[ویکی فقه] در مورد تعصب و عرق وطن خواهی طاهریان نسبت به سرزمین و آداب و سنن ایرانی دو نظر متفاوت وجود دارد. برخی طاهریان را فقط هواخواه سرزمین ایران نشان داده و شوقی در ایشان نسبت به آیین و فرهنگ ایرانی نیافته اند. در مقابل، عده ای با تمسک به منابع و گزارشات تاریخی ایشان را حاکمانی کاملاً طرف دار ایرانی و فرهنگ و تمدن ایران زمین دانسته اند. در این پژوهش به بررسی گزارشات و ارائه آن پرداخته خواهد شد.
دولتشاه سمرقندی نقل کرده است که عبدالله بن طاهر از پذیرش کتاب قصه وامق و عذرا که مطابق افسانه های ایرانی به نگارش درآمده بود، امتناع ورزیده و دستور داده آن را از بین ببرند.
← شرح داستان
برخی محققان که طاهریان را از اعراب دانسته اند، راه به اشتباه برده اند؛ زیرا در منابع متعددی آمده است که ایشان از نژادی ایرانی بوده اند؛ به طوری که در آن زمان رایج بوده است از روی موالات خود را به اعراب خزاعه و خزیمه منتسب کرده بودند؛ اما چون به حکومت خراسان گمارده شدند، با اتکای به همان دل بستگی های ملی هوای استقلال در سر پرورانیدند؛ همان گونه که طاهر بن حسین اعلان استقلال نمود.البته بررسی نسب طاهریان، خویشاوندی آن ها را با خاندان های کهن ایرانی روشن می کند. حسین بن مصعب که خود جزو بزرگان خراسان بود، به طاهر یادآور می شود که وی دارای اصل و ریشه خانوادگی ایرانی است. خود طاهر نیز مدعی شده بود که با همه خانواده های بزرگ خراسان، رابطه خویشاوندی و دوستی نزدیکی دارد. منهاج سراج جوزجانی در طبقات ناصری نسب وی را با بیست و دو پشت به منوچهر پادشاه داستانی ایران می رساند. طاهر بن حسین نیز خود را ایرانی الاصل و از اخلاف رستم] پهلوان می شمرد و خلیفه را مدیون فداکاری های خود می دانست. هرچند چنین نسب سازی هایی با تردیدهای جدی مواجه است، ولی فرقی در اصل قضیه که پافشاری طاهریان بر داشتن نژاد ایرانی کهن هست، ایجاد نمی کند.
تفاخر در مقابل اعراب
معروف است که طاهر بن حسین ذوالیمینین مؤسس دولت طاهریان، به علان شعوبی که کتابی در ذکر مثالب عرب نگاشته بود، هدیه ای بسیار ممتاز بخشید و او را بسیار گرامی داشت. هم چنین قصیده عبدالله بن طاهر در تفاخر و برتری جویی به نسب و نیاکان خویش در مقابل اعراب معروف است. او در این قصیده، نیاکان خود را سفیدرو، بزرگ، شریف و نجیب معرفی و توصیف کرده است و از عظمت پدر خویش نیز با احترام یاد نموده است و هم چنین در تحقیر عرب به کشته شدن امین به دست طاهر بن حسین و شمشیرداران خراسان که مانند شیران بیشه هستند، اشاره نموده است.
← دیدگاه استاد نفیسی
...
دولتشاه سمرقندی نقل کرده است که عبدالله بن طاهر از پذیرش کتاب قصه وامق و عذرا که مطابق افسانه های ایرانی به نگارش درآمده بود، امتناع ورزیده و دستور داده آن را از بین ببرند.
← شرح داستان
برخی محققان که طاهریان را از اعراب دانسته اند، راه به اشتباه برده اند؛ زیرا در منابع متعددی آمده است که ایشان از نژادی ایرانی بوده اند؛ به طوری که در آن زمان رایج بوده است از روی موالات خود را به اعراب خزاعه و خزیمه منتسب کرده بودند؛ اما چون به حکومت خراسان گمارده شدند، با اتکای به همان دل بستگی های ملی هوای استقلال در سر پرورانیدند؛ همان گونه که طاهر بن حسین اعلان استقلال نمود.البته بررسی نسب طاهریان، خویشاوندی آن ها را با خاندان های کهن ایرانی روشن می کند. حسین بن مصعب که خود جزو بزرگان خراسان بود، به طاهر یادآور می شود که وی دارای اصل و ریشه خانوادگی ایرانی است. خود طاهر نیز مدعی شده بود که با همه خانواده های بزرگ خراسان، رابطه خویشاوندی و دوستی نزدیکی دارد. منهاج سراج جوزجانی در طبقات ناصری نسب وی را با بیست و دو پشت به منوچهر پادشاه داستانی ایران می رساند. طاهر بن حسین نیز خود را ایرانی الاصل و از اخلاف رستم] پهلوان می شمرد و خلیفه را مدیون فداکاری های خود می دانست. هرچند چنین نسب سازی هایی با تردیدهای جدی مواجه است، ولی فرقی در اصل قضیه که پافشاری طاهریان بر داشتن نژاد ایرانی کهن هست، ایجاد نمی کند.
تفاخر در مقابل اعراب
معروف است که طاهر بن حسین ذوالیمینین مؤسس دولت طاهریان، به علان شعوبی که کتابی در ذکر مثالب عرب نگاشته بود، هدیه ای بسیار ممتاز بخشید و او را بسیار گرامی داشت. هم چنین قصیده عبدالله بن طاهر در تفاخر و برتری جویی به نسب و نیاکان خویش در مقابل اعراب معروف است. او در این قصیده، نیاکان خود را سفیدرو، بزرگ، شریف و نجیب معرفی و توصیف کرده است و از عظمت پدر خویش نیز با احترام یاد نموده است و هم چنین در تحقیر عرب به کشته شدن امین به دست طاهر بن حسین و شمشیرداران خراسان که مانند شیران بیشه هستند، اشاره نموده است.
← دیدگاه استاد نفیسی
...
wikifeqh: ایران گرایی_طاهریان