گذر زهره

گذر زهره یا گذر ناهید به پدیده عبور سیاره زهره از مقابل قرص خورشید (از دید زمین) گفته می شود.
تماس اول: لحظه ای که قرص سیاره از بیرون با خورشید مماس می شود. از این زمان گذر آغاز می شود.
تماس دوم: حدود بیست دقیقه بعد که قرص سیاره از درون با خورشید مماس می شود.
بعد از آن طی چند ساعت سیاره از مقابل خورشید حرکت می کند.
تماس سوم: زمانی که قرص سیاره به لبه دیگر خورشید می رسد.
تماس چهارم: سرانجام سیاره با خورشید از بیرون مماس می شود و گذر به پایان می رسد.
گذرهای سیاره ای از مقابل خورشید از پدیده های کم یاب آسمانند که از دید ناظر زمینی تنها برای دو سیاره تیر و زهره (سیارات داخلی مدار زمین) رخ می دهند. گذرها پدیده هایی مثل خورشیدگرفتگی هستند، با این تفاوت که در خورشیدگرفتگی کامل، ماه تمام قرص خورشید را می پوشاند و دیگر نوری از خورشید به زمین نمی رسد، اما تیر و زهره آن قدر از زمین دورند که هنگام گذر مثل لکه گرد سیاهی بر قرص درخشان خورشید دیده می شوند. موقع گذر، زمین، سیاره و خورشید بر یک خط قرار دارند. گذر تیر در هر قرن تا ۱۳ بار روی می دهد، اما گذر زهره بطور متوسط در هر ۱۱۶ سال دو بار با فاصله ۸ساله روی می دهد. در بیشترین حالت هر قرن ۲ بار و در بدترین حالت -مانند قرن بیستم- هیچ گذری برای زهره روی نمی دهد.
گذر زهره (ناهید) که از نادرترین پدیده های نجومی است، به طوری که ممکن است در یک قرن حتی یک بار هم روی ندهد، به عنوان نمونه در قرن ۲۰ میلادی بشر از دیدن گذر زهره بی بهره ماند.با توجه به موقعیت ناظر، زمان این پدیده می تواند ۷ دقیقه کمتر یا بیشتر باشد. گذر زهره از جمله نادرترین پدیده ها در پیش بینی آسمانی است که به صورت جفت در فاصله هشت سال و هر جفت به فاصله بیش از یک قرن روی می دهد. آخرین گذر زهره در خرداد ۹۱ (ژوئن ۲۰۱۲) روی داد و جفت آن، گذر قبلی در خرداد ۸۳ (ژوئن ۲۰۰۴) بود. الگوی گذر زهره تا پیش از سال ۱۵۱۸م به صورت فواصل ۸–۱۱۳٫۵ - ۸ - ۱۲۱٫۵ بوده است. طبق الگوی فعلی (تا سال ۲۸۴۶م) گذر زهره در فواصل ۸–۱۰۵٫۵ - ۸ - ۱۲۱٫۵ سال خورشید صورت می پذیرد و در دوره بعد این الگو به صورت ۸–۱۰۵٫۵ - ۸ - ۱۲۹٫۵ درخواهد آمد.
برای مشاهدهٔ گذر زهره لزوماً نیاز به ابزار اپتیکی نیست بلکه با چشم غیرمسلح هم می توان این پدیده را مشاهده کرد. هنگام رصد چشم نباید مستقیماً به خورشید خیره شد بلکه باید چشم یا ابزار اپتیکی مورد استفاده را به فیلترهای مخصوصی مجهز کرد تا از صدمه زدن امواج فرابفش و مضر به چشم جلوگیری شود. سیاره زهره با کمی دقت به شکل لکه گرد و سیاهی مشاهده می شود راحتی از لکه های خورشیدی قابل تفکیک خواهد بود زیرا لکه های خورشیدی شکل منظمی ندارند و به اندازهٔ زهره تیره و سیاه رنگ نیستند.