کلمه جو
صفحه اصلی

سوره ممتحنه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سوره ممتحنه، از سوره های مدنی قرآن کریم، شصتمین سوره به ترتیب کتابت و نود و یکمین سوره به ترتیب نزول.
این سوره را از آن جهت « ممتحنه » می نامند که از واژه امتحان گرفته شده است زیرا در آیه ۱۰ به رسول خدا (ص) دستور داده شده تا زن های مهاجر را امتحان کند. این سوره از نظر حجم از گروه سوره های طوال در مفصّلات است.
محتوای سوره ممتحنه
سوره ممتحنه چند حکم مهم فقهی و سیاسی و همچنین احکام زنان مهاجر را دربردارد و از ماجرای بیعت زنان با رسول خدا (ص) بعد از فتح مکه سخن می گوید.
نام ها
این سوره را از آن جهت « ممتحنه » می نامند که از واژه امتحان گرفته شده است و اگر به فتح حاء باشد، اسم مفعول است (یعنی امتحان شده) و اگر به کسر حاء باشد اسم فاعل است (یعنی امتحان کننده).این سوره به هر دو صورت یعنی با دو حرکت (اسم فاعل و اسم مفعول) نامگذاری شده است، زیرا در آیه ۱۰ به رسول خدا(ص) دستور داده شده تا زن های مهاجر را امتحان کند تا علت و انگیزه ترک شوهرانشان و مهاجرتشان از مکه به مدینه معلوم شود تا بر اساس آن درباره آنان تصمیم بگیرد. بنابراین، زنان مهاجر « ممتحَنه » (به فتح حاء) هستند و رسول خدا « ممتحن » (به کسر حاء) است. به همین جهت نام دوم این سوره « امتحان » است. نام سوم این سوره مودّت است، زیرا این کلمه ۳ بار در این سوره به کار رفته است، دوبار در آیه اول و آن نهی موکّد از مودّت مسلمانان با دشمنان خدا است، و یک بار نیز در آیه ۷ و آن پیشگویی از ارتباط و مودت مسلمانان با دشمنان خدا است، که این إخبار غیبی با فتح مکه و ایمان آوردن قریش و تبدیل شدن دشمنی آنان به دوستی با مسلمانان تحقق یافت. سوره ممتحنه دارای ۱۳ آیه و ۳۵۲ کلمه و ۱۵۶۰ حرف است. به ترتیب مصحف شصتمین، و به ترتیب نزول نود و یکمین سوره قرآن، و مدنی است. از نظر حجم از گروه سوره های طوال در مفصّلات و در حدود یک ربع حزب است.
مفاهیم
...


کلمات دیگر: