کلمه جو
صفحه اصلی

انسایشی

فرهنگ فارسی


دانشنامه عمومی

انسایشی (از ترکیب دو واژه انسدادی و سایشی) (به انگلیسی: Affricate) اصطلاحی در آواشناسی تولیدی است که به شیوه تولید یک آوا اشاره دارد و در تولید آن جریان هوا ابتدا با یک انسداد مواجه می شود و سپس با بازشدن تدریجی بست جریان هوا با اصطکاک خارج شده و آوای انسایشی را نتیجه می دهد. رهش بست انسدادی ابتدا صدای انفجاری تولید می کندغ اما این رهش به قدری کند صورت می گیرد که سایش قابل شنیدنی تولید می کند. اما این آوای سایشی تولید شده به قدری کوتاه است که نمی توان چنین آوایی را به عنوان یک آوای سایشی دسته بندی کرد.
آواشناسی آکوستیک
شیوه تولید
انسدادی
سایشی
تولید آوای انسایشی را نمی توان به عنوان تولیدی دوگانه به شمار آورد و آن را زنجیره ای از دو واج انسدادی و سایشی دانست، زیرا در زبان هایی که ساختار هجایی شان CV (یعنی: یک همخوان و یک واکه به دنبال هم ظاهر می شوند) است و خوشه همخوانی در این زبان ها وجود ندارد، واج های انسایشی دیده می شوند. همچنین در برخی زبانها نظیر لهستانی انسایشی ها از دیگر زنجیره های همخوانی متمایزند؛ برای مثال خوشه trzy با تلفظ (به معنی سه) را با انسایشی czy و تلفظ (به معنی آب و هوا) مقایسه کنید.
به لحاظ آواشناختی شناسایی و تعریف انسایشی ها دشوار نیست، اما از نظر واج شناختی تعیین اینکه یک واج این چنینی انسدادی، سایشی یا هر دو است دشوار است، زیرا در واج شناسی یکی از معیارهای اصلی برای چنین تحلیلی، توزیع یک واج در زبان است.
همخوان های انسایشی ویژگی انسدادی ها و سایشی ها را از خود نشان می دهند. در طیف نگاشت این نوع همخوان، یک انسداد، سپس انفجار و در آخر نوفه دیده می شود. انرژی نوفه به جایگاه تولید همخوان بستگی دارد. برای مثال در دو همخوان و نوفه دارای الگویی مشابه با همخوان است؛ تفاوت این دو در کوتاه بودن زمان آغاز واک در همخوان است.


کلمات دیگر: