کلمه جو
صفحه اصلی

استصحاب کلی قسم دوم

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] استصحاب کلی قسم دوم استصحاب کلّیِ مردّد در انطباق بر فرد مقطوع البقاء و فرد مقطوع الارتفاع است.
استصحاب کلی قسم دوم، به استصحابی گفته می شود که مستصحب آن کلی می باشد، اما شک در بقای کلی ناشی از این است که از ابتدا تردید وجود دارد که آیا کلی در ضمن این فرد به وجود آمده تا الآن هم قطع به بقای آن باشد، یا در ضمن فرد دیگری به وجود آمده تا الآن قطع به عدم بقا و ارتفاع آن باشد.
منشأ شک استصحاب کلی قسم دوم
پس منشأ شک، مردد بودن فرد که کلی در ضمن آن به وجود آمده بین دو نوع (گنجشک و فیل) است که یکی از آنها مقطوع البقاء و دیگری مقطوع الارتفاع می باشد؛ برای مثال، شخصی یقین دارد که «کلی حیوان» در خانه به وجود آمده، ولی شک دارد آیا آن کلی در ضمن گنجشک است که حدود یک سال عمر می کند و یا در ضمن فیل است که بیش از چهل یا پنجاه سال عمر می کند؛ حال پس از گذشت یک سال شک می کند که آیا کلی حیوان در خانه وجود دارد یا خیر. در این جا منشأ شک این است که او از اول مردد بوده که کلی در ضمن کدام فرد به وجود آمده است؛ اگر در ضمن فرد قصیر العمر به وجود آمده باشد، هم اکنون مقطوع الارتفاع است و اگر در ضمن فرد طویل العمر محقق شده باشد، هم اکنون مقطوع البقاء است.
مجرای استصحاب کلی قسم دوم
در این قسم فقط «استصحاب کلی» جاری است و «استصحاب فرد» جاری نمی شود، چون در کلی، ارکان استصحاب (یقین سابق و شک لاحق) موجود است، ولی در فرد، بعضی از ارکان استصحاب (یقین سابق) وجود ندارد، چون هیچ یک از دو فرد، متیقن نمی باشد.


کلمات دیگر: