کلمه جو
صفحه اصلی

جوانرود

فرهنگ فارسی

نام طایفه است که در قصبه جوانرود سکونت دارند .

لغت نامه دهخدا

جوانرود. [ ج َ ] (اِخ ) نام طایفه ای است که در قصبه ٔ جوانرود سکونت دارند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5). رجوع به ماده ٔ قبل شود.


جوانرود. [ ج َ ] (اِخ ) یکی از دهستان های بخش پاوه ٔ شهرستان سنندج واقع در جنوب بخش پاوه است . آب قراء دهستان اکثر از چشمه ها و زه آب دره و رودخانه های دهستان تأمین شده عموماً شیرین هستند. در این دهستان چهاررشته کوه وجود دارد: 1 - سلسله کوه شاهو، مرتفعترین کوه منطقه ٔ کرمانشاه و در شمال خاوری دهستان و بلندترین قله ٔ آن 3370 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. 2 - رشته ٔ دوم از کوه شاهو در حدود باختر شمشیر منشعب شده برودخانه ٔ سیروان منتهی میشود، ابتدای آن بکوه آتشگاه یا آتشکده معروف است ، قسمت وسط کوه گزن و انتهای آن کوه زردوئی نامیده میشود. ارتفاع قله ٔ آتشگاه 2462، کوه گزن 2389 و زردوئی 2153 متر است . 3 - رشته ٔ سوم از باختر قلعه گاه شروع شده بتدریج به ارتفاع آن افزوده میشود، بین رودخانه ٔ مره خیل و رودخانه ٔ لیله محل تلاقی رودخانه ٔ لیله برودخانه ٔ سیروان ادامه دارد و بلندترین قله ٔ آن در شمال آبادی کلاش بنام ماکوهان 2615 متر ارتفاع دارد. این کوه بعد از شاهو بلندترین کوه دهستان و دامنه های آن مستور از جنگل و مسلط بدهستان جوانرود است و انتهای خاوری آن درک و بیزل نامیده میشود. 4 - رشته ٔ چهارم در جنوب و موازی رودخانه ٔلیله واقع شده هیصر و سرابند یا صحرابند نامیده میشود. ارتفاع قله ٔ هیصر 2171 متر است . دامنه و دره های شمالی این کوه نیز مشجر و دارای جنگلهای بلوط سقز و غیره است . عبور از این کوهها بواسطه ٔ شیب زیاد و اشجار بسیار مشکل است . مهمترین رودخانه ٔ این دهستان رودخانه ٔ لیله و مره خیل و از آثار ابنیه ٔ قدیم قلعه ٔ خرابه ٔ گبری روی قله ٔ کوه آبادی روان زردوئی ، قلعه ٔ خرابه ٔ مشهور به پاسگه در شمال باختری آبادی شمشیر، قلعه خرابه ٔ سید احمدبیک در خاور مزیدی روی تپه ، قلعه ٔ خرابه ٔ مشهور به چنگیزخان در شمال قلعه ٔ جوانرود روی تپه ، قلعه ٔ خرابه ٔ قره قلعه در شمال خاوری آبادی قوری قلعه ...، قلعه ٔ خرابه ٔ سمبور و آن در شمال خاور آبادی منصورآقائی ، غار کاوک در جوانرود از نقاط قابل ملاحظه ٔ جوانرود است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5).


جوانرود. [ ج َ ] ( اِخ ) یکی از دهستان های بخش پاوه شهرستان سنندج واقع در جنوب بخش پاوه است. آب قراء دهستان اکثر از چشمه ها و زه آب دره و رودخانه های دهستان تأمین شده عموماً شیرین هستند. در این دهستان چهاررشته کوه وجود دارد: 1 - سلسله کوه شاهو، مرتفعترین کوه منطقه کرمانشاه و در شمال خاوری دهستان و بلندترین قله آن 3370 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. 2 - رشته دوم از کوه شاهو در حدود باختر شمشیر منشعب شده برودخانه سیروان منتهی میشود، ابتدای آن بکوه آتشگاه یا آتشکده معروف است ، قسمت وسط کوه گزن و انتهای آن کوه زردوئی نامیده میشود. ارتفاع قله آتشگاه 2462، کوه گزن 2389 و زردوئی 2153 متر است. 3 - رشته سوم از باختر قلعه گاه شروع شده بتدریج به ارتفاع آن افزوده میشود، بین رودخانه مره خیل و رودخانه لیله محل تلاقی رودخانه لیله برودخانه سیروان ادامه دارد و بلندترین قله آن در شمال آبادی کلاش بنام ماکوهان 2615 متر ارتفاع دارد. این کوه بعد از شاهو بلندترین کوه دهستان و دامنه های آن مستور از جنگل و مسلط بدهستان جوانرود است و انتهای خاوری آن درک و بیزل نامیده میشود. 4 - رشته چهارم در جنوب و موازی رودخانه ٔلیله واقع شده هیصر و سرابند یا صحرابند نامیده میشود. ارتفاع قله هیصر 2171 متر است. دامنه و دره های شمالی این کوه نیز مشجر و دارای جنگلهای بلوط سقز و غیره است. عبور از این کوهها بواسطه شیب زیاد و اشجار بسیار مشکل است. مهمترین رودخانه این دهستان رودخانه لیله و مره خیل و از آثار ابنیه قدیم قلعه خرابه گبری روی قله کوه آبادی روان زردوئی ، قلعه خرابه مشهور به پاسگه در شمال باختری آبادی شمشیر، قلعه خرابه سید احمدبیک در خاور مزیدی روی تپه ، قلعه خرابه مشهور به چنگیزخان در شمال قلعه جوانرود روی تپه ، قلعه خرابه قره قلعه در شمال خاوری آبادی قوری قلعه...، قلعه خرابه سمبور و آن در شمال خاور آبادی منصورآقائی ، غار کاوک در جوانرود از نقاط قابل ملاحظه جوانرود است. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5 ).

جوانرود. [ ج َ ] ( اِخ ) نام طایفه ای است که در قصبه جوانرود سکونت دارند. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ). رجوع به ماده قبل شود.

دانشنامه عمومی

جَوانرود نام قدیم منطقه ای؛ متشکل از شهرستان های کنونی جوانرود (قلعه جوانرود)، پاوه، ثلاث باباجانی و بخش های از روانسر در استان کرمانشاه می باشد. با اضافه شدن بخش هایی از اورامان لهون به مرکزیت شهر نوسود در تقسیمات کشوری زمان پهلوی دوم، در مجموع این منطقه اورامانات خوانده می شد. امروزه جَوانرود نام شهری در استان کرمانشاه و مرکز شهرستان جوانرود است.جوانرود سومین شهر پر جمعیت استان پس از شهرهای کرمانشاه و اسلام آباد غرب است مردم جوانرود کرد هستند و با گویش جافی سخن می گویند.جوانرود از شمال به اورامان لهون و پل دو آب، از جنوب به شهرستان سرپل ذهاب و از شرق به کرمانشاه و از غرب به خاک عراق متصل است. زبان مردم این منطقه کُردی (سورانی با گویش جافی) است. از لحاظ موقعیت جغرافیایی این شهر در مرکز منطقه اورامانات و در بین سه شهرستان پاوه، ثلاث باباجانی و روانسر محصور می باشد.
کریمی، آیت؛ ۱۳۹۱، مطالعه و تحلیل ویژگی های ژئومورفولوژیکی مؤثر در پایداری بستر شهر جوانرود با استفاده از داده ماهواره های کارتوست p5 و لندست؛ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
برزگر، صالح؛ ۱۳۸۲، بررسی تحولات شهر و شهرنشینی جوانرود با تأکید بر توسعه کالبدی از ابتدای پیدایش تا سال ۱۳۸۲؛ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
حیدری، سامان؛ ۱۳۹۴، آثار بازارچه مرزی در تحولات فضایی شهر جوانرود، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
fallingrain
نام جوانرود برگرفته از قلعه های حکومتی متعددی است که در این منطقه در چند قرن اخیر توسط حکومت ها بنا نهاده شده است. آثار و شواهد مکتوب بدست آمده در منطقه تاریخ و قدمت جوانرود و نامش را به بیش از ۷۰۰ سال می رسانند. حمدالله مستوفی در کتاب خویش از این منطقه با نام «الانی» یاد می کند.
حکومت جوانرود که جزء بلوک هجده گانه سنندج است و آیت الله مردوخ کردستانی در کتاب خود بلوک جوانرود را متشکل از قریه آباد پاوه و نیز قلعه جوانرود و محال روانسر ذکر می کند بیشتر در دست والیان اردلان بوده اما حاکمان اصلی جوانرود که مشروعیت خود را از عامه مردم می گرفتند سید احمد بیگ جاف و فرزندان وی بوده اند. پس از او رستم بیگ وکیل بنا بر وصیت پدر سید احمدبیگ و نظر ریش سفیدان مسئولیت رهبری ایل را برعهده گرفت. بعد از او اولاد ارشد وی به این مقام می رسیدند. این یاسای ایلی با فوت محمد بیگ وکیل در سال ۱۳۶۳ ه‍.ش به پایان رسید. ایل غالب در جوانرود همواره جافها، به سرکردگی بیگ زادگان جوانرودی بوده اند.
غار کاوات از جمله غارهای آبخوان کارستیک، دیدنی و معروف استان کرمانشاه و شهرستان جوانرود است که در سلسله کوه های شاهو در شمال دره باصفای قوری قلعه روستای شبانکاره از توابع جوانرود واقع شده که یکی از دو منبع اصلی آب شرب شهر جوانرود و روستاهای اطراف آن می باشد افزودنی است که درب غار کاوات به دلیل جلوگیری از ورود آلودگی های احتمالی، پلمب می باشد و در حال حاضر دیدن فضای داخلی غار برای گردشگران امکان پذیر نیست از دیدگاه ژئومورفولوژی برای توریسم ژئو یا همان ژئو توریسم جایگاه مناسبی می باشد. قدمت این غار که از آهک «تروراسیک» و”کرتاسه” تشکیل شده و به ۶۵ میلیون سال قبل و به دوره دوم زمین شناسی بازمی گردد. دهانه غار در ارتفاع ۱۶۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد. در انتهای این محوطه بزرگ، شاخه اصلی غار، با دهانه کوچکتری شروع شده و از قسمت چپ شاخه اصلی، نهر کوچکی به اعماق سنگ ها فرو می ریزد. پس از ۴۰ متر پیشروی، برکه ای به طول ۱۵ متر و عمق ۷۰ سانتی متر وجود دارد که در بعضی جاها، عمق آن به ۵٫۱ می رسد. در این قسمت غار به دوشاخه تقسیم می شود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] شهرستان و شهری در شمال غربی استان کرمانشاه می باشد.
شهرستان مرزی جوانرود از مغرب به خاک عراق محدود می شود و مشتمل است بر دو بخش به نامهای مرکزی و کَلاشی ، و یک شهر به نام جوانرود (مرکز شهرستان ).
← کوههای مهم
مرکز شهرستان جوانرود، در دامنه ای در ارتفاع ۳۰۰، ۱ متر و در ۸۲ کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه (مرکز استان ) واقع است . کوههای گرده برگیر و چاه عاقلی از شمال و شمال شرقی به شهر مشرف اند. رود لیله از کنار شهر می گذرد. بیشترین دمای جوانرود در تابستانها ْ۳۰، کمترین آن در زمستانها ْ۲۷- و میانگین بارش سالانه آن جا شش صد میلیمتر است . در سرشماری ۱۳۷۵ ش ، جمعیت شهر ۳۱۷، ۳۳ تن بوده است
← موقعیت راهها
(۱) اعتمادالسلطنه .(۲) ایران . وزارت کشور، تقسیمات کشور شاهنشاهی ایران ، تهران ۱۳۵۵ ش .(۳) ایران . وزارت کشور. اداره کل آمار عمومی ، گزارش خلاصه سرشماری عمومی کشور در سال ۱۳۳۵، ج ۱: تعداد و توزیع ساکنین کشور ، تهران ۱۳۳۹ ش .(۴) ایران . وزارت کشور. اداره کل آمار و ثبت احوال ، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، ج ۲، تهران ۱۳۲۹ ش .(۵) ایران . وزارت کشور. معاونت سیاسی . دفتر تقسیمات کشوری ، نشریه اسامی عناصر و واحدهای تقسیماتی ( به همراه مراکز )، تهران ۱۳۸۰ ش .(۶) همو، نشریه تاریخ تأسیس عناصر تقسیماتی به همراه شماره مصوبات آن ، تهران ۱۳۸۲ ش .(۷) همو، نشریه عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری .(۲۶) بازیل نیکیتین ، کرد و کردستان، ترجمه محمد قاضی ، تهران ۱۳۶۶ ش .(۲۷) علی اکبر وقایع نگار کردستانی ، حدیقه ناصریه در جغرافیا و تاریخ کردستان ، چاپ محمد رئوف توکلی ، تهران ۱۳۶۴ ش .(۲۸) EI ۲ , sv "Djawanrud";.(۲۹) Guy Le Strange, The lands of the Eastern Caliphate , Cambridge ۱۹۳۰.


کلمات دیگر: