[ویکی فقه] این نوشتار در مورد پاداش استرجاع است که صابران مسترجع را دارای مقامی والا و مشمول درود و رحمت و برخوردار از هدایت الهی می داند.
خداوند در ادامه آیه ۱۵۳ بقره معیّت خویش با صابران را اعلام فرموده است: «إنَّ اللّهَ مَع الصّبِرین» و در آیه ۱۵۵ همین سوره با مسکوت گذاشتن متعلّق «بَشِّرْ» بشارت بزرگی به صابران داده است و در آیه ۱۵۷، صابران مسترجع را دارای مقامی والا و مشمول درود و رحمت و برخوردار از هدایت الهی می داند: «اُولئِکَ عَلَیهِم صَلَوتٌ مِن رَبِّهِم ورَحمَةٌ واُولئِکَ هُمُ المُهتَدون»
مقصود از صلوت و ثنا و...
برخی مفسران، مقصود از « صلوت» را ثنا، مدح و تعظیم، و «رَحمَةٌ» را نعمتهای دنیایی و آخرتی و «اهتدا» را هدایت و رسیدن به ثواب و بهشت می دانند. برخی اهتدا را رسیدن به نعمتها و سعادت دنیا و آخرت دانسته، تحقق آن را فقط در سایه استرجاع عملی و قلبی میسر می دانند که در آن مرتبه، شخص خود را نزد خداوند حاضر می بیند.
روایات در مورد پاداش استرجاع
بر پایه روایتی از امام صادق (علیه السلام) خداوند سه ویژگی صلوات، رحمت و اهتدا را به مسترجعانِ صابر عطا کرده است که اگر یکی از آن ها به فرشتگان داده می شد، به آن راضی می شدند. بر اساس روایتی دیگر، مسترجعان، اهل بهشت و در سایه نور اعظم الهی هستند و هرگاه با یادکرد مصیبت گذشته استرجاع کنند، خداوند گناهان پیشین آن ها را می بخشاید و ثواب زمان مصیبت را به آنان عطا می کند. سیوطی نیز روایاتی به این مضمون نقل کرده است.
خداوند در ادامه آیه ۱۵۳ بقره معیّت خویش با صابران را اعلام فرموده است: «إنَّ اللّهَ مَع الصّبِرین» و در آیه ۱۵۵ همین سوره با مسکوت گذاشتن متعلّق «بَشِّرْ» بشارت بزرگی به صابران داده است و در آیه ۱۵۷، صابران مسترجع را دارای مقامی والا و مشمول درود و رحمت و برخوردار از هدایت الهی می داند: «اُولئِکَ عَلَیهِم صَلَوتٌ مِن رَبِّهِم ورَحمَةٌ واُولئِکَ هُمُ المُهتَدون»
مقصود از صلوت و ثنا و...
برخی مفسران، مقصود از « صلوت» را ثنا، مدح و تعظیم، و «رَحمَةٌ» را نعمتهای دنیایی و آخرتی و «اهتدا» را هدایت و رسیدن به ثواب و بهشت می دانند. برخی اهتدا را رسیدن به نعمتها و سعادت دنیا و آخرت دانسته، تحقق آن را فقط در سایه استرجاع عملی و قلبی میسر می دانند که در آن مرتبه، شخص خود را نزد خداوند حاضر می بیند.
روایات در مورد پاداش استرجاع
بر پایه روایتی از امام صادق (علیه السلام) خداوند سه ویژگی صلوات، رحمت و اهتدا را به مسترجعانِ صابر عطا کرده است که اگر یکی از آن ها به فرشتگان داده می شد، به آن راضی می شدند. بر اساس روایتی دیگر، مسترجعان، اهل بهشت و در سایه نور اعظم الهی هستند و هرگاه با یادکرد مصیبت گذشته استرجاع کنند، خداوند گناهان پیشین آن ها را می بخشاید و ثواب زمان مصیبت را به آنان عطا می کند. سیوطی نیز روایاتی به این مضمون نقل کرده است.
wikifeqh: استقامت کنندگان !•آنها که هر گاه مصیبتی به آنها رسد می گویند: ما از آن خدا هستیم و به سوی او باز می گردیم !•اینها همانها هستند که الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده و آنها هستند هدایت یافتگان.(حذف متعلّق «و بشّر الصّابرین» بیانگر پاداش عظیم آنان در آخرت است.)
علت ذکر دوباره نام صابران
در این باره صابران را دوباره نام برد (بعد از آنکه در آیه ۱۵۳ نام صابران را ذکر فرمود)تا اولا بشارتشان دهد و ثانیا راه صبر را و اینکه چه صبری ، صبر جمیل است یادشان دهد، و ثالثا آن علت واقعی که صبر را بر آدمی واجب می سازد بیان کند، و آن این است که ما ملک خدائیم و مالک حق دارد هر گونه تصرفی در ملک خود بکند، و رابعا پاداش عموم صابران را که عبارت است از درود خدا و رحمت و راه یافتن ، معرفی نماید.
سبب نیاوردن متعلق بشارت
لذا رسول گرامی خود را دستور میدهد: نخست ایشان را بشارت دهد، ولی متعلق بشارت را ذکر نمیکند، تا با همین ذکر نکردن به عظمت آن اشاره کرده باشد و بفهماند: همینکه این بشارت از ناحیه خداست ، جز خیر و جمیل نیست ، و این خیر و جمیل را رب العزه ضمانت کرده است . پیروزی در این امتحانات جز در سایه مقاومت و پایداری ممکن نیست، صابران و پایداران هستند که از عهده این آزمایشهای سخت به خوبی بر می آیند و بشارت پیروزی متعلق به آنها است ، اما سست عهدان بی استقامت از بوته این آزمایشها سیه روی در می آیند.
نتیجه استرجاع
...
علت ذکر دوباره نام صابران
در این باره صابران را دوباره نام برد (بعد از آنکه در آیه ۱۵۳ نام صابران را ذکر فرمود)تا اولا بشارتشان دهد و ثانیا راه صبر را و اینکه چه صبری ، صبر جمیل است یادشان دهد، و ثالثا آن علت واقعی که صبر را بر آدمی واجب می سازد بیان کند، و آن این است که ما ملک خدائیم و مالک حق دارد هر گونه تصرفی در ملک خود بکند، و رابعا پاداش عموم صابران را که عبارت است از درود خدا و رحمت و راه یافتن ، معرفی نماید.
سبب نیاوردن متعلق بشارت
لذا رسول گرامی خود را دستور میدهد: نخست ایشان را بشارت دهد، ولی متعلق بشارت را ذکر نمیکند، تا با همین ذکر نکردن به عظمت آن اشاره کرده باشد و بفهماند: همینکه این بشارت از ناحیه خداست ، جز خیر و جمیل نیست ، و این خیر و جمیل را رب العزه ضمانت کرده است . پیروزی در این امتحانات جز در سایه مقاومت و پایداری ممکن نیست، صابران و پایداران هستند که از عهده این آزمایشهای سخت به خوبی بر می آیند و بشارت پیروزی متعلق به آنها است ، اما سست عهدان بی استقامت از بوته این آزمایشها سیه روی در می آیند.
نتیجه استرجاع
...
wikifeqh: پاداش_استرجاع_(قرآن)