مترادف سجاده : جانماز، مصلی
برابر پارسی : جانماز
سجاده
مترادف سجاده : جانماز، مصلی
برابر پارسی : جانماز
فارسی به انگلیسی
prayer carpet, prayer rug
عربی به فارسی
فرش , قالي , زيلو
مترادف و متضاد
جانماز، مصلی
فرهنگ فارسی
جانماز، پارچه یافرشی که روی آن نمازبخوانند
( اسم ) پارچه و فرشی که روی آن نماز گذارند جانماز مصلی . یا سجاده نان . دستار خوان سفره .
در صنعت کیمیا بحث کرده و گویند بعمل اکسیر تام دست یافته .
( اسم ) پارچه و فرشی که روی آن نماز گذارند جانماز مصلی . یا سجاده نان . دستار خوان سفره .
در صنعت کیمیا بحث کرده و گویند بعمل اکسیر تام دست یافته .
زیرانداز کوچکی برای نماز خواندن
فرهنگ معین
(سَ جّ دِ ) [ ع . سجادة ] (اِ. ) جانماز، پارچه یا فرشی که روی آن نماز گزارند.
لغت نامه دهخدا
سجاده . [ ] (اِخ ) در صنعت کیمیا (زرسازی ) بحث کرده و گویند بعمل اکسیر تام دست یافته . (فهرست ابن الندیم ص 497).
سجاده . [ س َج ْ جا دَ / دِ ] (از ع ، اِ) مصلی . (غیاث ). جای نماز. (کشاف اصطلاحات الفنون ) (منتهی الارب ) (آنندراج ). جای سجده :
کعبه که سجاده ٔتکبیر توست
تشنه ٔ جلاب تباشیر توست .
طریقت به جز خدمت خلق نیست
به تسبیح و سجاده و دلق نیست .
بطاعت بنه چهره بر آستان
که این است سجاده ٔ راستان .
بگسترد سجاده بر روی آب
خیالیست پنداشتم یا به خواب .
همی گسترانید فرش تر آب
چو سجاده ٔ نیکمردان بر آب .
دلق و سجاده ٔ حافظ ببرد باده فروش
گر شرابش ز کف ساقی مهوش باشد.
بمحراب و سجاده رو نه زمانی
رها کن بتان محلّل حواجب .
در نماز آر به سجاده ٔ شطرنجی رخ
تا بری دست بطاعت زصغار و ز کبار.
- سجاده بر (در) روی آب افکندن ؛ : تا هوس سجاده بر روی آب افکندن پیش خاطر آورم . (کلیله و دمنه ).
چون سر سجاده بر آب افکند
رنگ عسل بر می ناب افکند.
صائب از بار گرانجانی سبک کن خویش را
تا توانی همچو کف سجاده می افکن در آب .
- سجاده برون فکندن ؛ برون رفتن . خارج گشتن . انتقال یافتن .منتقل شدن :
سجاده برون فکند ازین دیر
زیرا که ندید در سرش خیر.
چون مانده شداز عذاب اندوه
سجاده برون فکند از انبوه .
- سجاده ٔ تقوی :
بکوی میفروشانش بجامی بر نمیگیرند
زهی سجاده ٔ تقوی که یک ساغر نمی ارزد.
- سجاده ٔ محرابی ؛ جانمازی که بصورت محراب بافند. (آنندراج ).
- سجاده ٔ نان ؛ سفره ٔ نان . (برهان ) (آنندراج ).
کعبه که سجاده ٔتکبیر توست
تشنه ٔ جلاب تباشیر توست .
نظامی .
طریقت به جز خدمت خلق نیست
به تسبیح و سجاده و دلق نیست .
سعدی .
بطاعت بنه چهره بر آستان
که این است سجاده ٔ راستان .
سعدی .
بگسترد سجاده بر روی آب
خیالیست پنداشتم یا به خواب .
سعدی .
همی گسترانید فرش تر آب
چو سجاده ٔ نیکمردان بر آب .
سعدی .
دلق و سجاده ٔ حافظ ببرد باده فروش
گر شرابش ز کف ساقی مهوش باشد.
حافظ.
بمحراب و سجاده رو نه زمانی
رها کن بتان محلّل حواجب .
نظام قاری (دیوان ص 28).
در نماز آر به سجاده ٔ شطرنجی رخ
تا بری دست بطاعت زصغار و ز کبار.
نظام قاری (دیوان ص 14).
- سجاده بر (در) روی آب افکندن ؛ : تا هوس سجاده بر روی آب افکندن پیش خاطر آورم . (کلیله و دمنه ).
چون سر سجاده بر آب افکند
رنگ عسل بر می ناب افکند.
نظامی .
صائب از بار گرانجانی سبک کن خویش را
تا توانی همچو کف سجاده می افکن در آب .
صائب .
- سجاده برون فکندن ؛ برون رفتن . خارج گشتن . انتقال یافتن .منتقل شدن :
سجاده برون فکند ازین دیر
زیرا که ندید در سرش خیر.
نظامی .
چون مانده شداز عذاب اندوه
سجاده برون فکند از انبوه .
نظامی .
- سجاده ٔ تقوی :
بکوی میفروشانش بجامی بر نمیگیرند
زهی سجاده ٔ تقوی که یک ساغر نمی ارزد.
حافظ.
- سجاده ٔ محرابی ؛ جانمازی که بصورت محراب بافند. (آنندراج ).
- سجاده ٔ نان ؛ سفره ٔ نان . (برهان ) (آنندراج ).
سجادة.[ س َج ْ جا دَ ] (اِخ ) از کسانی است که در قرن سوم هجری میزیست و به مخلوق بودن قرآن قایل بود. رجوع به تاریخ الخلفا ص 207 و ضحی الاسلام ج 3 ص 176 و 177 شود.
( سجادة ) سجادة.[ س َج ْ جا دَ ] ( اِخ ) از کسانی است که در قرن سوم هجری میزیست و به مخلوق بودن قرآن قایل بود. رجوع به تاریخ الخلفا ص 207 و ضحی الاسلام ج 3 ص 176 و 177 شود.
سجاده. [ س َج ْ جا دَ / دِ ] ( از ع ، اِ ) مصلی. ( غیاث ). جای نماز. ( کشاف اصطلاحات الفنون ) ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). جای سجده :
کعبه که سجاده ٔتکبیر توست
تشنه جلاب تباشیر توست.
به تسبیح و سجاده و دلق نیست.
که این است سجاده راستان.
خیالیست پنداشتم یا به خواب.
چو سجاده نیکمردان بر آب.
گر شرابش ز کف ساقی مهوش باشد.
رها کن بتان محلّل حواجب.
تا بری دست بطاعت زصغار و ز کبار.
چون سر سجاده بر آب افکند
رنگ عسل بر می ناب افکند.
تا توانی همچو کف سجاده می افکن در آب.
سجاده برون فکند ازین دیر
زیرا که ندید در سرش خیر.
سجاده برون فکند از انبوه.
بکوی میفروشانش بجامی بر نمیگیرند
زهی سجاده تقوی که یک ساغر نمی ارزد.
- سجاده نان ؛ سفره نان. ( برهان ) ( آنندراج ).
سجاده. [ س َدَ / دِ ] ( از ع ، اِ ) مخفف سجّاده است :
نه جامه کبود و نه موی دراز
نه اندر سجاده نه اندر وطاست.
بر سر کوه و گردر اندازد.
سجاده. [ س َج ْ جا دَ / دِ ] ( از ع ، اِ ) مصلی. ( غیاث ). جای نماز. ( کشاف اصطلاحات الفنون ) ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). جای سجده :
کعبه که سجاده ٔتکبیر توست
تشنه جلاب تباشیر توست.
نظامی.
طریقت به جز خدمت خلق نیست به تسبیح و سجاده و دلق نیست.
سعدی.
بطاعت بنه چهره بر آستان که این است سجاده راستان.
سعدی.
بگسترد سجاده بر روی آب خیالیست پنداشتم یا به خواب.
سعدی.
همی گسترانید فرش تر آب چو سجاده نیکمردان بر آب.
سعدی.
دلق و سجاده حافظ ببرد باده فروش گر شرابش ز کف ساقی مهوش باشد.
حافظ.
بمحراب و سجاده رو نه زمانی رها کن بتان محلّل حواجب.
نظام قاری ( دیوان ص 28 ).
در نماز آر به سجاده شطرنجی رخ تا بری دست بطاعت زصغار و ز کبار.
نظام قاری ( دیوان ص 14 ).
- سجاده بر ( در ) روی آب افکندن ؛ : تا هوس سجاده بر روی آب افکندن پیش خاطر آورم. ( کلیله و دمنه ).چون سر سجاده بر آب افکند
رنگ عسل بر می ناب افکند.
نظامی.
صائب از بار گرانجانی سبک کن خویش راتا توانی همچو کف سجاده می افکن در آب.
صائب.
- سجاده برون فکندن ؛ برون رفتن. خارج گشتن. انتقال یافتن.منتقل شدن : سجاده برون فکند ازین دیر
زیرا که ندید در سرش خیر.
نظامی.
چون مانده شداز عذاب اندوه سجاده برون فکند از انبوه.
نظامی.
- سجاده تقوی : بکوی میفروشانش بجامی بر نمیگیرند
زهی سجاده تقوی که یک ساغر نمی ارزد.
حافظ.
- سجاده محرابی ؛ جانمازی که بصورت محراب بافند. ( آنندراج ).- سجاده نان ؛ سفره نان. ( برهان ) ( آنندراج ).
سجاده. [ س َدَ / دِ ] ( از ع ، اِ ) مخفف سجّاده است :
نه جامه کبود و نه موی دراز
نه اندر سجاده نه اندر وطاست.
ناصرخسرو.
زاهد آسا سجاده زربفت بر سر کوه و گردر اندازد.
خاقانی.
سجاده . [ س َدَ / دِ ] (از ع ، اِ) مخفف سجّاده است :
نه جامه کبود و نه موی دراز
نه اندر سجاده نه اندر وطاست .
زاهد آسا سجاده ٔ زربفت
بر سر کوه و گردر اندازد.
آنجا بود سجاده ٔ خاصش بدست راست
وینجا بدست چپ بودش تکیه گاه عام .
نعره زنان برون شدم دلق و سجاده سوختم
دشمن جان خویش را در بن خانه یافتم .
چو بادبیزن و مسواک داشت حکم علم
بشد سجاده ٔ زردک بمرشدی اشهر.
|| نشان سجده در پیشانی . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (اقرب الموارد). || نزد اهل سلوک عبارت است از کسی که در مراحل شریعت و طریقت و حقیقت استوار باشد. وکسی که بمراحل سه گانه بدین مقام نرسیده باشد او را سجاده نتوان نامید. و این لفظ معرب سه جاده است که منظور از سه راه شریعت و حقیقت و طریقت باشد. (کشاف اصطلاحات الفنون ).
نه جامه کبود و نه موی دراز
نه اندر سجاده نه اندر وطاست .
ناصرخسرو.
زاهد آسا سجاده ٔ زربفت
بر سر کوه و گردر اندازد.
خاقانی .
آنجا بود سجاده ٔ خاصش بدست راست
وینجا بدست چپ بودش تکیه گاه عام .
خاقانی .
نعره زنان برون شدم دلق و سجاده سوختم
دشمن جان خویش را در بن خانه یافتم .
عطار.
چو بادبیزن و مسواک داشت حکم علم
بشد سجاده ٔ زردک بمرشدی اشهر.
نظام قاری (دیوان ص 16).
|| نشان سجده در پیشانی . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (اقرب الموارد). || نزد اهل سلوک عبارت است از کسی که در مراحل شریعت و طریقت و حقیقت استوار باشد. وکسی که بمراحل سه گانه بدین مقام نرسیده باشد او را سجاده نتوان نامید. و این لفظ معرب سه جاده است که منظور از سه راه شریعت و حقیقت و طریقت باشد. (کشاف اصطلاحات الفنون ).
فرهنگ عمید
پارچه یا فرشی که روی آن نماز بخوانند، جانماز.
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] سجّاده همان جانماز است که در نماز از آن استفاده می شود و از آن در باب صلات سخن گفتهاند.
سجده بر سجاده در صورتی که از چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است، بافته شده باشد، مانند خُمره -که از برگ درخت خرما بافته میشود- جایز و صحیح است؛ اما اگر سجاده از چیزهایی که سجده بر آنها صحیح نیست بافته شده باشد، سجده بر آن صحیح نیست.
پهن کردن سجاده در مسجد
کسی که سجاده خود را زودتر از دیگران در مسجد پهن کرده، نسبت به آن مکان حق اولویت پیدا میکند و دیگری نمیتواند در استفاده از آن مزاحم او شود.
پهن کردن سجاده توسط میزبان
پهن کردن سجاده به سمت قبله از سوی میزبان برای مهمان اذن فعلی صاحب خانه به مهمان برای نماز گزاردن در خانه خود محسوب میشود.
سجده بر سجاده در صورتی که از چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است، بافته شده باشد، مانند خُمره -که از برگ درخت خرما بافته میشود- جایز و صحیح است؛ اما اگر سجاده از چیزهایی که سجده بر آنها صحیح نیست بافته شده باشد، سجده بر آن صحیح نیست.
پهن کردن سجاده در مسجد
کسی که سجاده خود را زودتر از دیگران در مسجد پهن کرده، نسبت به آن مکان حق اولویت پیدا میکند و دیگری نمیتواند در استفاده از آن مزاحم او شود.
پهن کردن سجاده توسط میزبان
پهن کردن سجاده به سمت قبله از سوی میزبان برای مهمان اذن فعلی صاحب خانه به مهمان برای نماز گزاردن در خانه خود محسوب میشود.
wikifeqh: سجاده
جدول کلمات
جانماز
پیشنهاد کاربران
محل سجدگاه
مونث سجاد و سجده کننده ( مونث )
مونث سجاد و سجده کننده ( مونث )
"سجاده"
مونث سجاد ( سجده کننده )
ریشه عربی
مونث سجاد ( سجده کننده )
ریشه عربی
کلمات دیگر: