علی قلی بیگ گورکان شاملو

علی قلی بیگ گورکان شاملو (درگذشت: ۹۶۸ خورشیدی، ۱۵۸۹ میلادی) فرزند سلطان حسین خان شاملو و خانی خان خانم، از رجال سیاسی نظامی دوره صفوی بود. وی از امرای قزلباش طایفه شاملو در دوره شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابنده و شاه عباس یکم بود. پدر بزرگش دورمیش خان شاملو به هنگام سلطنت شاه اسماعیل اول صفوی مقام سپهسالاری داشت و علی قلی بیگ گورکان شاملو همچون جدش در حکومت شاه طهماسب اول صفوی از نظامیان ارشد سپاه وی بود. وی با زینب بیگم خواهر شاه اسماعیل دوم وصلت کرد. شاه اسماعیل دوم وی را امیرالامرای هرات کرده بود و به او فرمان داده بود به محض رسیدن به هرات شاهزاده عباس میرزا (بعداً «شاه عباس یکم) را به قتل برساند ولی وی تمایلی به کشتن عباس میرزا نداشت، زیرا مادرش خانی خان خانم مدت ها در حرمسرای سلطان محمد میرزا به عنوان قابله و دایه حمزه میرزا و سایر فرزندان وی، خدمت کرده بود، به همین دلیل چند روز پیش از قتل شاه اسماعیل دوم، از قزوین عازم خراسان شد و سفر را بدون شتاب رفت و ۲۶ روز مسافت را طول داد. بعداً با قتل شاه اسماعیل دوم این امر محقق نشد و شاهزاده عباس میرزا زنده ماند. سرانجام وی طی منازعات سیاسی با رقیبان خود، خصوصاً مرشد قلی خان استاجلو، جان خود را از دست داد. وی نقش مهمی را در به سلطنت رساندن شاه عباس یکم داشت.
لویی بلان، لوسین (۱۳۷۵). زندگی شاه عباس. انتشارات اساطیر.
noormags.org
ensani.ir
عباس میرزا (شاه عباس یکم) به همراه علی قلی بیگ گورکان شاملو در جنگ های خراسان، محاصره قلعه نیشابور، محاصره قلعه تربت و نبرد تیرپل علیه پدرش شاه محمد خدابنده (شاه وقت) جنگید.
علی قلی بیگ گورکان شاملو بعد از قتل شاه اسماعیل دوم (۱۵۷۷ میلادی) از طرف شاه محمد خدابنده عنوان لله و نایب السلطنه شاهزاده عباس میرزا را کسب نمود و دوباره حاکم هرات و قسمت بزرگی از خراسان شد. از طرف خیرالنساء بیگم نیز برای او تاج و کمری مرصع به عنوان خلعت فرستادند. با وجود و نفوذ وی در دربار قزوین، طایفه شاملو به مقامات بالا رسیدند.
پس از قتل شاه اسماعیل دوم برنامه کشتن عباس میرزا ناکام ماند. این رویداد باعث شد علی قلی بیگ گورکان شاملو جشنی بر پا کند و خود را لله عباس میرزا معرفی کند.