کلمه جو
صفحه اصلی

احکام عقلایی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] احکام عقلایی، اعتبارات مصوَّب از طرف عقلا برای تنظیم روابط اجتماعی را می گویند.
احکام عقلایی، احکام و قوانینی است که عقلا برای تنظیم روابط اجتماعی و اجرای عدالت میان خویش وضع نموده و خود را ملزم به تبعیت از آن می دانند و برای اجرای آن ضمانت اجرایی نیز در نظر می گیرند. این احکام اگر مورد امضا و یا دست کم عدم ردع (منع) شارع قرار بگیرد، در شرع نیز اعتبار پیدا می کند، مانند بسیاری از احکام جاری در معاملات ، زیرا احکام عقلایی، هر چند از طرف کسانی که دارای قوه عقل و شعور هستند تنظیم و وضع می شود، ولی الزاماً مورد تأیید عقل مستقل نیست، زیرا اولا: عقلا آگاه به تمامی علوم نیستند، و ثانیاً: گرفتار امیال نفسانی ، ملی، قومی و گروهی اند؛ از این رو است که اکثر عقلای عالم قوانینی برای ربا خواری ، دایر کردن مراکز قمار و فحشا و غیره تصویب نموده اند.


کلمات دیگر: