شود، معادل یک چهل وهشتم کوادرات، پنت.
نصیحت، اندرز: پند گیر از مصائب دگران / تا نگیرند دیگران به تو پند (سعدی: ۱۸۷ )، گرچه دانی که نشنوند بگوی / هرچه دانی ز نیک خواهی و پند (سعدی: ۱۵۷ ).
نصیحت؛ اندرز: ◻︎ پند گیر از مصائب دگران / تا نگیرند دیگران به تو پند (سعدی: ۱۸۷)، ◻︎ گرچه دانی که نشنوند بگوی / هرچه دانی ز نیک‌خواهی و پند (سعدی: ۱۵۷).
= زغن: ◻︎ تا نبوَد چون همای فرخ کرگس / همچو نباشد به شبه باز خشین پند (فرخی: ۴۵۲).
در چاپ‌ونشر، واحد ضخامت فاصله‌هایی که بین حروف گذاشته میشود، معادل یک‌چهل‌وهشتم کوادرات؛ پنت.
دانشنامه عمومی
پند (سرباز). پند (سرباز)، روستایی از توابع بخش سرباز شهرستان سرباز در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
این روستا در دهستان سرباز قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۴ نفر (۱۸خانوار) بوده است.
این روستا در دهستان سرباز قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۴ نفر (۱۸خانوار) بوده است.
wiki: پند (سرباز)
نقل قول ها
نصیحت (پند و اندرز)
• «از آنان مباش که پند سودشان ندهد جز با بسیار آزردن که خردمند پند به ادب گیرد و چارپا با تازیانه خوردن.» نهج البلاغه، نامه ۳۱ -> علی بن ابی طالب
• «بیناترین چشم ها، چشمی است که در خیر نفوذ کند؛ و شنواترین گوش ها، گوشی است که پذیرای پند باشد و از آن ها سود برد.» تحف العقول، ص ۲۳۵ -> حسن بن علی
• «طلب کردم ز دانایی یکی پند/مرا فرمود با نادان مپیوند.» گلستان، باب هشتم در آداب صحبت، بخش ۷۵ -> سعدی
• «اندرز دادن کار احمقانه ای است زیرا تاکنون کسی اندرزی را به کار نبسته است. اما دادن اندرز نیک محققا کاری است بس خطرناک وخطرش هم متوجه کسی می شود که اندرز می دهد.»• «بسیاری از مواعظ خوب از مقاصد سوء ناشی می شود.»جفری چاوسر
• «از آنان مباش که پند سودشان ندهد جز با بسیار آزردن که خردمند پند به ادب گیرد و چارپا با تازیانه خوردن.» نهج البلاغه، نامه ۳۱ -> علی بن ابی طالب
• «بیناترین چشم ها، چشمی است که در خیر نفوذ کند؛ و شنواترین گوش ها، گوشی است که پذیرای پند باشد و از آن ها سود برد.» تحف العقول، ص ۲۳۵ -> حسن بن علی
• «طلب کردم ز دانایی یکی پند/مرا فرمود با نادان مپیوند.» گلستان، باب هشتم در آداب صحبت، بخش ۷۵ -> سعدی
• «اندرز دادن کار احمقانه ای است زیرا تاکنون کسی اندرزی را به کار نبسته است. اما دادن اندرز نیک محققا کاری است بس خطرناک وخطرش هم متوجه کسی می شود که اندرز می دهد.»• «بسیاری از مواعظ خوب از مقاصد سوء ناشی می شود.»جفری چاوسر
wikiquote: پند
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] پند همان اندرز و نصیحت است که از آن به مناسبت در بابهای طهارت، صلات، امر به معروف و نهی از منکر، نکاح، لعان و قضاء سخن رفته است.
خواندن شعر در مسجد مکروه است مگر آنکه مشتمل بر پند و نصیحت و مانند آن باشد.
پند در نماز
در خطبههای نماز جمعه، موعظه کردن مردم با سفارش به تقوا و ترغیب به اطاعت خداوند متعال و اجتناب از گناه و مانند آن، واجب است. برخی، موعظه را در خطبه دوم واجب ندانستهاند هرچند آن را موافق با احتیاط شمردهاند.
پند در امر به معروف و نهی از منکر
در امر به معروف و نهی از منکر اگر احتمال دهد مقصود با ارشاد و موعظه طرف، حاصل میشود، بسنده کردن به آن، واجب و اقدام فراتر از آن جایز نیست.
پند در نکاح
...
خواندن شعر در مسجد مکروه است مگر آنکه مشتمل بر پند و نصیحت و مانند آن باشد.
پند در نماز
در خطبههای نماز جمعه، موعظه کردن مردم با سفارش به تقوا و ترغیب به اطاعت خداوند متعال و اجتناب از گناه و مانند آن، واجب است. برخی، موعظه را در خطبه دوم واجب ندانستهاند هرچند آن را موافق با احتیاط شمردهاند.
پند در امر به معروف و نهی از منکر
در امر به معروف و نهی از منکر اگر احتمال دهد مقصود با ارشاد و موعظه طرف، حاصل میشود، بسنده کردن به آن، واجب و اقدام فراتر از آن جایز نیست.
پند در نکاح
...
wikifeqh: وعظ
[ویکی فقه] پند (فقه). پند همان اندرز و نصیحت است که از آن به مناسبت در بابهای طهارت، صلات، امر به معروف و نهی از منکر، نکاح، لعان و قضاء سخن رفته است.
خواندن شعر در مسجد مکروه است مگر آنکه مشتمل بر پند و نصیحت و مانند آن باشد.
العروة الوثقی ج۲، ص۴۰۸-۴۰۹.
در خطبههای نماز جمعه، موعظه کردن مردم با سفارش به تقوا و ترغیب به اطاعت خداوند متعال و اجتناب از گناه و مانند آن، واجب است. برخی، موعظه را در خطبه دوم واجب ندانستهاند هرچند آن را موافق با احتیاط شمردهاند.
جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۱۰.
در امر به معروف و نهی از منکر اگر احتمال دهد مقصود با ارشاد و موعظه طرف، حاصل میشود، بسنده کردن به آن، واجب و اقدام فراتر از آن جایز نیست.
تحریر الوسیلة ج۱، ص۴۷۸.
...
خواندن شعر در مسجد مکروه است مگر آنکه مشتمل بر پند و نصیحت و مانند آن باشد.
العروة الوثقی ج۲، ص۴۰۸-۴۰۹.
در خطبههای نماز جمعه، موعظه کردن مردم با سفارش به تقوا و ترغیب به اطاعت خداوند متعال و اجتناب از گناه و مانند آن، واجب است. برخی، موعظه را در خطبه دوم واجب ندانستهاند هرچند آن را موافق با احتیاط شمردهاند.
جواهر الکلام ج۱۱، ص۲۱۰.
در امر به معروف و نهی از منکر اگر احتمال دهد مقصود با ارشاد و موعظه طرف، حاصل میشود، بسنده کردن به آن، واجب و اقدام فراتر از آن جایز نیست.
تحریر الوسیلة ج۱، ص۴۷۸.
...
wikifeqh: اندرز
واژه نامه بختیاریکا
( پِند ) نشیمن؛ مقعد؛ انتها
جدول کلمات
اندرز, نصیحت, زغن
پیشنهاد کاربران
به کسر پ. کون در گویش کازرونی ( ع. ش )
عبرت
اندرز
حکمت
موعظه
نصیحت
اندرز
سفارش
نصیحت
اندرز
سفارش
پند : پند با همین ریخت در پهلوی کاربرد داشته است ریخت اوستایی آن پَنْتا به معنی راه بوده است که در واژه ی اَپَنْتا ا به معنی بیراهه به کار رفته است. این واژه در سانسکریت panthā در یونانی pontos و در لاتینpont بوده است. ریخت هایی دیگر از آن ، در پارسی ، " فند " و " بند است .
( ( گرفتار و زو دل شده ناامید
نَوان ، لرز لرزان به کردار بید ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 222. )
( ( گرفتار و زو دل شده ناامید
نَوان ، لرز لرزان به کردار بید ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 222. )
اندرز، تذکیر، درس، رهنمون، رهنمود، عبرت، موعظه، نصیحت، وعظ
تکرار تمسخر آمیز کلمات در زبان مُلکی گالی ، معادل دَه پَندی در زبان مُلکی گالی
در گویش دزفولی اما با کسره روی پ ( پِند ) به معنای مقعد یا حلقه کون گفته میشود
نصیحت
کلمات دیگر: