غزوه تبوک

wikishia: فلسطین است که در آنجا آخرین غزوه پیغمبر اسلام ـ در سال نهم هجرت ـ در آن واقع شد و آن غزوه به تبوک شهرت یافت.در غزوه دشمن مسلمانان ، رومیان بودند. در این غزوه جنگی رخ نداد.
این غزوه را «فاضحه» نیز می گفتند زیرا جمعی منافق مسلمان نما در این سفر رسوا شدند و این لشکر را جیش العسره گویند؛ چرا که مسلمانان در آن، بر اثر دوری راه و کمبود آذوقه رنج فراوان دیدند.
این ناحیه از غرب به دریای سرخ و از شمال به کشور اردن و از شرق به دو منطقة جوف و حائل و از جنوب به منطقة مدینه محدود می شود بعضی مورخان و جغرافیدانان مسلمان، تبوک را جزو سرزمین شام و بعضی دیگر آن را جزو قلمرو حجاز شمرده اند یاقوت حموی (ذیل مادّه ) آن را جزو هر دو سرزمین ذکر کرده است . اختلاف نظر مورخان اسلامی بدان سبب است که این ناحیه در میان راه شام به حجاز قرار گرفته.
پیش از تبوک، در جریان موته، یک اقدام نسبتاً محدود صورت گرفت که حاصلی در برنداشت. اکنون پس از فتح مکه لازم بود تا سپاهی عظیم بدان سوی حرکت کرده و حضور قاطع حجاز اسلامی را در شامات به نمایش بگذارد.
گروهی از مردم انباط در دوره جاهلی و بعد از اسلام به مدینه آرد سپید و روغن می آوردند. چون این گروه فراوان به مدینه می آمدند مسلمانان تقریبا همه روزه از اخبار شام اطلاع داشتند. گروهی از ایشان به مدینه آمدند و خبر آوردند که هرقل خوار بار سالیانه یاران خود را پرداخت کرده و سپاهیان فراوانی در شام گرد آورده است و قبائل لخم و جذام و غسّان و عامله را هم با خود همراه ساخته و آماده شده اند و پیشاهنگان خود را به بلقاء گسیل داشته و آنجا اردو زده اند و هرقل هم در حمص باقی مانده است. این موضوع را دیگران به آنها گفته بودند و آنها هم به مسلمانان گفتند.
چنین خبری برای مسلمانان که در برابر سپاهیان شام، نیروی اندکی داشتند تا اندازه ای نگران کننده بود. آنان می بایست به تناسب، سپاه بزرگی فراهم آوردند و طبعا چنین اقدامی نمی توانست در پنهانی صورت گیرد. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نمایندگانی را به مناطق مختلف و از جمله مکه فرستادند تا مردم را برای این سفر آماده کنند. آن حضرت مقصد را بیان کرد و به عنوان یک تکلیف شرعی از مسلمانان خواست تا در آن شرکت کنند.
صرف نظر از آنچه مربوط به جنگ با رومیان می شد، غزوه تبوک از جهاتی یک آزمایش برای مسلمانان و آشکار کردن منویات باطنی آنان بود. دلیلش نیز آن بود که سفر مزبور در فصلی بسیار گرم، در راهی بسیار طولانی و با وجود مشتقات فراوان، و درست در زمان رسیدن محصولات و وقتی بود که مردم علاقه مند بودند تا زیر سایه درختانشان بنشینند.
مشکل سفر تا به آنجا بود که، به حق آن را «جیش العسره» نامیدند.