رود بزرگی است در مغرب ایران که سرچشمه عمده آن کوهستان الوند است . این رود قسمتی از دیوارهای کوهستانی مغرب را بریده معابری ایجاد کرده سراسر لرستان و خوزستان را از شمال بجنوب پیموده در مغرب خوزستان به باتلاق جاموس ( شط گامیش ) میریزد و در این مسیر پر پیچ و خم رودهای متعدد از کوههای کرمان - شاهان و لرستان به آن ملحق می شود و آبشارهای متعددی تشکیل میدهد که نظایر آن کمتر است . رود قراسو ( در کرمانشاهان ) و کشکان رود ( در لرستان ) از مهمترین شعب سیمره یا کرخه بشمار می آیند .
کرخه
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
کرخه . [ ک َ خ َ ] (اِخ ) آن را نهرالسوس خوانند از کوه الوند همدان برمی خیزد و با آبهای دینور و کولکو و سیلاخور و خرم آباد و کژکی جمع می شود و بر ولایت حویزه می گذرد و با آبهای دزفول و تستر به شطالعرب می ریزد. طول این رود تا شطالعرب صدوبیست فرسنگ است . (نزهةالقلوب چ اروپا مقاله ٔ سوم ص 918). این رود را استرابون خوآسپ نامیده و گوید خوآسپ از حوالی شوش می گذرد و با اوله اوس (کارون ) و دجله به دریاچه ای وارد میشوند و پس از آن به دریا می ریزند. (از تاریخ ایران باستان ج 2 ص 1490 و 1546). در عهد قدیم از حیث سبکی آب معروف بود. رود مزبور از قره سو و گاماسب ترکیب می شود و پس از عبور از نزدیکی شوش قدیم دو شعبه می شود؛ شعبه ای به بساتین می رود و پس از آن باتلاقهایی تشکیل می دهد و شعبه ٔ دیگر در هورالحویزه گم می شود و فاضل آبش به دجله می رسد. (تاریخ ایران باستان ج 1 ص 147).
کرخه . [ ک َ خ َ ] (اِخ ) کرخا. شهری بوده است نزدیک شوش که اکنون نامش بر روی رودکرخه مانده . مقدسی گوید شهری است کوچک و آبادان و نیکو بازارش روزهای یکشنبه است و دارای قلعه و بوستانهاست . (از جغرافیایی تاریخی لسترنج صص 258 - 259).
کرخه. [ ک َ خ َ ] ( اِخ ) کرخا. شهری بوده است نزدیک شوش که اکنون نامش بر روی رودکرخه مانده. مقدسی گوید شهری است کوچک و آبادان و نیکو بازارش روزهای یکشنبه است و دارای قلعه و بوستانهاست. ( از جغرافیایی تاریخی لسترنج صص 258 - 259 ).
کرخه. [ ک َ خ َ ] ( اِخ ) آن را نهرالسوس خوانند از کوه الوند همدان برمی خیزد و با آبهای دینور و کولکو و سیلاخور و خرم آباد و کژکی جمع می شود و بر ولایت حویزه می گذرد و با آبهای دزفول و تستر به شطالعرب می ریزد. طول این رود تا شطالعرب صدوبیست فرسنگ است. ( نزهةالقلوب چ اروپا مقاله سوم ص 918 ). این رود را استرابون خوآسپ نامیده و گوید خوآسپ از حوالی شوش می گذرد و با اوله اوس ( کارون ) و دجله به دریاچه ای وارد میشوند و پس از آن به دریا می ریزند. ( از تاریخ ایران باستان ج 2 ص 1490 و 1546 ). در عهد قدیم از حیث سبکی آب معروف بود. رود مزبور از قره سو و گاماسب ترکیب می شود و پس از عبور از نزدیکی شوش قدیم دو شعبه می شود؛ شعبه ای به بساتین می رود و پس از آن باتلاقهایی تشکیل می دهد و شعبه دیگر در هورالحویزه گم می شود و فاضل آبش به دجله می رسد. ( تاریخ ایران باستان ج 1 ص 147 ).
کرخه. [ ک َ خ َ ] ( اِخ ) آن را نهرالسوس خوانند از کوه الوند همدان برمی خیزد و با آبهای دینور و کولکو و سیلاخور و خرم آباد و کژکی جمع می شود و بر ولایت حویزه می گذرد و با آبهای دزفول و تستر به شطالعرب می ریزد. طول این رود تا شطالعرب صدوبیست فرسنگ است. ( نزهةالقلوب چ اروپا مقاله سوم ص 918 ). این رود را استرابون خوآسپ نامیده و گوید خوآسپ از حوالی شوش می گذرد و با اوله اوس ( کارون ) و دجله به دریاچه ای وارد میشوند و پس از آن به دریا می ریزند. ( از تاریخ ایران باستان ج 2 ص 1490 و 1546 ). در عهد قدیم از حیث سبکی آب معروف بود. رود مزبور از قره سو و گاماسب ترکیب می شود و پس از عبور از نزدیکی شوش قدیم دو شعبه می شود؛ شعبه ای به بساتین می رود و پس از آن باتلاقهایی تشکیل می دهد و شعبه دیگر در هورالحویزه گم می شود و فاضل آبش به دجله می رسد. ( تاریخ ایران باستان ج 1 ص 147 ).
دانشنامه عمومی
مختصات: ۳۳°۰۵′۴۶″ شمالی ۴۷°۳۱′۳۴″ شرقی / ۳۳٫۰۹۶۱۱°شمالی ۴۷٫۵۲۶۱۱°شرقی / 33.09611; 47.52611
کرخه سومین رود بلند ایران پس از کارون و سفید رود است. این رود که از کوه های زاگرس سرچشمه می گیرد و در شمال خوزستان (پل زال) از به هم پیوستن دو رودخانه زال و سیمره، کرخه در شوش تشکیل شده و پس از طی مسیری نزدیک به ۷۵۵ کیلومتر در جهت جنوب غربی به تالاب هورالعظیم در مرز ایران و عراق می ریزد. نام کرخه برگرفته از شهری در کوره شوش خوزستان به نام کوردوخ یا کوردخه برگرفته شده است. مقدسی جغرافی دان متقدم مسلمان آن را شهری کوچک، پرجمعیت و مطلوب که باغات و قصر داشته معرفی کرده است. نام این رود در کتاب تورات و همچنین در سنگ نبشته های باستانی آشور به نام رود اولای آمده و در کنار این رودخانه باستانی چندین نبرد مهم تاریخ باستان رخ داده است؛ مانند نبرد تیل توبا یا نبرد رود اولای که طی آن آشوربانیپال پادشاه شهیر و کشور گشای آشور توانست عیلام را شکست دهد و پادشاه عیلام را بقتل رسانده و پادشاهی عیلام را منهدم کند.رودخانه کرخه از شمال به سوی جنوب جریان دارد و پس از کنار آثار شوش باستان به سوی باختر تغییر مسیر می دهد. در چهل کیلومتری شمال اهواز مسیر آن دوباره تغییر کرده و وارد عراق می شود. بزرگ ترین سد ایران، سد کرخه، بر روی رود کرخه ساخته شده است.
در دوازدهم فروردین ۱۳۹۸ و در جریان سیل های ۱۳۹۸ ایران، دبی رود کرخه در ورودی سد کرخه به ۸٫۴۰۰ متر مکعب در ثانیه رسید.
برخی از داده ها از GIS development
کرخه سومین رود بلند ایران پس از کارون و سفید رود است. این رود که از کوه های زاگرس سرچشمه می گیرد و در شمال خوزستان (پل زال) از به هم پیوستن دو رودخانه زال و سیمره، کرخه در شوش تشکیل شده و پس از طی مسیری نزدیک به ۷۵۵ کیلومتر در جهت جنوب غربی به تالاب هورالعظیم در مرز ایران و عراق می ریزد. نام کرخه برگرفته از شهری در کوره شوش خوزستان به نام کوردوخ یا کوردخه برگرفته شده است. مقدسی جغرافی دان متقدم مسلمان آن را شهری کوچک، پرجمعیت و مطلوب که باغات و قصر داشته معرفی کرده است. نام این رود در کتاب تورات و همچنین در سنگ نبشته های باستانی آشور به نام رود اولای آمده و در کنار این رودخانه باستانی چندین نبرد مهم تاریخ باستان رخ داده است؛ مانند نبرد تیل توبا یا نبرد رود اولای که طی آن آشوربانیپال پادشاه شهیر و کشور گشای آشور توانست عیلام را شکست دهد و پادشاه عیلام را بقتل رسانده و پادشاهی عیلام را منهدم کند.رودخانه کرخه از شمال به سوی جنوب جریان دارد و پس از کنار آثار شوش باستان به سوی باختر تغییر مسیر می دهد. در چهل کیلومتری شمال اهواز مسیر آن دوباره تغییر کرده و وارد عراق می شود. بزرگ ترین سد ایران، سد کرخه، بر روی رود کرخه ساخته شده است.
در دوازدهم فروردین ۱۳۹۸ و در جریان سیل های ۱۳۹۸ ایران، دبی رود کرخه در ورودی سد کرخه به ۸٫۴۰۰ متر مکعب در ثانیه رسید.
برخی از داده ها از GIS development
wiki: کرخه
دانشنامه آزاد فارسی
کَرْخِه
کَرْخِه
رودخانه ای دایمی با طول ۷۵۵ کیلومتر، در استان های کرمانشاه، لرستان، ایلام، و خوزستان. رودخانۀ کرخه، که پس از کارون و سفیدرود بلندترین رود ایران است، از آبخیزهای ۳۴کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمانشاه سرچشمه می گیرد، به سوی غرب شمالی روان می شود و پس از آمیختن با رود گَراب، با نام قره سو، به سمت شرق جنوبی تغییر جهت می دهد و از کنار شهر کرمانشاه می گذرد. در مجاورت بیستون با رودخانه های دینور و گاماسیاب درهم می آمیزد و به سوی جنوب روان می شود و پس از آمیختن با ریزابه هایی همچون گَزَرو، گَشانی، و گنبدرود به رودخانۀ سِیْمَرِه موسوم و به طرف غرب متوجه می شود و پس از یکی شدن با جزمان رود به طرف جنوب روان و با آب چرداوُل یکی می شود و همچنان با نام سیمره به سوی جنوب شرقی جریان می یابد. در طول این مسیر با رودهایی همچون گراب، آب آسیاب، سیکان، و کَشگان درهم می آمیزد و به نام کرخه به مسیر خود ادامه می دهد و پس از یکی شدن با آب زال به استان خوزستان وارد و به سوی جنوب متوجه می شود و از کنار شهر شوش می گذرد، پس از پرکردن سد کرخه قوس راست گرد بزرگی را طی می کند و از کنار شهر سوسنگرد و بستان می گذرد و به هورالعظیم می ریزد. میانگین آبدهی سالانۀ رودخانۀ کَرخِه ۶هزار میلیون متر مکعب و وسعت حوضۀ آبگیر آن ۴۶هزار کیلومتر مربع است.
کَرْخِه
رودخانه ای دایمی با طول ۷۵۵ کیلومتر، در استان های کرمانشاه، لرستان، ایلام، و خوزستان. رودخانۀ کرخه، که پس از کارون و سفیدرود بلندترین رود ایران است، از آبخیزهای ۳۴کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمانشاه سرچشمه می گیرد، به سوی غرب شمالی روان می شود و پس از آمیختن با رود گَراب، با نام قره سو، به سمت شرق جنوبی تغییر جهت می دهد و از کنار شهر کرمانشاه می گذرد. در مجاورت بیستون با رودخانه های دینور و گاماسیاب درهم می آمیزد و به سوی جنوب روان می شود و پس از آمیختن با ریزابه هایی همچون گَزَرو، گَشانی، و گنبدرود به رودخانۀ سِیْمَرِه موسوم و به طرف غرب متوجه می شود و پس از یکی شدن با جزمان رود به طرف جنوب روان و با آب چرداوُل یکی می شود و همچنان با نام سیمره به سوی جنوب شرقی جریان می یابد. در طول این مسیر با رودهایی همچون گراب، آب آسیاب، سیکان، و کَشگان درهم می آمیزد و به نام کرخه به مسیر خود ادامه می دهد و پس از یکی شدن با آب زال به استان خوزستان وارد و به سوی جنوب متوجه می شود و از کنار شهر شوش می گذرد، پس از پرکردن سد کرخه قوس راست گرد بزرگی را طی می کند و از کنار شهر سوسنگرد و بستان می گذرد و به هورالعظیم می ریزد. میانگین آبدهی سالانۀ رودخانۀ کَرخِه ۶هزار میلیون متر مکعب و وسعت حوضۀ آبگیر آن ۴۶هزار کیلومتر مربع است.
wikijoo: کرخه
پیشنهاد کاربران
کرخه از دو بخش کر ( =بزرگ ) و خه ( =کوه ) ساخته شده است.
خاطرمه در دوران کودکی پدبرزرگم میگفت رود کردوخ یا کردوخه همچین چیزی
رود سیمره بر اثر ادامه خشکسالی و برداشت بی رویه از منابع آبی به طور کامل در حال خشک شدن است و اکنون جز بستر خشک رودخانه نشانی از حیات وجود ندارد.
رود سیمره از به هم ریختن دو رود گاماسیاب ( جنوب نهاوند ) که از کوه گرین از غرب به شهرستان دلفان و شهرستان سلسله ( الشتر ) ، در استان لرستان سرچشمه می گیرد و رود قره سو در کرمانشاه ، تشکیل و پس از عبور از بخش هلیلان در ناحیه ای به نام کشکان خرم آباد ( پل کشکان ) به این رود می پیوندد.
این رودخانه در عمق دره ای وسیع و طولانی از شمال به سمت جنوب رشته کوه های زاگرس به طول ۷۷۵ کیلومتر عبور کرده و در دزفول، رودخانه ی کرخه را تشکیل می دهد.
رود سیمره از به هم ریختن دو رود گاماسیاب ( جنوب نهاوند ) که از کوه گرین از غرب به شهرستان دلفان و شهرستان سلسله ( الشتر ) ، در استان لرستان سرچشمه می گیرد و رود قره سو در کرمانشاه ، تشکیل و پس از عبور از بخش هلیلان در ناحیه ای به نام کشکان خرم آباد ( پل کشکان ) به این رود می پیوندد.
این رودخانه در عمق دره ای وسیع و طولانی از شمال به سمت جنوب رشته کوه های زاگرس به طول ۷۷۵ کیلومتر عبور کرده و در دزفول، رودخانه ی کرخه را تشکیل می دهد.
کلمات دیگر: