[ویکی فقه] ریاض المسائل (کتاب). کتاب ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل نوشته سید علی بن محمد علی بن ابی المعالی طباطبایی حائری (۱۲۳۱. ۱۱۶۱ ق)و به زبان عربی و در موضوع فقه استدلالی می باشد.
این اثر کم نظیر و بسیار مهم شرح «مختصر النافع» محقق اول است. نوشتن آن در نیمه شب جمعه، بیست و هفتم ماه صفر سال ۱۱۹۲ هـ . ق. به اتمام رسیده است. ریاض المسائل یک دوره کامل فقه استدلالی از باب طهارت تا باب دیات در دو مجلد می باشد، که حاوی نظرات بزرگان فقه مثل شیخ طوسی، شیخ صدوق، علامه حلی، شهید اول، شهید ثانی، قاضی سعید الدین، کلینی، محمد باقر سبزواری، طبرسی، راوندی، فاضل مقداد، فخر المحققین، مقدس اردبیلی و دیگر بزرگان است. شیوه ورود و خروج صاحب ریاض (ره) در مسائل فقهی در این کتاب بدین صورت است که ابتدا، با طرح مسئله فقهی و تبیین مفهوم موضوع آن، به ذکر نظرات مختلف و ادله آنان می پردازد و با بیانی شیوا و در عین حال، مستدل و متقن به نقد آنان می پردازد و سپس برای اثبات فتوای خود، به ادله شرعی استناد می کند. ترتیب منطقی نظرات و ادله و نقد آنها طوری است که خواننده در مطالعه آن احساس خستگی نمی کند. به همین جهت، این کتاب طی سال ها یکی از کتب درسی حوزه های علمیه بوده و هم اکنون نیز یکی از کتاب های مرجع و مورد تحقیق فضلا و فقها است.این کتاب در واقع موسوعه ای فقهی با شیوه استدلالی شامل همه ابواب فقه است. و به صورت شرح مزجی کتاب مختصر النافع محقق حلی نوشته شده و بین علماء مشهور و متداول بوده و در زیبایی و سبک بی نظیر می باشد به گونه ای که کتابی بر آن سبقت نگرفته است. جمیع اقوال و ادله در این کتاب جمع شده است. و در حقیقت تلخیص کتابهای المهذب البارع، شرح لمعه، مختصر النافع، کشف اللثام و شرح مفاتیح الشرایع، محسوب می شود.
منزلت کتاب
کتاب ریاض المسائل از شرح های معتبر کتاب النافع فی مختصر الشرایع معروف به «مختصر النافع» تالیف محقق حلی (م ۶۷۶ ق) می باشد. کتاب «مختصر النافع» از متون فقهی معتبری است که مورد اعتماد تمام فقهای عظام از زمان نگارش آن می باشد و از آن زمان تا به حال شروح معتبر و باارزشی همچون کشف الرموز ، «ریاض المسائل»، غایة المرام و نظائر آن بر آن زده شده است حتی خود محقق حلی کتاب معروف معتبر را در شرح آن نگاشته است. کتاب «ریاض المسائل» از کتاب های درسی در حوزه های علمیه بوده است و برای همین مکررا چاپ شده و استفاده از آن در بین فضلاء متداول می باشد. این کتاب شرحی دقیق و متین و از بهترین شروح «مختصر النافع» می باشد.مؤلف علاوه بر این شرح، که مشهور به شرح کبیر می باشد، شرح دیگری به نام شرح صغیر یا حدیقة المؤمنین نیز دارد که به صورت خلاصه تر کتاب « المختصر النافع » در آن شرح داده شده است. اگر چه مؤلف مکررا می گفته است که «انی ما اردت به النشر بل المشق و التمرین فرفعه الله ما رفع». . و لیکن کتاب بسیار منظم و متین نگاشته شده است و از بی نظیرترین شروح مختصر النافع می باشد. شهرت این کتاب آن چنان است که مؤلف همه جا به نام صاحب الریاض مشهور شده است.
نام های مختلف
این کتاب به نام هایی مثل «ریاض المسائل و حیاض الدلائل»، «ریاض المسائل فی بیان احکام بالدلائل»، «ریاض المسائل فی تحقیق احکام بالدلائل»، و همین طور به صورت کلی به نام «الشرح الکبیر»، مشهور شده است.
تالیف و انتشار
...
این اثر کم نظیر و بسیار مهم شرح «مختصر النافع» محقق اول است. نوشتن آن در نیمه شب جمعه، بیست و هفتم ماه صفر سال ۱۱۹۲ هـ . ق. به اتمام رسیده است. ریاض المسائل یک دوره کامل فقه استدلالی از باب طهارت تا باب دیات در دو مجلد می باشد، که حاوی نظرات بزرگان فقه مثل شیخ طوسی، شیخ صدوق، علامه حلی، شهید اول، شهید ثانی، قاضی سعید الدین، کلینی، محمد باقر سبزواری، طبرسی، راوندی، فاضل مقداد، فخر المحققین، مقدس اردبیلی و دیگر بزرگان است. شیوه ورود و خروج صاحب ریاض (ره) در مسائل فقهی در این کتاب بدین صورت است که ابتدا، با طرح مسئله فقهی و تبیین مفهوم موضوع آن، به ذکر نظرات مختلف و ادله آنان می پردازد و با بیانی شیوا و در عین حال، مستدل و متقن به نقد آنان می پردازد و سپس برای اثبات فتوای خود، به ادله شرعی استناد می کند. ترتیب منطقی نظرات و ادله و نقد آنها طوری است که خواننده در مطالعه آن احساس خستگی نمی کند. به همین جهت، این کتاب طی سال ها یکی از کتب درسی حوزه های علمیه بوده و هم اکنون نیز یکی از کتاب های مرجع و مورد تحقیق فضلا و فقها است.این کتاب در واقع موسوعه ای فقهی با شیوه استدلالی شامل همه ابواب فقه است. و به صورت شرح مزجی کتاب مختصر النافع محقق حلی نوشته شده و بین علماء مشهور و متداول بوده و در زیبایی و سبک بی نظیر می باشد به گونه ای که کتابی بر آن سبقت نگرفته است. جمیع اقوال و ادله در این کتاب جمع شده است. و در حقیقت تلخیص کتابهای المهذب البارع، شرح لمعه، مختصر النافع، کشف اللثام و شرح مفاتیح الشرایع، محسوب می شود.
منزلت کتاب
کتاب ریاض المسائل از شرح های معتبر کتاب النافع فی مختصر الشرایع معروف به «مختصر النافع» تالیف محقق حلی (م ۶۷۶ ق) می باشد. کتاب «مختصر النافع» از متون فقهی معتبری است که مورد اعتماد تمام فقهای عظام از زمان نگارش آن می باشد و از آن زمان تا به حال شروح معتبر و باارزشی همچون کشف الرموز ، «ریاض المسائل»، غایة المرام و نظائر آن بر آن زده شده است حتی خود محقق حلی کتاب معروف معتبر را در شرح آن نگاشته است. کتاب «ریاض المسائل» از کتاب های درسی در حوزه های علمیه بوده است و برای همین مکررا چاپ شده و استفاده از آن در بین فضلاء متداول می باشد. این کتاب شرحی دقیق و متین و از بهترین شروح «مختصر النافع» می باشد.مؤلف علاوه بر این شرح، که مشهور به شرح کبیر می باشد، شرح دیگری به نام شرح صغیر یا حدیقة المؤمنین نیز دارد که به صورت خلاصه تر کتاب « المختصر النافع » در آن شرح داده شده است. اگر چه مؤلف مکررا می گفته است که «انی ما اردت به النشر بل المشق و التمرین فرفعه الله ما رفع». . و لیکن کتاب بسیار منظم و متین نگاشته شده است و از بی نظیرترین شروح مختصر النافع می باشد. شهرت این کتاب آن چنان است که مؤلف همه جا به نام صاحب الریاض مشهور شده است.
نام های مختلف
این کتاب به نام هایی مثل «ریاض المسائل و حیاض الدلائل»، «ریاض المسائل فی بیان احکام بالدلائل»، «ریاض المسائل فی تحقیق احکام بالدلائل»، و همین طور به صورت کلی به نام «الشرح الکبیر»، مشهور شده است.
تالیف و انتشار
...
wikifeqh: ریاض_المسالک