استان خوزستان

مختصات: ۳۱٫۳۲۷۳°۰′۰″ شمالی ۴۸٫۶۹۴۰°۰′۰″ شرقی / ۳۱٫۳۲۷۳۰°شمالی ۴۸٫۶۹۴۰۰°شرقی / 31.32730; 48.69400
ابوریحان بیرونی: الآثار الباقیة عن القرون الخالیة:
استان خوزستان استانی در جنوب غربی ایران است، که بر کرانهٔ خلیج فارس قرار دارد و مرکز تولید نفت و گاز ایران به شمار می آید. مساحت استان خوزستان ۶۴٫۰۵۷ کیلومتر مربع است و با جمعیتی معادل ۴٬۷۱۰٬۵۰۶ نفر (۱۳۹۵)، پنجمین استان پرجمعیت ایران محسوب می شود. شهر اهواز، مرکز استان خوزستان است.
از لحاظ تاریخی، خوزستان قدیمی ترین منطقهٔ فلات ایران محسوب می شود، که پیشینهٔ سکونت انسان در آن به ۲۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح و شکل گیری تمدن عیلام در هزارهٔ سوم قبل از میلاد، بازمی گردد. خوزستان از شمال به لرستان، از شرق به استان چهارمحال و بختیاری، از شمال غربی به ایلام، از جنوب شرقی به کهگیلویه و بویراحمد، از جنوب به بوشهر و خلیج فارس و از غرب به کشور عراق محدود می شود.
استان خوزستان هم اکنون دارای ۱۸ نماینده در مجلس شورای اسلامی و ۶ نماینده در مجلس خبرگان رهبری می باشد. شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب (بزرگترین تولیدکننده نفت ایران)، شرکت ملی حفاری ایران، شرکت فولاد خوزستان و شرکت نفت و گاز اروندان در استان خوزستان مستقر می باشند.

[ویکی فقه] استان خوزستان دارای مساحتی حدود ۶۴۲۳۶ کیلومتر مربع است و مرکز آن شهر اهواز است. از نظر عوارض طبیعی شمال و شرق خوزستان را سلسله جبال زاگرس فراگرفته است که ارتفاعات آن در جهت جنوب غربی کاهش می یابد، به طوری که در نواحی جنوب تر به صورت تپه ماهورهایی نمایان می شود. استان خوزستان را از نظر پستی و بلندی می توان به دو منطقه کوهستانی و جلگه ای تقسیم کرد. منطقه کوهستانی در شمال و شرق استان قرار گرفته و منطقه جلگه ای آن از جنوب دزفول، مسجد سلیمان، رامهرمز و بهبهان آغاز شده و تا کرانه های خلیج فارس و اروند رود ادامه می باد.
رودهای این استان شامل کارون، کرخه، دز، اندیمشک، هندیجان، جراحی، مارون و اروند جزو پرآب ترین رودهای ایران هستند.

آب و هوا
استان خوزستان دارای آب و هوای مختلف است: آب و هوایی نیمه بیابانی که شهرهای آبادان، خرمشهر، ماهشهر، هندیجان، دشت آزادگان و نواحی دزفول، بهبهان، رامهرمز، شوشتر و نواحی شمال اهواز را در بر می گیرد.آب وهوای استپ گرم که نواحی شمال دزفول، بهبهان، رامهرمز، شوشتر و شمال اهواز را دربرمی گیرد. استان خوزستان تحت تأثیر سه نوع باد قرار دارد: اولین باد، جریان سرد نواحی کوهستانی و دومین باد (شرجی)، جریان گرم و رطوبی از خلیج فارس است که به سوی جلگه می وزد. سومین باد یا باد سوم از عربستان می وزد و همیشه مقداری شن و خاک و رطوبت همراه دارد.

جمعیت
این استان با جمعیّت ۳،۷۴۶،۷۷۲ نفر در جنوب غربی ایران در جوار خلیج فارس و اروندرود قرار دارد و مرکز استخراج نفت ایران است. در سال ۱۳۰۸ خورشیدی نخستین چاه نفت ایران توسط گروهی بریتانیایی به سرپرستی ویلیام ناکس دارسی در شهر مسجد سلیمان در خوزستان حفر و نفت از آن استخراج شد. این چاه که به «چاه شماره یک» مشهور است، نخستین چاه نفت در جهان است که از آن در مقیاس صنعتی نفت استخراج شده، و اولین گام در تاسیس صنعت نفت ایران و شرکت نفت انگلوپرشین بوده است.

منبع
...