سفال

بلاطة , طین , فخاریات

پوست دانه، کوزه گلی پخته مانندکاسه
( اسم ) پوست گردو پسته بادام فندق و پوست انار خشک .
تنگ خوی گردیدن .

(سَ ) [ ع . ] ۱ - (مص ل . ) پست شدن ، بی قدر گشتن . ۲ - (اِمص . ) پستی ، دنائت .
(سُ یا س ) (اِ. ) ۱ - گل پخته . ۲ - هرچیز که از گل ساخته باشند.
(سُ ) (اِ. ) پوست گردو، پسته ، بادام ، فندق و پوست انار خشک .

سفال. [ س ُ/ س ِ ] ( اِ ) گیلکی «سوفال » . ( حاشیه برهان قاطع چ معین ). معروف است که ریزه ٔکوزه سبوی شکسته باشد. ( برهان ). آوند گلی و خزف. ( غیاث ). اسم فارسی خزف است. ( تحفه حکیم مؤمن ). گل پخته. ( الفاظ الادویه ) : و بام خانه هاشان [ خانه های طبرستان ] همه سفال سرخ است. ( حدود العالم ).
آن بانگ چزد بشنو در باغ نیمروز
همچون سفال نو که بآبش فرو برند.ضلالت عزت ایمان نیابد
چو زری کی بود هرگز سفالی.بخل همیشه چنان ترابد از آن روی
کآب چنان از سفال نو نترابد.همه بر زمین بصحرا شده و با سنگ و سفال برابر شده. ( قصص الانبیاء ).
نادیده کمالت که گمان برد که هرگز
خوشتر ز شکر کوزه بود بسته سفالی.در سفال غم نگر زر آب می
آش اندر ضیمران آمیخته.ریحان بسفال اندر بسیار تو دانی
آن جام سفالی کو وآن راوق ریحانی.سفال رابه تپانچه زدن به بانگ آرند
ببانگ گردد پیدا شکستگی ز درست.زنان مانند ریحان سفالند
درون سو خبث و بیرون سو جمالند.من گر گهرم و گر سفالم
پیرایه توست روی مالم.چنان بلطف همی پرورد که مروارید
دگر بقهر چنان خرد میکند که سفال.سفال از طاس زر کم نیست در کار
ولی گاه گرو گردد پدیدار. || پوست گردکان و پسته و بادام و فندق و پوست انار خشک شده و امثال آن را نیز گویند. ( برهان ) ( الفاظ الادویه ). پوست پسته و بادام. ( رشیدی ) :
آنجا که پتک باید خایسک بیهده است
گوز است خواجه سنگین مغز آهنین سفال.تو شادمانه و بدخواه تو ز انده و رنج
دریده پوست به تن بر، چو مغز پسته ،سفال.تو سغز مغز و میوه خوشبو همی خوری
ویشان سفال بی مزه و برگ میچرند.بگیرند پوست گوزتر که بر ظاهر سفال او باشد. ( ذخیره خوارزمشاهی ).
بروز جنگ بیک میل چشم دشمن تو
ز عکس خنجر تو بترکد چو پسته ، سفال.

۱. ظرف گلی که در کوره پخته شده باشد، مانند کاسه، کوزه، و امثال آن ها.
۲. [قدیمی] پوست دانه از قبیل پوست پسته، فندق، گردو، و بادام: تو مغز میوۀ خوش و شیرین همی خوری / وایشان سفال بی مزه و برگ می چرند (ناصرخسرو: ۴۲۶ ).
پست شدن، کم قدر شدن، فرومایگی و پستی.

/sefaal/ ساقه ی خشک برنج - سفال & پیشانی