کلمه جو
صفحه اصلی

کتابت قران

دانشنامه عمومی

کتابت قرآن. کتابت قرآن یکی از موضوعات بنیادین در علوم قرآنی و مجموعه علوم و معارف اسلامی است و علم قرائات و نیز علم «رسم المصحف» یا علم «مرسوم الخط» جایگاه و نقش مهمی در ارتباط با حفظ اصالت و جاودانگی قرآن بر عهده دارند.
نسخ اولیه: که در نامه نگاری و برای نوشته های عادی استفاده می شد.
خط کوفی: که از نوع سریانی گرفته شده است که برای نوشته های مهم و رسمی به کار می رفت.
ضرورت نگارش قرآن کریم در زمان حیات پیامبر اسلام روشن بود، زیرا اعتماد بر حفظ قرآن در حافظه ها نمی توانست اطمینان خاطر در مورد صیانت قرآن را فراهم سازد. از این رو، پیامبر اسلام به جهت اهتمام خاصّ به قرآن برای نوشتن وحی، آنان را که نوشتن می دانستند برگزید تا با دقت به ثبت و ضبط آیات اقدام نمایند و هر وقت که آیه ای نازل می شد و پیغمبر اسلام آن را بر اصحاب فرو می خواند از صحابه کسانی که خط داشتند و کتابت می دانستند آیه را بر استخوان، چوب، برگ خرما و چیزهای معمول به زمان می نوشتند. این گروه «کُتّاب وحی» نامیده می شدند. عده ای هم آن ها را حفظ می کردند.
پیغمبر اسلام نیز به آموزش این خط و کتاب به مسلمین علاقه زیادی داشته اند. چنانکه در جنگ بدر که عده ای از قریش به اسارت مسلمین در آمده اند پیامبر اسلام شرط آزادی آن ها را تعلیم خط و کتابت به عوض هدیه به مسلمین قرار دادند.
در تهیه اولین نسخه واحد قرآن به صورت فعلی نظریات مختلفی وجود دارد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] کتابت قرآن. کتابت در عالم اسلام با کاتبان وحی آغاز شد. احترام و اهمیت قرآن نزد مسلمانان سبب شد که خطاطی و کتابت از همان آغاز با امور معنوی بیامیزد و به تدریج، خطاطان منزلتی ویژه بیابند.
چنانکه به گفته سراج شیرازی خلیفه مستعصم عباسی (حک: ۶۴۰ـ۶۵۶) پیشپای یاقوت مستعصمی برمی خاست، چون معتقد بود او بهترین کلام را به بهترین خط می نویسد.در رسالات آموزشی خوشنویسی ، به آداب کتابت قرآن توجه بسیار شده است.اهمیت یافتن خوشنویسی در کتابت قرآن موجب شده است که خوشنویسان احادیث و سخنان بسیاری در این زمینه از پیشوایان دین نقل کنند.
واضح ترین خط
اهمیت خط در عالم اسلام بیش تر به سبب پیوند آن با کتابت قرآن است و از آن جا که اعتقاد به این که بهترین خط واضحترین خط است، رایج ترین نظر درباره کتابت بود، خط نَسخ که واضحترین خط به شمار می رود، در کتابت قرآن اهمیت یافت.
نکات مورد نظر بین خوشنویس ها در کتابت
توصیه می شد خوشنویس برای آن که از فیض برکات قرآن محروم نماند، با قلمی که قرآن مجید و احادیث را می نویسد، دیگر متون را کتابت نکند و نیز به سبب احتیاط فراوان در این که چیزی به متن قرآن اضافه نشود، کاتبانْ ترجمه، تفسیر ، و علامت ها را با رنگ یا خطی دیگر می نوشتند. درباره بعضی از مسائل همچون تذهیب و آرایش مصحف اختلافنظر وجود داشت، مثلا جاحظ آرایه مندی و کیفیت خوب کتاب های زنادقه (مانویان) را به سبب فساد عقاید عرضه شده در کتاب هایشان می دانست و بر این گمان بود که کتاب های فاسد و بیارزش به تزیین نیازمندند، اما کتاب های مسلمانان نیازمند کاغذ خوب و آرایه مندی نیستند.
پیشینه
...


کلمات دیگر: