تنه، درخت خرما، تنه انسان سوای سرودست وپا
( اسم ) ۱- تن. درخت جذع نخل . ۲- تیر. ۳- ستون . جمع : جذوع .
ابن عمرو غسانی است نام مردی است
( اسم ) ۱- تن. درخت جذع نخل . ۲- تیر. ۳- ستون . جمع : جذوع .
ابن عمرو غسانی است نام مردی است
جذع
فرهنگ فارسی
فرهنگ معین
(جِ ) [ ع . ] (اِ. ) تنة درخت .
لغت نامه دهخدا
جذع . [ ج َ ] (ع مص ) بی علف بستن ستور را. (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). بازداشتن چارپا در جای بی علف (شرح قاموس ). واداشتن ستور بی علف . (تاج المصادربیهقی ) (مصادر زوزنی ). || بستن دو شتررا در یک رسن . (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). قرنهما بقرن ؛ ای حبل . (از اقرب الموارد). بهم بستن دو شتر را به یک ریسمان . (از شرح قاموس ). || بزندان کردن . (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء) (آنندراج ) (تاج المصادر بیهقی ). بند کردن . (غیاث اللغات ). || خوار داشتن . (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء) (آنندراج ). || بینی و گوش و دست بریدن . (غیاث اللغات ، از منتخب ).
جذع . [ ج َ ذَ ] (اِخ ) ثعلبة بن زیدبن الحارث . رجوع شود به امتاع الاسماع ص 90.
جذع . [ ج ِ ] (اِخ ) ابن عمرو. غسانی است . (شرح قاموس ) (منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء). نام مردی است . (اقرب الموارد). و اشاره به این مثل عرب است که خذ من جذع ما اعطاک ؛ یعنی بگیر از جذع آنچه داده است ترا. (شرح قاموس ). و فی المثل : خذمن جذع ما اعطاک . و این مثل در غنیمت شمردن عطای بخیل گویند. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). و اصل این مثل این است که غسان میداد بپادشاه سلیح هر سال دو دینار از هر مردی و بود پادشاه سلیح ، سبطةبن المنذر سلیحی ، پس آمد سبطه و میخواست از غسان دو دینار را پس [ جذع ] داخل شد بمنزل و خانه ٔ سبطة، پس بیرون آمد در حالی که گیرنده بود بخود شمشیر سبطة را پس زده بود به آن شمشیر سبطة را تا سترده شده بود و گفت که «خذ من جذع ما اعطاک ». یا اینکه اصل مثل آن است که داد جذع شمشیر خود را به رهن ببعضی از پادشاهان ، پس نگرفت آن پادشاه شمشیر را و گفت بکن در فلان از مادرت . پس زد به آن شمشیر پادشاه را و کشت پس گفت که «خذمن جذع ما اعطاک ». و زده میشود این مثل در غنیمت شمردن آنچه میبخشد زفت و بخیل . (شرح قاموس ) (منتهی الارب ). و مؤلف مجمل التواریخ والقصص آرد: سلیح بن حلوان پادشاه عرب شام بود، چون دید که غسانیان در جوار اوجای گرفتند خراجی بر ایشان نهاد، و هر سالی سبیطبن ثعلبه را بفرستادی و خراج همی ستدی پس سبیط سالی بخراج خواستن آمد، و مهتر غسانیان را نام ثعلبه بود از وی مهلت خواست و تنگ دستی پیش آورد، سبیط گفت اگر خراج بدهید و الاّ زن و فرزند شما برده کنم . ثعلبه مردی حلیم بود گفتا اگر خواهی که وجه خراج زود حاصل شود سوی برادرم رو جذع بن عمرو، و او مردی شجاع بود سبیط برفت و او را همچنان تقاضا نمود، پس شمشیری بیرون آوردغلافش بزر اندر گرفته ، گفت [ این شمشیر ] بپای مزد توشاید، تا من خراج جمع کنم . گفت بلی ، جذع گفت بگیر، سبیط [ نیام ] شمشیر بگرفت و او تیغ بیرون کشید و همی زد تا بکشتش پس گفت : «خذ من جذع ما اعطاک ». و این سخن مثل گشت در عرب . (مجمل التواریخ والقِصص ص 173).
جذع . [ ج ِ ] (ع اِ) تنه ٔ خرمابن و جز آن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ). تنه . (غیاث اللغات ). ساق و تنه ٔ درخت است . (شرح قاموس ). ساق نخل . (اقرب الموارد) (قطر المحیط). تنه ٔ درخت . (ترجمان القرآن عادل ). ج ، جُذوع . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) و اَجذاع . (قطر المحیط): وَ هُزّ̍ی الیک بجذع النخلة تساقط علیک رطباً جنیاً. (قرآن 19 / 25). فاجائها المخاض الی جذع النخلة. قالت یالیتنی مت قبل هذا و کنت نسیاً منسیا. (قرآن ، 23/19).و لاصلبنکم فی جذوع النخل . (قرآن 71/20). || بچه ٔ گوسفند در سال دوم . (شرح قاموس ). || بچه ٔ گاو در سال سیم . (شرح قاموس ). شتر در سال پنجم . (شرح قاموس ). || تیر سقف . (ناظم الاطباء). آنچه تیر سقف بر آن قرار دهند. (از اقرب الموارد). ستون . (مهذب الاسماء) (اقرب الموارد) :
و لم یر قبل جذعک قط جذع
تمکن من عناق المکرمات .
اما واﷲ لو لا قول واش
و عین خلیفة لاتنام
لطفنا حول جذعک واستلمنا
کما للناس بالحجر استلام .
و لم یر قبل جذعک قط جذع
تمکن من عناق المکرمات .
(از تاریخ بیهقی ص 192).
اما واﷲ لو لا قول واش
و عین خلیفة لاتنام
لطفنا حول جذعک واستلمنا
کما للناس بالحجر استلام .
(از تاریخ بیهقی ص 190).
جذع. [ ج َ ] ( ع مص ) بی علف بستن ستور را. ( از منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). بازداشتن چارپا در جای بی علف ( شرح قاموس ). واداشتن ستور بی علف. ( تاج المصادربیهقی ) ( مصادر زوزنی ). || بستن دو شتررا در یک رسن. ( از منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). قرنهما بقرن ؛ ای حبل. ( از اقرب الموارد ). بهم بستن دو شتر را به یک ریسمان. ( از شرح قاموس ). || بزندان کردن. ( از منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ) ( آنندراج ) ( تاج المصادر بیهقی ). بند کردن. ( غیاث اللغات ). || خوار داشتن. ( از منتهی الارب ) ( از ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). || بینی و گوش و دست بریدن. ( غیاث اللغات ، از منتخب ).
جذع. [ ج ِ ] ( ع اِ ) تنه خرمابن و جز آن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). تنه. ( غیاث اللغات ). ساق و تنه درخت است. ( شرح قاموس ). ساق نخل. ( اقرب الموارد ) ( قطر المحیط ). تنه درخت. ( ترجمان القرآن عادل ). ج ، جُذوع. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ) و اَجذاع. ( قطر المحیط ): وَ هُزّ̍ی الیک بجذع النخلة تساقط علیک رطباً جنیاً. ( قرآن 19 / 25 ). فاجائها المخاض الی جذع النخلة. قالت یالیتنی مت قبل هذا و کنت نسیاً منسیا. ( قرآن ، 23/19 ).و لاصلبنکم فی جذوع النخل. ( قرآن 71/20 ). || بچه گوسفند در سال دوم. ( شرح قاموس ). || بچه گاو در سال سیم. ( شرح قاموس ). شتر در سال پنجم. ( شرح قاموس ). || تیر سقف. ( ناظم الاطباء ). آنچه تیر سقف بر آن قرار دهند. ( از اقرب الموارد ). ستون. ( مهذب الاسماء ) ( اقرب الموارد ) :
و لم یر قبل جذعک قط جذع
تمکن من عناق المکرمات.
و عین خلیفة لاتنام
لطفنا حول جذعک واستلمنا
کما للناس بالحجر استلام.
جذع. [ ج َ ذَ ] ( ع اِ ) آنچه پیش از ثنی باشد، یعنی گوسپند و گاو بسال دوم در آمده. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از ذیل اقرب الموارد ). گوسفند که بسال دوم باشد. ( غیاث اللغات ، از لطائف و منتخب ). سال پیش از ثنی است و ثنی آن است از شتر پای بشش سال گذاشته و در اسب پای بچهار سال گذاشته ، و در گوسفند و گاو آن است که پای به سه سال گذاشته باشد. ( از شرح قاموس ) ( از قطر المحیط ). از کره اسب آنچه پای بدو سال گذاشته باشد. ( از صبح الاعشی ج 2 ص 30 ). آنچه بسال دوم درآمده از گوسفند. ( کشاف اصطلاحات الفنون ). گاو دوساله نر. ( یادداشت مؤلف ). || کره اسب بسال سوم. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از شرح قاموس )( از قطر المحیط ) ( غیاث اللغات ). || گاو که بسال سوم باشد. ( غیاث اللغات ) ( کشاف اصطلاحات الفنون ). || شتر بسال پنجم. ( صبح الاعشی ج 2 ص 34 ). ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از شرح قاموس ) ( قطر المحیط ). ج ، جُذعان و جَذعان و جِذاع و اَجذاع. ( از منتهی الارب ) ( از قطر المحیط ) ( اقرب الموارد ). مؤلف کشاف اصطلاحات اختلاف اقوال را چنین آرد: بفتح و ذال معجمه در لغت آنچه بسال سوم درآمده از گاو و اسب. و بسال پنجم درآمده باشد از شتر. و بسال دوم درآمده باشد از گوسپند. و به اصطلاح فقهاء، بره ای که بیشتر سال بر او گذشته باشد. چنانکه در منتخب و کنزاللغات آمده است و صاحب صراح گوید: جذع بدو فتحه آنچه بسال دوم درآمده باشد از گوسپند و بسال سوم از گاو و بسال پنجم از شتر. و در بعضی از کتب لغت آمده الجذع دوساله شدن گوسپند و گاو و آهو و اسب و پنجساله شدن اشتر. و مؤلف جامعالرموز در کتاب زکوة گوید: جذع ، شتری که پنج سال از سن او گذشته باشد و در اصطلاح شریعت شتر چهارساله باشد چنانکه صاحب شرح عطاوی ذکر کرده ، لکن درعامه کتب فقه و لغت چهار تا انتهای پنجسالگی را جذع گویند زیرا انتهای پنجسالگی سن جوانی این قبیل حیوانات است و اصل معنی جذع هم جوان است و جذعه مؤنث جذع است. و مؤلف جامعالرموز در کتاب اضحیه گوید: جذع بدو فتحه در لغت از جنس میش آن را گویند که یک سالش تمام باشد و از بز آنکه پا در دوسالگی نهاده باشد. و از گاو آنکه داخل سه سالگی شده. و از شتر آنکه پن جساله باشد. و جز این نیز گفته اند چنانکه ابن الاثیر گفته است. و در شریعت ازمیش نزد اکثرآن است که از یک سال بیشتر داشته باشد چنانکه در کافی آمده است و صاحب محیط بیشتر از یک سال را اینطور تفسیر کرده که داخل ماه هشتم شده باشد. و صاحب خزانه گفته است که یعنی ششماه و اندی بیش از یک سال داشته باشد. و مؤلف شاهدی گفته که نزد فقهاء ششماه او تمام شده باشد و زعفرانی گفته که پیش از ششماهه یا هشت ماهه و یا نه ماهه باشد. و کمتر از آن را حمل گویند. ( کشاف اصطلاحات الفنون ). || جوان. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). تازه جوان. ( از اقرب الموارد ) ( از قطر المحیط ). یقال : فلان فی هذا الامر جذع ؛ یعنی نو درآمده.( منتهی الارب ). یعنی فلان در این کار تازه درآمده است. ( از قطر المحیط ) ( ناظم الاطباء ). و منه قول ورقةبن نوفل : «یا لیتنی فیها جذع »؛ اَی لیتنی اکون شاباً حین تظهر نبوته حتی ابالغ فی نصرته. ( اقرب الموارد ).
جذع. [ ج ِ ] ( ع اِ ) تنه خرمابن و جز آن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). تنه. ( غیاث اللغات ). ساق و تنه درخت است. ( شرح قاموس ). ساق نخل. ( اقرب الموارد ) ( قطر المحیط ). تنه درخت. ( ترجمان القرآن عادل ). ج ، جُذوع. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ) و اَجذاع. ( قطر المحیط ): وَ هُزّ̍ی الیک بجذع النخلة تساقط علیک رطباً جنیاً. ( قرآن 19 / 25 ). فاجائها المخاض الی جذع النخلة. قالت یالیتنی مت قبل هذا و کنت نسیاً منسیا. ( قرآن ، 23/19 ).و لاصلبنکم فی جذوع النخل. ( قرآن 71/20 ). || بچه گوسفند در سال دوم. ( شرح قاموس ). || بچه گاو در سال سیم. ( شرح قاموس ). شتر در سال پنجم. ( شرح قاموس ). || تیر سقف. ( ناظم الاطباء ). آنچه تیر سقف بر آن قرار دهند. ( از اقرب الموارد ). ستون. ( مهذب الاسماء ) ( اقرب الموارد ) :
و لم یر قبل جذعک قط جذع
تمکن من عناق المکرمات.
( از تاریخ بیهقی ص 192 ).
اما واﷲ لو لا قول واش و عین خلیفة لاتنام
لطفنا حول جذعک واستلمنا
کما للناس بالحجر استلام.
( از تاریخ بیهقی ص 190 ).
جذع. [ ج َ ذَ ] ( ع اِ ) آنچه پیش از ثنی باشد، یعنی گوسپند و گاو بسال دوم در آمده. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از ذیل اقرب الموارد ). گوسفند که بسال دوم باشد. ( غیاث اللغات ، از لطائف و منتخب ). سال پیش از ثنی است و ثنی آن است از شتر پای بشش سال گذاشته و در اسب پای بچهار سال گذاشته ، و در گوسفند و گاو آن است که پای به سه سال گذاشته باشد. ( از شرح قاموس ) ( از قطر المحیط ). از کره اسب آنچه پای بدو سال گذاشته باشد. ( از صبح الاعشی ج 2 ص 30 ). آنچه بسال دوم درآمده از گوسفند. ( کشاف اصطلاحات الفنون ). گاو دوساله نر. ( یادداشت مؤلف ). || کره اسب بسال سوم. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از شرح قاموس )( از قطر المحیط ) ( غیاث اللغات ). || گاو که بسال سوم باشد. ( غیاث اللغات ) ( کشاف اصطلاحات الفنون ). || شتر بسال پنجم. ( صبح الاعشی ج 2 ص 34 ). ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از شرح قاموس ) ( قطر المحیط ). ج ، جُذعان و جَذعان و جِذاع و اَجذاع. ( از منتهی الارب ) ( از قطر المحیط ) ( اقرب الموارد ). مؤلف کشاف اصطلاحات اختلاف اقوال را چنین آرد: بفتح و ذال معجمه در لغت آنچه بسال سوم درآمده از گاو و اسب. و بسال پنجم درآمده باشد از شتر. و بسال دوم درآمده باشد از گوسپند. و به اصطلاح فقهاء، بره ای که بیشتر سال بر او گذشته باشد. چنانکه در منتخب و کنزاللغات آمده است و صاحب صراح گوید: جذع بدو فتحه آنچه بسال دوم درآمده باشد از گوسپند و بسال سوم از گاو و بسال پنجم از شتر. و در بعضی از کتب لغت آمده الجذع دوساله شدن گوسپند و گاو و آهو و اسب و پنجساله شدن اشتر. و مؤلف جامعالرموز در کتاب زکوة گوید: جذع ، شتری که پنج سال از سن او گذشته باشد و در اصطلاح شریعت شتر چهارساله باشد چنانکه صاحب شرح عطاوی ذکر کرده ، لکن درعامه کتب فقه و لغت چهار تا انتهای پنجسالگی را جذع گویند زیرا انتهای پنجسالگی سن جوانی این قبیل حیوانات است و اصل معنی جذع هم جوان است و جذعه مؤنث جذع است. و مؤلف جامعالرموز در کتاب اضحیه گوید: جذع بدو فتحه در لغت از جنس میش آن را گویند که یک سالش تمام باشد و از بز آنکه پا در دوسالگی نهاده باشد. و از گاو آنکه داخل سه سالگی شده. و از شتر آنکه پن جساله باشد. و جز این نیز گفته اند چنانکه ابن الاثیر گفته است. و در شریعت ازمیش نزد اکثرآن است که از یک سال بیشتر داشته باشد چنانکه در کافی آمده است و صاحب محیط بیشتر از یک سال را اینطور تفسیر کرده که داخل ماه هشتم شده باشد. و صاحب خزانه گفته است که یعنی ششماه و اندی بیش از یک سال داشته باشد. و مؤلف شاهدی گفته که نزد فقهاء ششماه او تمام شده باشد و زعفرانی گفته که پیش از ششماهه یا هشت ماهه و یا نه ماهه باشد. و کمتر از آن را حمل گویند. ( کشاف اصطلاحات الفنون ). || جوان. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). تازه جوان. ( از اقرب الموارد ) ( از قطر المحیط ). یقال : فلان فی هذا الامر جذع ؛ یعنی نو درآمده.( منتهی الارب ). یعنی فلان در این کار تازه درآمده است. ( از قطر المحیط ) ( ناظم الاطباء ). و منه قول ورقةبن نوفل : «یا لیتنی فیها جذع »؛ اَی لیتنی اکون شاباً حین تظهر نبوته حتی ابالغ فی نصرته. ( اقرب الموارد ).
جذع . [ ج َ ذَ ] (ع اِ) آنچه پیش از ثنی باشد، یعنی گوسپند و گاو بسال دوم در آمده . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از ذیل اقرب الموارد). گوسفند که بسال دوم باشد. (غیاث اللغات ، از لطائف و منتخب ). سال پیش از ثنی است و ثنی آن است از شتر پای بشش سال گذاشته و در اسب پای بچهار سال گذاشته ، و در گوسفند و گاو آن است که پای به سه سال گذاشته باشد. (از شرح قاموس ) (از قطر المحیط). از کره اسب آنچه پای بدو سال گذاشته باشد. (از صبح الاعشی ج 2 ص 30). آنچه بسال دوم درآمده از گوسفند. (کشاف اصطلاحات الفنون ). گاو دوساله ٔ نر. (یادداشت مؤلف ). || کره ٔ اسب بسال سوم . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از شرح قاموس )(از قطر المحیط) (غیاث اللغات ). || گاو که بسال سوم باشد. (غیاث اللغات ) (کشاف اصطلاحات الفنون ). || شتر بسال پنجم . (صبح الاعشی ج 2 ص 34). (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از شرح قاموس ) (قطر المحیط). ج ، جُذعان و جَذعان و جِذاع و اَجذاع . (از منتهی الارب ) (از قطر المحیط) (اقرب الموارد). مؤلف کشاف اصطلاحات اختلاف اقوال را چنین آرد: بفتح و ذال معجمه در لغت آنچه بسال سوم درآمده از گاو و اسب . و بسال پنجم درآمده باشد از شتر. و بسال دوم درآمده باشد از گوسپند. و به اصطلاح فقهاء، بره ای که بیشتر سال بر او گذشته باشد. چنانکه در منتخب و کنزاللغات آمده است و صاحب صراح گوید: جذع بدو فتحه آنچه بسال دوم درآمده باشد از گوسپند و بسال سوم از گاو و بسال پنجم از شتر. و در بعضی از کتب لغت آمده الجذع دوساله شدن گوسپند و گاو و آهو و اسب و پنجساله شدن اشتر. و مؤلف جامعالرموز در کتاب زکوة گوید: جذع ، شتری که پنج سال از سن او گذشته باشد و در اصطلاح شریعت شتر چهارساله باشد چنانکه صاحب شرح عطاوی ذکر کرده ، لکن درعامه ٔ کتب فقه و لغت چهار تا انتهای پنجسالگی را جذع گویند زیرا انتهای پنجسالگی سن جوانی این قبیل حیوانات است و اصل معنی جذع هم جوان است و جذعه مؤنث جذع است . و مؤلف جامعالرموز در کتاب اضحیه گوید: جذع بدو فتحه در لغت از جنس میش آن را گویند که یک سالش تمام باشد و از بز آنکه پا در دوسالگی نهاده باشد. و از گاو آنکه داخل سه سالگی شده . و از شتر آنکه پن جساله باشد. و جز این نیز گفته اند چنانکه ابن الاثیر گفته است . و در شریعت ازمیش نزد اکثرآن است که از یک سال بیشتر داشته باشد چنانکه در کافی آمده است و صاحب محیط بیشتر از یک سال را اینطور تفسیر کرده که داخل ماه هشتم شده باشد. و صاحب خزانه گفته است که یعنی ششماه و اندی بیش از یک سال داشته باشد. و مؤلف شاهدی گفته که نزد فقهاء ششماه او تمام شده باشد و زعفرانی گفته که پیش از ششماهه یا هشت ماهه و یا نه ماهه باشد. و کمتر از آن را حمل گویند. (کشاف اصطلاحات الفنون ). || جوان . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). تازه جوان . (از اقرب الموارد) (از قطر المحیط). یقال : فلان فی هذا الامر جذع ؛ یعنی نو درآمده .(منتهی الارب ). یعنی فلان در این کار تازه درآمده است . (از قطر المحیط) (ناظم الاطباء). و منه قول ورقةبن نوفل : «یا لیتنی فیها جذع »؛ اَی لیتنی اکون شاباً حین تظهر نبوته حتی ابالغ فی نصرته . (اقرب الموارد).
- الازلم الجذع ؛ روزگار. (منتهی الارب ). روزگار سخت پربلا. (ناظم الاطباء). دهر. (اقرب الموارد) :
یا بشر لولم اکن منکم بمنزلة
القی یدیه علی ّ الازلم الجذع .
- || اسد. (قطر المحیط) (از منتهی الارب ). شیر بیشه . (ناظم الاطباء). برخی این ترکیب را به شیر تفسیر کرده اند ولی مورد اعتماد نیست . (از اقرب الموارد).
- الدهر جذع ابداً ؛ یعنی پیوسته جوان است . پیر نگردد. (منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء) : لاآتیک الازلم الجذع ؛ اَی لاآتیک ابداً لان ّ الدهر ابداً جدید کأنه فتی لم یسن . (اقرب الموارد).
- ام الجذع ؛ داهیه و بلا. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (از قطر المحیط).
- ذهبوا جذع مذع ، مبنیتین علی الفتح ؛ یعنی پریشان و متفرق شدند، به هرسو. (منتهی الارب ) (قطر المحیط) (از ناظم الاطباء).
- الازلم الجذع ؛ روزگار. (منتهی الارب ). روزگار سخت پربلا. (ناظم الاطباء). دهر. (اقرب الموارد) :
یا بشر لولم اکن منکم بمنزلة
القی یدیه علی ّ الازلم الجذع .
اخطل (از اقرب الموارد).
- || اسد. (قطر المحیط) (از منتهی الارب ). شیر بیشه . (ناظم الاطباء). برخی این ترکیب را به شیر تفسیر کرده اند ولی مورد اعتماد نیست . (از اقرب الموارد).
- الدهر جذع ابداً ؛ یعنی پیوسته جوان است . پیر نگردد. (منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء) : لاآتیک الازلم الجذع ؛ اَی لاآتیک ابداً لان ّ الدهر ابداً جدید کأنه فتی لم یسن . (اقرب الموارد).
- ام الجذع ؛ داهیه و بلا. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (از قطر المحیط).
- ذهبوا جذع مذع ، مبنیتین علی الفتح ؛ یعنی پریشان و متفرق شدند، به هرسو. (منتهی الارب ) (قطر المحیط) (از ناظم الاطباء).
فرهنگ عمید
تنۀ درخت.
دانشنامه اسلامی
[ویکی الکتاب] معنی جِذْعِ: تنه درخت خرما
معنی جُزْءٌ: جزء - قسمت
تکرار در قرآن: ۳(بار)
(بر وزن حبر) تنه درخت خرما. گویا فقط در تنه درخت خرما به کار رفته و به تنه درختان دیگر ساق گویند صحاح و قاموس و اقرب و غیره همه تنه درخت خرما گفتهاند . درد زاذن او را سوی تنه نخل کشید. در تنههای نخل بدارتان میزنم. کلمه جذع دو بار و جمع آن جذوع فقط یکبار در قرآن مجید یافت میشود.
معنی جُزْءٌ: جزء - قسمت
تکرار در قرآن: ۳(بار)
(بر وزن حبر) تنه درخت خرما. گویا فقط در تنه درخت خرما به کار رفته و به تنه درختان دیگر ساق گویند صحاح و قاموس و اقرب و غیره همه تنه درخت خرما گفتهاند . درد زاذن او را سوی تنه نخل کشید. در تنههای نخل بدارتان میزنم. کلمه جذع دو بار و جمع آن جذوع فقط یکبار در قرآن مجید یافت میشود.
wikialkb: واجب نیست، هرچند مستحب مؤکد است.
رجوع همسایه از اذن بعد از اذن دادن
در صورت اذن و کار گذاشتن تیر، آیا اذن دهنده می تواند از اذن خود رجوع کند؟ در صورتی که کارگذاشتن تیر به سبب شرط ضمن عقد لازم یا مصالحه و مانند آن مجاز باشد، رجوع جایز نیست و در صورتی که صرف اذن به گذاشتن تیر باشد، در جواز رجوع اختلاف است. برخی، در صورت به عهده گرفتن خسارت قائل به جواز رجوع شده اند.
شک در مجاز یا غیرمجاز بودن تیر نهاده شده
چنانچه مجاز یا غیر مجاز بودن تیر نهاده شده بر دیوار همسایه نامعلوم باشد، اصل بر مجاز بودن آن است، مگر خلاف آن ثابت شود. بنابر این، همسایه حقّ درخواست برداشتن آن یا جلوگیری از گذاشتن دوبارۀ آن را در صورت تجدید بنا ندارد، مگر اینکه عدوانی یا عاریه بودن آن معلوم شود؛ البته در فرض دوم (عاریه)، حق درخواست برداشتن، بنابر قول به جواز رجوع است.
نزاع در ملکیت تیر نهاده شده بر دیوار
...
رجوع همسایه از اذن بعد از اذن دادن
در صورت اذن و کار گذاشتن تیر، آیا اذن دهنده می تواند از اذن خود رجوع کند؟ در صورتی که کارگذاشتن تیر به سبب شرط ضمن عقد لازم یا مصالحه و مانند آن مجاز باشد، رجوع جایز نیست و در صورتی که صرف اذن به گذاشتن تیر باشد، در جواز رجوع اختلاف است. برخی، در صورت به عهده گرفتن خسارت قائل به جواز رجوع شده اند.
شک در مجاز یا غیرمجاز بودن تیر نهاده شده
چنانچه مجاز یا غیر مجاز بودن تیر نهاده شده بر دیوار همسایه نامعلوم باشد، اصل بر مجاز بودن آن است، مگر خلاف آن ثابت شود. بنابر این، همسایه حقّ درخواست برداشتن آن یا جلوگیری از گذاشتن دوبارۀ آن را در صورت تجدید بنا ندارد، مگر اینکه عدوانی یا عاریه بودن آن معلوم شود؛ البته در فرض دوم (عاریه)، حق درخواست برداشتن، بنابر قول به جواز رجوع است.
نزاع در ملکیت تیر نهاده شده بر دیوار
...
wikifeqh: زکات و حج سخن رفته است.
از مراحل سنّی در چارپایان.
بیان لفظ جذع
اطلاق جذع یا جذعه بر حیوان نسبت به نوع حیوانات، متفاوت است. به شتر در سن چهار سالگی و به بز در سن یک سالگی جذع یا جذعه گویند. لیکن کلمات اهل لغت در میش مختلف است.برخی جذع را بر میش هفت ماهه، اگر پدر و مادرش جوان باشند و هشت ماهه، اگر پیر باشند، اطلاق کرده اند. برخی دیگر جذع را میش هشت ماهه و بعضی یک ساله دانسته اند. لیکن اکثر فقها آن را به میش هفت ماهه تفسیر کرده اند. این قول به مشهور فقها نیز نسبت داده شده است. در مقابل، برخی آن را به میش یک ساله و برخی به شش ماهه تعریف کرده اند.
کمترین سن میش
بنابر قول مشهور کمترین سن میش پرداختی به عنوان زکات شتر و گوسفند، جذع است و کم سن تر از آن کفایت نمی کند.
یک جذعه در زکات شتر
...
از مراحل سنّی در چارپایان.
بیان لفظ جذع
اطلاق جذع یا جذعه بر حیوان نسبت به نوع حیوانات، متفاوت است. به شتر در سن چهار سالگی و به بز در سن یک سالگی جذع یا جذعه گویند. لیکن کلمات اهل لغت در میش مختلف است.برخی جذع را بر میش هفت ماهه، اگر پدر و مادرش جوان باشند و هشت ماهه، اگر پیر باشند، اطلاق کرده اند. برخی دیگر جذع را میش هشت ماهه و بعضی یک ساله دانسته اند. لیکن اکثر فقها آن را به میش هفت ماهه تفسیر کرده اند. این قول به مشهور فقها نیز نسبت داده شده است. در مقابل، برخی آن را به میش یک ساله و برخی به شش ماهه تعریف کرده اند.
کمترین سن میش
بنابر قول مشهور کمترین سن میش پرداختی به عنوان زکات شتر و گوسفند، جذع است و کم سن تر از آن کفایت نمی کند.
یک جذعه در زکات شتر
...
wikifeqh: جذعه
جدول کلمات
تنه, تنه درخت
کلمات دیگر: