شفاء الغرام باخبار البلد الحرام

wikifeqh: اخبار البلد الحرام است. خود وی این کتاب را به چندین صورت تلخیص کرده با عناوینی؛ مانند تحفة الکرام باخبار البلد الحرام, تحصیل الحرام الی تاریخ البلد الحرام ترویح الصدور. یکی از این مختصرها کتاب الزهور المقتطفه است که مؤلف در سال 819 ه.ق آن را نوشته شده و درست به مانند اصل، آن را در چهل باب ارائه کرده است. بحث از حدود شهر مکه، حدود حرم، فضایل آن، مجاورت در آن، بنای کعبه و تجدیدهای آن، ویژگی های کعبه از کسوت و طیب و چیزهای دیگر، محل نماز رسول خدا(ص) در کعبه، ارکان کعبه و فضایل آن، مقام ابراهیم و حجر اسماعیل، توسعه مسجدالحرام در دوره های مختلف، اماکن متبرکه مکه، اماکن متبرکه مربوط به مناسک و تعریف آن ها؛ مانند عرفات، مزدلفه، منی، مدارس، رباطها و زاویه های شهر مکه، امیران مکه از پیش از اسلام و بعد از آن و سیر تاریخی شهر مکه براساس سال شمار، و بت ها و بازارهای مکه در جاهلیت از مباحثی است که فاسی در این کتاب آورده است. این اثر با کوچکی حجم، به دلیل آن خلاصه یک اثر سنگین؛ مانند شفاءالغرام است، متنی اصیل و دقیق است. تحقیق آن از نظر استخراج مصادر خوب و از نظر طبع نیز حروفچینی آن چشم نواز است.
کتاب حاضر پس از کتاب های اخبار مکه ازرقی، و اخبار مکه فاکهی از معتبرترین کتاب های در تاریخ مکه مکرمه است.
فاسی کتاب خود را در چهل باب تنظیم نموده و از دوره جاهلی تا زمان خود آنچه را که به تاریخ مکه مربوط می شود، ذکر کرده است. و نیز تاریخ تاسیس و ساخت و عمارت مسجدالحرام را در زمان های گوناگون و همچنین ویژگی های جغرافیایی تاریخی، سیاسی و اجتماعی جزیره العرب را در همه دوره های تاریخی بیان کرده و به فضائل کعبه و اعمال مربوط به آن و اماکن مقدس مکه و اطراف آن اشاره نموده است. نیز تاریخ مکه را در زمان جاهلیت رقم زده و از آثار بنا شده در مکه و اطراف آن؛ از جمله مکتب خانه ها، نوان خانه ها و ... سخن رانده و هر آنچه درباره کارگزارن مکه در دوره اسلامی می دانسته، به طور اجمال بر مطالب کتاب خود افزوده است. در ضمن درباره ابعاد و اندازه کعبه و مسجدالحرام مطلب نوشته و انواع داستان های سودمند و حوادث تاریخی را که ازرقی و فاکهی در کتاب های خود نیاورده اند، گرد آورده است.