کلمه جو
صفحه اصلی

سید محمدمهدی بحرالعلوم

دانشنامه عمومی

سید محمدمهدی طباطبائی بروجردی بحرالعلوم (۱۱۵۵ (قمری) در کربلاء - ۱۲۱۲ (قمری) در نجف) که با عناوین سید بحرالعلوم، علامه بحرالعلوم و بحرالعلوم هم شناخته می شود یکی از علمای دینی و فقیهان شیعه و از مهادی اربعه (چهار مرجعی که نامشان مهدی بود میرزا مهدی بحرالعلوم، میرزا محمدمهدی شهرستانی، ملا مهدی نراقی، سید محمدمهدی اصفهانی خراسانی) در قرن دوازدهم و سیزدهم هجری بود. وی اشعاری به زبان عربی هم دارد. وی از مراجع تقلید و از عرفای بنام شیعه بود که معمولاً وی را از پیشتازان عارفان متشرع معاصر شیعه می دانند.
سید محمدصادق بحرالعلوم
شیخ محمدعلی قسام
سید حسین موسوی خوانساری فرزند علامه سید ابوالقاسم خوانساری میرکبیر
شیخ محمدتقی ایروانی
سید محمدتقی حکیم (نویسندهٔ الأصول العامة للفقه المقارن)
سید صادق آل یاسین
شیخ محمدامین زین الدین
شیخ حسین حلی
سید محمدتقی بحرالعلوم
شیخ محمدتقی صادق از عالمان لبنان
مهدی فتونی نباطی عاملی
سید محمدمهدی فرزند سید مرتضی فرزند سید محمد بروجردی از سادات بروجردی است. پدر وی به همراه خانواده به عتبات مهاجرت کرد و سید مهدی در سال ۱۱۵۵ قمری در کربلا به دنیا آمد. در همین شهر کودکی و نوجوانی خود را گذراند و در حوزه دینی کربلا، مقدمات نحو و صرف و ادبیات و منطق و فقه و اصول را از پدر خود و سایر مدرسان آنجا فرا گرفت. در سنین نوجوانی دروس حوزوی را نزد پدر خود و همچنین محمدباقر وحیدبهبهانی، شیخ یوسف بحرانی و سید حسین خوانساری فرزند سید ابوالقاسم خوانساری (میرکبیر) گذراند و به درجه اجتهاد نایل شد. وی یکی از جمله بزرگانی است که در اوج قله عرفان تاریخ تشیع قرار دارد و در این زمینه رساله ای مشهور در سیر و سلوک عرفانی به وی منسوب است.
در جوانی به نجف رفت و در آنجا به دلیل انجام کارهای عمومی و عام المنفعه از شهرت و نفوذ اجتماعی زیادی برخوردار شد. وی سپس به ایران مهاجرت کرد و چندسالی در مشهد بود و پس از آن مجدداً به عراق بازگشت. وی در سال ۱۲۱۲ قمری در نجف درگذشت و همان جا دفن شد.
اما اینکه چرا به او بحرالعلوم گفته اند، مورخین نقل کرده اند که سید مهدی برای شاگردی از محضر درس فیلسوف بزرگ، میرزا سید محمدمهدی اصفهانی خراسانی ملقب به شهید رابع به خراسان سفر کرد و مدت شش سال آنجا اقامت گزید، با اینکه هر دو زمانی از شاگردان وحید بهبهانی در نجف بودند. بالاترین بهره ها را از استاد خود گرفت و شهید رابع که از هوش سرشار شاگردش شگفت زده شده بود، روزی در اثنای درس خطاب به او گفت: انما انت بحرالعلوم (براستی تو دریای دانشی) و از آن زمان سید به بحرالعلوم مشهور شد و امروز خانواده بحرالعلوم از خانواده های معروف و مشهور نجف می باشند و چهره های شاخصی در علم و عمل در بین آنان وجود دارد. همچنین:

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] سید محمدمهدی بحرالعلوم (۱۱۵۵ـ۱۲۱۲ق)، از مراجع تقلید و عهده دار ریاست عامه شیعیان در قرن دوازدهم و سیزدهم هجری قمری. بحرالعلوم از مشاهیر علمای امامیه در قرن دوازدهم بود و در علوم مختلفی چون فقه، اصول، حدیث، کلام، تفسیر و رجال تبحر داشت. او از شاگردان وحید بهبهانی و میرزا محمد مهدی خراسانی است. خراسانی او را به سبب مقام شامخ علمی اش، بحرالعلوم خواند. این لقب که پیش از آن به کسی اطلاق نشده، بعدها عنوان خاندان وی شد که تا امروز به آن شهرت دارند.
سید محمدمهدی بن مرتضی بن محمد بروجردی طباطبایی بحرالعلوم، در عید فطر؛ ۱ شوال ۱۱۵۵ق در کربلا متولد شد. پدر و اجدادش از دانشمندان سرشناس بودند. مادرِ پدربزرگ او از نسل مجلسی اول بود و به همین دلیل ، بحرالعلوم از مجلسی اول به عنوان جدّ و از علامه مجلسی به عنوان دایی خود یاد می کند.
سید محمدمهدی بحرالعلوم سرانجام در رجب سال ۱۲۱۲ق در سن ۵۷ سالگی درگذشت و در کنار قبر شیخ طوسی به خاک سپرده شد.


کلمات دیگر: