کلمه جو
صفحه اصلی

سید محمد بهبهانی

دانشنامه عمومی

میر سید محمد بهبهانی (زاده ۱۲۵۰- درگذشت ۲۰ آبان ۱۳۴۲) از مراجع بزرگ دینی تهران در دوران معاصر بود که در نهضت مشروطیت و سپس در سرنگونی دولت محمد مصدق نقش داشت.
سید عبدالله بهبهانی
سید محمد فرزند سیدعبدالله بهبهانی بود که از مجتهدان شیعه تهران و از رهبران مشروطه بشمار می رفت. جد وی سید اسماعیل صدر نیز از علمای هم تراز ملا علی کنی و سید صادق سنگلجی بود. سید عبدالله بلادی بوشهری نیز از اقوام نزدیک میر سید محمد بهبهانی است. وی تحصیلات دینی خود را در تهران و نجف طی کرد و به درجه اجتهاد رسید و در زمان مشروطه از طرف آخوند خراسانی به عنوان عالم تراز اول به مجلس معرفی شد.
میر سید محمد بهبهانی از مرتبطان با دربار پهلوی دوم بود و از مخالفان محمد مصدق در جریان نهضت ملی شدن نفت ایران بود. او در توطئه ۹ اسفند ۱۳۳۱ نقش مؤثری در جمع کردن هواداران شاه داشت. دکتر مصدق از او و امثالش با عنوان «علمای ۹ اسفند» یاد می کند. بهبهانی در مدت کوتاهی که نهضت سال ۴۲ روح الله خمینی را درک کرد هوادار این نهضت شد. شاه به تندی به او پیغام داد که در صورت حمایت از جریان خمینی، می دهم تا ریشت را خشک خشک بتراشند. بهبهانی هم در جواب شاه گفت: بعد از ۲۸ مرداد (به علت تلاش برای بازگرداندن تو و به استقبال تو آمدن) آن قدر مردم به صورتم آب دهان انداخته اند که نمی شود ریش مرا خشک تراشید!
اصطلاح «دلارهای بهبهانی» را اولین بار یک مأمور سابق سازمان سیا بنام ریچارد کاتم در کتاب خود آورد. او استاد روابط بین الملل دانشگاه پیتسبورگ و نویسنده کتاب «ناسیونالیسم در ایران» و مردی بود که در جریان انقلاب سال ۱۳۵۷ به حلقه اتصال آمریکا و اطرافیان روح الله خمینی تبدیل شد و در نوفل لوشاتو به دیدار رهبر انقلاب رفت. او چند سال بعد از ترک سیا و آغاز کار دانشگاهی در کتاب خود به اختصار نوشت که در جریان کودتا «دلارهای بهبهانی» بود که بین روحانیون و دسته های جنوب شهر تهران تقسیم می شد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] سیدمحمد بهبهانی (۱۲۵۳ـ ۱۳۴۲ش)، فرزند سید عبدالله بهبهانی در دوران مشروطه عضو شورای خلع محمدعلی شاه از سلطنت و نماینده مجلس دوم، عضو مجلس مؤسسان در زمان رضاخان، و نقش واسط بین مراجع تقلید و مردم با دربار را، در دوران محمدرضا شاه ایفا می کرد.
او در ۱۳۲۷ ش، به همراه ۱۴تن از مجتهدان، بیانیه ای را امضا کرد که در آن ظاهر شدن زنان در اماکن عمومی، بدون حجاب، حرام اعلام شده بود. همچنین از جمله اقدامات وی مقابله جدی با فرقه بهائیت و فعالیت های آنان بود.
روابط بهبهانی با حکومت، از ۱۳۳۷ ش به بعد رو به تیرگی نهاد. وی در آبان ۱۳۴۲ش، در تهران بر اثر سرطان درگذشت و جنازه او به نجف انتقال یافت و در حرم امام علی(ع) دفن شد.


کلمات دیگر: