قادریه

فرهنگ فارسی

سلسله ای از صوفیه که موسس آن عبدالقادر گیلانی میباشد. سلسله تصوف عبد القادر ازین قرار است : معروف کرخی ابوالحسن سری سقطی ابوالقاسم جنید ابوبکر شبلی عبدالواحد تمیمی ابو- الفرج طرطوسی ابوالحسن علی بن محمد هکاری ابوسعید مبارک بن علی مخزومی حمادبن مسلم دباس شیخ عبد- القادر گیلانی . در زمان حیات عبدالقادر گروهی برای طریقت وی تبلیغ میکردند . پس از شیخ فرزندش عبدالوهاب جانشین وی و رئیس قادریه شد و پس از او پسرش عبدالسلام و پس از وی برادرش عبدالزاق سمت ارشاد یافتند .نخستین بار زاویه یاخانقاه قادریه در خارج عراق بنا شد گویند که طریقه قادریه در [ فاس ] توسط اعقاب دو فرزند عبدالقادر: ابراهیم ( ف. واسط ۵۹۲ ه ق ./ ۱۱۹۶ م . ) و عبدالعزیز ( ف. جیال رواج یافت . آنان به اسپانیا رفتند و اندکی پیش از سقوط غرناطه ( ۸۹۷ ه ق . / ۱۴۹۲ م . ) اخلاف ایشان به مراکش پناه بردند .طریقه قادری در آسیای صغیر و قسطنطنیه توسط اسماعیل رومی موسس خانقاه توپخانه - که بنام قادری خانه نامیده میشود - وارد شد . عارف مذکور ( ف.۱٠۴۱ ه ق . / ۱۶۳۱ م . ) که به پیر ثانی ملقب است قریب ۴٠ تکیه درین نواحی بنا کرده است . فرقه مزبور در همه ممالک اسلامی انتشار یافته و هنوز کمابیش در ممالک مختلف پیروان دارد ( لغ. ) گروهی در کردستان ( ایران )پیرو این فرقه اند .
نام یکی از طریقه های تصوف است که بنام عبد القادر جیلانی تسمیه شده است .

لغت نامه دهخدا

قادریه. [ دِ ری ی َ ] ( اِخ ) نام یکی از طریقه های تصوف است که به نام عبدالقادر جیلانی ( گیلانی ) تسمیه شده است. اساس این فرقه : عبدالقادر جیلانی ( متوفی به سال 561 هَ. ق. / 1166 م. ). رئیس مدرسه ای از مدارس مذهب حنبلی و مؤسس رباطی در بغداد بوده است. خطبه های او که در «الفتح الربانی » گرد آمده گاه در مدرسه و گاه در رباط ایراد شده. این دو مؤسسه مهم در زمان ابن اثیر وجود داشته و یاقوت ( در ارشاد الاریب V، 274 ) ازکتابهائی نام میبرد که به این مدرسه به موجب وصیت شخصی ( متوفی به سال 572 ) اهداء شد. این دو مؤسسه ظاهراً در غارت بغداد به سال ( 656 هَ. ق. / 1258 م. ) از بین رفتند و تا این عهد ریاست آنها در خانواده عبدالقادر باقی مانده و تعداد افراد این خاندان بسیار قابل توجه است. در «بهجة الاسرار» که فهرست کامل جانشینان عبدالقادر در آن آمده منقول است که بعد از عبدالقادر جانشین وی در مدرسه ، پسرش عبدالوهاب ( 552 - 593 هَ. ق. / 1157 - 1196 م. ). و بعد از او به پسرش عبدالسلام ( متوفی 611 هَ. ق. / 1214 م. ) رسید و پسر دیگر عبدالوهاب زاهد مشهوری است به نام عبدالرزاق ( 528 - 603 هَ. ق. / 1134 - 1206 م. ). بعضی از افراد این خانواده در غارت بغداد ناپدید شدند، همانطور که دو مؤسسه مزبور نیز در این غارت از بین رفت. در «بهجه » فهرست مفصلی از اسامی کسانی که به مقامات مختلف رسیده بودند و خرقه از عبدالقادر گرفته بودند نقل شده. دو تن بین آنان هفت ساله و دیگری یک ساله است. آنان خود را منتسب به عبدالقادر میدانستند و میتوانستند به نام او به دیگری خرقه دهند از اینجا ایشان میخواستند نشان دهند که مرید باید عبدالقادر را شیخ و رئیس روحانی تلقی کند. به نظر میرسد که در زمان حیات عبدالقادر عده ای برای طریقت وی تبلیغ کرده باشند. شخصی به نام علی بن حداد در یمن گروهی را بدین مسلک در آورد، و دیگری به نام محمد البطائحی ساکن بعلبک عده ای رادر سوریه وارد فرقه کرد، دیگری به نام تقی الدین محمد الیونینی که او هم از مردم بعلبک بود، و شخصی به نام محمدبن عبدالصمد در مصر خود را پیرو عبدالقادر و سالک طریقت او معرفی میکردند. ( بهجه ، ص 109، 110 ). نخستین بار زاویه یا خانقاه قادریه در خارج عراق بنا شد. گویند که طریقه قادری در فاس توسط اعقاب دو فرزند عبدالقادر، ابراهیم ( متوفی به سال 592 هَ. ق. / 1196 م. در واسط ) و عبدالعزیز ( متوفی در جیال ، دهی درسنجر ) رواج یافت. آنان به اسپانیا رفتند و اندکی پیش از سقوط غرناطه ( 897 هَ. ق. / 1492 م. ) اخلاف ایشان به مراکش پناه بردند. «خلوة» عبدالقادر در فاس نخستین بار در سال 1164 هَ. ق. / 1692 م. ذکر شده ( الدرالسنی XI ، ص 319 ). طریقه مذکور در آسیای صغیر و قسطنطنیه توسط اسماعیل رومی ، مؤسس خانقاه توپخانه ، که به نام قادری خانه نامیده میشود، وارد شد. وی ( متوفی به سال 1041 هَ. ق. / 1631 م. )، که به نام پیر ثانی خوانده میشود در حدود چهل تکیه در این نواحی بنا کرد. ( قاموس الاعلام ترکی ). صالح بن مهدی در عالم الشامخ ( ص 381 ) از رباطی متعلق به قادریه در حدود 1180 هَ. ق. / 1669 - 1670 م. ) در مکه نقل میکند. در آئین اکبری طریقه قادریه بسیار محترم معرفی شده ولی در فهرست فرق صوفیه هندی که در مآثر کرام ( 1752 م. ) آمده ، قادریه مذکور نیست ، ولی نام خود عبدالقادر یاد شده. فرقه مذکور در همه ممالک اسلامی انتشار یافته و هنوز کمابیش در ممالک مختلف اسلامی پیروان آنان دیده میشوند. ( رجوع به دائرة المعارف اسلام : قادریه شود ).

فرهنگ عمید

سلسله ای از صوفیه، منسوب به عبدالقادر گیلانی.

دانشنامه عمومی

قادریه از جمله طریقت های تصوف اهل سنت است. قادریان از پیروان شیخ عبدالقادر گیلانی (تولد ۵۶۲ ق)، ملقب به غوث الاعظم ، هستند.
فهرست طریقت های تصوف
عبدالقادر گیلانی
بنیانگذار قادریه را عبدالقادر گیلانی می دانند که در بغداد مدفون است.
پیروان این مکتب به وحدت وجودی معتقد هستند و به محبت و خدمت شهرت دارند. اگرچه در اصل از بین حنبلی ها برخاسته اند، تا حدود زیادی اهل تسامح بودند. در این طریقت به حفظ سنت و شعائر تأکید می شود. بخش اعظم پیروان طریقت های صوفیه در بالکان با توجه به عدم بهره مندی از منابع اصیل اسلامی و شیوخ واقعی در بسیاری از موارد به انحراف کشیده شده اند. این طریقت که اصالتاً متعلق به اهل سنت می باشد و از طریقت های اربعه اهل سنت می باشد اما در میان مسلمانان پیروان بسیاری دارد. پیروان مکتب قادری قائل به سماع و وجد هستند و شادی جسم را سبب پاکی روح می دانند.
این فرقه در سده شانزدهم میلادی در هند مستقر شد و در همان جا برخی از پشتون ها را به سوی خود جذب نمود. در میان قبایل پشتون، فرقه قادریه پیروان بسیاری دارد که رهبری آن به دست خاندان گیلانی است.نقیب صاحب، پدر سید احمد گیلانی، در دهه دوم قرن نوزدهم میلادی در حومه جلال آباد در شرق افغانستان رهبری این فرقه را بر عهده داشت که پس از او رهبری به فرزندش (احمد گیلانی) رسید. وی نیز در کنار رهبری فرقه قادریه به کارهای سیاسی و تأسیس حزب محاذ ملی افغانستان پرداخت که این حزب در کنار سایر تنظیم های جهادی در جنگ علیه روسها نقش فعالی داشت. خاندان گیلانی از اقوام سببی محمد ظاهر شاه می باشند.

wiki: شهرداری در الجزایر است که در استان بویره واقع شده است. قادریه ۹۴ کیلومتر مربع مساحت و ۲۲٬۳۲۷ نفر جمعیت دارد.
فهرست شهرهای الجزایر

wiki: قادریه (الجزایر)

دانشنامه آزاد فارسی

قادریّه
از سلسله های چهارده گانۀ منشعب از سلسلۀ معروفیه. این فرقه، نسب طریقتی (← طریقت) خود را به محیی الدین عبدالقادر گیلانی (جیلانی)، عارفِ بزرگ قرن ۶ق می رسانند. او را شیخ مشوق نیز خوانده اند. زنجیرۀ مشایخ این سلسله چنین است: ۱) عبدالقادر گیلانی؛ ۲) ابوسعید مخزومی؛ ۳) ابوالحسن قرسی هکّاری؛ ۴) ابوالفرج طرسوسی؛ ۵) ابوالفضل تمیمی؛ ۶) ابوبکر شبلی؛ ۷) جنید بغدادی؛ ۸) سرّی سقطی؛ ۹) معروف کرخی. در میان سلسله های معروفیه، کرسی نامۀ این سلسله از دو جهت شایستۀ بررسی است. چه، کوتاهی و ترتیب خاصّ مشایخ در این زنجیره، نخست نشان از قدمتِ این سلسله دارد، همچنین، زنجیره ای دیگر از مشایخ متصّل به معروف را نشان می دهد که تنها تا شیخ ششم این فرقه، یعنی شبلی، با دیگر سلسله ها همانند است. احمد غزالی، که در کرسی نامۀ اغلب طرق معروفیه و جز آن به چشم می آید، نیز در این سلسله دیده نمی شود. پس از عبدالقادر شماری از معاریف نیز در طریقت او واقع شدند. ازمیانِ آنان محّمد أوانی، مشهور به ابن قائد، به مناسبتِ یادکرد او در فصوص الحکم، شهرتی بسزا یافت. شیخ الشیوخ طریقت سهروردیه، شهاب الدین سهروردی نیز درشمار خلفای اوست. گذشته از این سلسلۀ انشعابی، طریقت خاصّ قادریّه، بیشتر در مناطقِ تحت تسلّط اهل سنّت همچون هند و عراق و شمال افریقا، حضور دارد. این سلسله در منطقۀ غربی ایران، به ویژه کردستان، نیز فعالیتی دارد. یکی از انشعاباتِ شیعیِ این سلسله، که فرقۀ علویّۀ قادریّه خوانده می شود، کرسی نامۀ متّصلی تا مشایخ نخست را همچنان حفظ کرده است.

wikijoo: قادریه

کلمات دیگر: