کلمه جو
صفحه اصلی

سوره ولایت

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سوره ولایت، از سوره های جعلی و خیالی است که آن را به شیعه نسبت داده اند.
از جمله نسبت های نادرست، ادعایی است که صاحب کتاب فصل الخطاب از کتاب دبستان المذاهب نقل کرده و آن را به شیعه نسبت داده است. صاحب دبستان المذاهب با تمسک به برخی شنیده های بی مدرک و بی اساس به شیعه نسبت می دهد که معتقد است سوزاندن مصاحف توسط عثمان باعث نابودی سوره های بسیاری شد که در مدح و فضیلت حضرت علی علیه السّلام نازل شده بود. از آن جمله سوره ای به نام «ولایت» با ۲۵آیه ساختگی از برخی آیات و عبارات سست و رکیک است که چیزی جز تقلیدی ناشیانه و ناقص از قرآن نیست.
دیدگاه علمای شیعه
علمای متقدم شیعه از چنین سوره ای که درباره ولایت امیرمؤمنان علی علیه السّلام باشد، سخن نگفته اند. نخستین کسی که این مطلب را در کتاب خود آورد، صاحب دبستان المذاهب است. محدث نوری این مجعولات را از دبستان المذاهب در کتاب فصل الخطاب آورده است.به یقین، این عبارات از جعلیات غلات است و - همان گونه که محقق آشتیانی در بحرالفوائد آورده اند- این عبارات از قرآن نیست و جملات آن بسیار معمولی است و هر آشنای به زبان عربی می تواند مانند آن را بیاورد. بنابراین، سوره «ولایت» سوره ای خیالی و جعلی است.
منبع پیدایش سوره های جعلی
همانگونه که اشاره شد، به لحاظ تاریخی منبع پیدایش مجعولاتی که به عنوان سوره به شیعه نسبت داده شده همچون سوره مجعول نورین و سوره مجعول ولایت چیزی جز کتاب دبستان مذاهب در قرن یازدهم قمری نیست، تا پیش از این کتاب هیچ منبع و مدرکی برای سوره نورین وجود ندارد، سوره ولایت نیز تنها در نسخه ای مجعول از قرآن که در قرن هفدهم میلادی نگاشته شده، می باشد و اثری از این دو سوره در هیچ کدام از منابع و مصادر شیعه از کتب اربعه متقدمه و متاخره و به ویژه کتاب هایی که مظان طرح این بحث است، یافت نمی شود، مانند: کتاب منسوب به سلیم بن قیس (در ۹۰ ق)، کتاب القراءات از احمد بن محمد سیاری (در ۲۵۶ ق)، و نیز تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی. همین طور در نگاشته های اهل سنت که تا پیش از قرن یازدهم متعرض باورهای شیعه درباره قرآن شده اند، مانند ابو الحسن اشعری و یا بر باورهای شیعه خرده گرفته و آنان را به تحریف قرآن متهم می کنند مانند: ابن حزم اندلسی (در ۴۵۶ ق)، میرزا مخدوم شیرازی، مطهر بن عبد الرحمن (هر دو در قرن دهم) و... وبالآخره آنان که در مقام دفاع از باورهای شیعه و پاسخگویی به این اتهام برآمده اند مانند: شیخ ابو جعفر صدوق (در ۳۸۱ق)، شیخ مفید (در ۴۱۳ ق)، سید مرتضی علم الهدی (در ۴۳۶. ق)، شیخ طوسی (در ۴۶۰ ق)، شیخ طبرسی (در ۵۴۸ ق)، علی بن طاووس (در ۶۶۴ ق)، حسن بن یوسف بن مطهر (علامه حلی در ۷۲۶ ق)، شیخ زین الدین عاملی بیاضی (در ۸۷۷ ق)، قاضی نور الله شوشتری (در ۱۰۱۹ ق) و... در هیچ کدام از این منابع و مدارک نامی از این دو سوره برای اثبات یا انکار نیست. همان طور که خود محدث نوری - که در کثرت تتبع و گستردگی اطلاعات از منابع فریقین کم نظیر است همان گونه که از کتاب های مستدرک وسائل الشیعه و فصل الخطاب وی هویداست - اذعان داشت اثری از این سوره در کتاب های شیعی نیافته است. بنابراین نخستین منبع این دو سوره مجعول - همان طور که گفته شد - چیزی جز کتاب دبستان مذاهب در قرن یازدهم قمری نیست.
نگاشته های سلفیان وهابی
...


کلمات دیگر: