گل آلپ. گل آلپ (لاتین: Gallia Cisalpina) بخشی از ایتالیا بود که سلت ها (گل ها) در سده های سوم و چهارم پیش از میلاد ساکن آن بودند. جمهوری روم در سال ۲۲۰ پیش از میلاد آن را تصرف کرد و از سال ۸۱ تا ۴۲ پیش از میلاد یکی از استان های روم بود تا این که با استان ایتالیا ادغام شد. تا آن زمان، بخشی از سرزمین گل در نظر گرفته می شد که به روم نزدیک تر بود..
تمدن اتروسک
گل ناربونی
رود پو این استان را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می کرد. استان رومی سدهٔ نخست پ.م. از شمال و غرب به آلپ، از جنوب به رود پو (تا پیاچنزا)، آپنینی و رود روبیکن و از شرق به دریای آدریاتیک محصور می شد. در سال ۴۹ پ.م.، ساکنان گل آلپ شهروندی روم را کسب کردند و استان در نهایت به ۴ ناحیه (ناحیه های هشتم تا یازدهم استان ایتالیا) تقسیم شد.
ممکن است فرهنگ کانگراته نشان دهندهٔ نخستین موج مهاجرت پیشاسلت ها در سدهٔ سیزدهم پ.م. از بخش شمال غربی آلپ باشد که پس از گذر از گردنه های آلپ به درهٔ غربی رود پو بین دریاچه های ماجوره و کومو نفوذ کرد و ساکن شد. آنان به جای به خاک سپردن مردگان، آنها را می سوزاندند. همچنین پیشنهاد شده است که حضور مردم پیشاسلتی باستانی تر تا آغاز عصر برنز (سده های شانزدهم و پانزدهم پ. م) قابل ردیابی است. حاملان فرهنگ کانگراته تنها یک سده همگنی آن را حفظ کردند و پس از آن با جمعیت های لیگوری ترکیب شد. به گفتهٔ تیتوس لیویوس، اقوام سلتی در دوران حکومت لوسیوس تارکوینیوس پریسکوس (سدهٔ هفتم و ششم پ. م) به شمال ایتالیا رسیدند و منطقهٔ میان میلان و کرمونا را اشغال کردند. میلان نیز احتمالاً در اوایل سدهٔ ششم پ.م. توسط گل ها بنا نهاده شده است. نام این شهر ریشهٔ سلتی دارد و به معنی «در میانهٔ دشت» است. در سدهٔ دوم پ.م. پولیبیوس دربارهٔ همزیستی سلت ها با اتروسک ها در شمال ایتالیا در دوران پیش از غارت رم (در سال ۳۹۰ پ. م) نوشته بود.
لیگوری ها در ساحل شمالی مدیترانه زندگی می کردند و در سواحل جنوب شرقی فرانسه و شمال غربی ایتالیا شامل بخش هایی از توسکانی و جزیره های الب و کرس گسترش یافته بودند. قبایل لیگور در لاتیوم و سامنیوم نیز حضور داشتند. چیز زیادی از زبان لیگوری شناخته نشده است. تنها نام مکان ها و افراد باقی مانده است. به نظر می رسد شاخه ای از زبان های هندواروپایی و نزدیک به زبان های ایتالیایی و سلتی باشد. تأثیر قوی سلت ها بر زبان و فرهنگ آنها باعث شده بود که در دوران باستان به صورت سلتی-لیگوری شناخته شوند.
تمدن اتروسک
گل ناربونی
رود پو این استان را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می کرد. استان رومی سدهٔ نخست پ.م. از شمال و غرب به آلپ، از جنوب به رود پو (تا پیاچنزا)، آپنینی و رود روبیکن و از شرق به دریای آدریاتیک محصور می شد. در سال ۴۹ پ.م.، ساکنان گل آلپ شهروندی روم را کسب کردند و استان در نهایت به ۴ ناحیه (ناحیه های هشتم تا یازدهم استان ایتالیا) تقسیم شد.
ممکن است فرهنگ کانگراته نشان دهندهٔ نخستین موج مهاجرت پیشاسلت ها در سدهٔ سیزدهم پ.م. از بخش شمال غربی آلپ باشد که پس از گذر از گردنه های آلپ به درهٔ غربی رود پو بین دریاچه های ماجوره و کومو نفوذ کرد و ساکن شد. آنان به جای به خاک سپردن مردگان، آنها را می سوزاندند. همچنین پیشنهاد شده است که حضور مردم پیشاسلتی باستانی تر تا آغاز عصر برنز (سده های شانزدهم و پانزدهم پ. م) قابل ردیابی است. حاملان فرهنگ کانگراته تنها یک سده همگنی آن را حفظ کردند و پس از آن با جمعیت های لیگوری ترکیب شد. به گفتهٔ تیتوس لیویوس، اقوام سلتی در دوران حکومت لوسیوس تارکوینیوس پریسکوس (سدهٔ هفتم و ششم پ. م) به شمال ایتالیا رسیدند و منطقهٔ میان میلان و کرمونا را اشغال کردند. میلان نیز احتمالاً در اوایل سدهٔ ششم پ.م. توسط گل ها بنا نهاده شده است. نام این شهر ریشهٔ سلتی دارد و به معنی «در میانهٔ دشت» است. در سدهٔ دوم پ.م. پولیبیوس دربارهٔ همزیستی سلت ها با اتروسک ها در شمال ایتالیا در دوران پیش از غارت رم (در سال ۳۹۰ پ. م) نوشته بود.
لیگوری ها در ساحل شمالی مدیترانه زندگی می کردند و در سواحل جنوب شرقی فرانسه و شمال غربی ایتالیا شامل بخش هایی از توسکانی و جزیره های الب و کرس گسترش یافته بودند. قبایل لیگور در لاتیوم و سامنیوم نیز حضور داشتند. چیز زیادی از زبان لیگوری شناخته نشده است. تنها نام مکان ها و افراد باقی مانده است. به نظر می رسد شاخه ای از زبان های هندواروپایی و نزدیک به زبان های ایتالیایی و سلتی باشد. تأثیر قوی سلت ها بر زبان و فرهنگ آنها باعث شده بود که در دوران باستان به صورت سلتی-لیگوری شناخته شوند.
wiki: گل آلپ