رغبت

رغبت . [ رَ ب َ ] (ع اِمص )میل و اراده . (ناظم الاطباء). خواهش ، و خواهش از روی میل و آرزو از چیزی . (ناظم الاطباء). میل و خواهش به چیزی . (لغت محلی شوشتر نسخه ٔ خطی کتابخانه ٔ مؤلف ).خواهش کردن ، و با (در) متعدی شود و با لفظ آمدن و افتادن و داشتن مستعمل است . (از آنندراج ). خواهانی . اراده . خواست . خواهش . خواستاری . این کلمه با مصدر کردن و داشتن صرف شود. (از یادداشت مؤلف ) :
ازین پنج شین روی رغبت متاب
شب و شاهد و شمع و شهد و شراب .

فردوسی .

امیران غور بخدمت آمدند گروهی به رغبت و گروهی به هیبت .(تاریخ بیهقی چ ادیب ص 597). خطی داده اند به طوع و رغبت که سیصد هزار دینار به خزانه ٔ معمور خدمت کنند.(تاریخ بیهقی چ ادیب ص 224). یک یک ضیاع را نام بروی «حسنک » خواندند اقرار کرد به فروختن آن به طوع و رغبت . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 182). و خطی داده اند «حصیری و پسرش » به طوع و رغبت خدمت کنند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 167). دستهای راست دادند دست دادنی از روی رضا و رغبت . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 312).
قولت تیر است و زبانت کمان
گرت بدین حرب به دل رغبت است .

ناصرخسرو.

همچون پدر و جد خود به رغبت
آماده شوی تو به خز و تازی .

مسعودسعد.

گاو کمر خدمت به طوع و رغبت ببست . (کلیله و دمنه ). چندانکه اندک مایه وقوف افتاد... به رغبتی صادق و حرصی غالب در تعلم آن می کوشیدم . (کلیله و دمنه )... به رغبتی صادق روی به علاج بیماران آوردم . (کلیله و دمنه ). هر چند که در ثمرات عفت تأمل بیش کردم رغبت من در اکتساب آن زیادت گشت . (کلیله و دمنه )...تا در تحصیل فضل و ادب همتی بلند و رغبتی صادق نباشد... این منزلت نتوان یافت . (کلیله و دمنه ).
بت چیست گر بدو نبودرغبت شمن .

ادیب صابر.

بر محک رغبتم بیش مزن بهر آنک
ردشده ٔ عالمم قلب همه دستها.

خاقانی .

از رغبتی صادق و حرصی غالب در بلاد عرشستان سکه و خطبه بنام همیون سلطان در شهور سنه ٔ389 هَ . ق . مطرز گردانید. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 339). اگر سلطان در بازار عرضی بیافتی به پنجاه هزار دینار... به رغبت تمام بخریدی . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 413). او به دلی قوی و رغبتی صادق روی بدان مهم آورد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 230).
شیفته ٔ شیفته ٔ خویش بود
رغبتی از من صد ازو بیش بود.

نظامی .

هم چنین چون شاه فرمود اصبروا
رغبتی بایدکز او تابی تو رو.

مولوی .

گرنیاید به گوش رغبت کس
بر رسولان پیام باشد و بس .

سعدی (گلستان ).

به بی رغبتی شهوت انگیختن
به رغبت بود خون خود ریختن .

سعدی (بوستان ).

به رغبت بکش بار هر جاهلی
که رفتی به سروقت صاحبدلی .

سعدی (بوستان ).

تا بر محک زدم می شیرین و تلخ را
دارم ز بوسه رغبت دشنام بیشتر.

صائب (از آنندراج ).

- بی رغبتی ؛ بی میلی :
به بی رغبتی شهوت انگیختن
به رغبت بود خون خود ریختن .

(بوستان ).

- رغبت آمدن بر چیزی ؛ مایل شدن بدان چیز. (یادداشت مؤلف ).تمایل نمودن بدان چیز :
جان خود را شکار او کردم
رغبتش بر شکار می ناید.

امیرخسرو دهلوی (از آنندراج ).

- رغبت افتادن به چیزی ؛ راغب و مایل شدن بدان چیز. حاصل آمدن رغبت بچیزی :
به سیر گلش اندکی رغبت افتد
گرآئینه ای در گلستان نباشد.

واله ٔ هروی (از آنندراج ).

- رغبت افزودن ؛ راغب ساختن . به رغبت آوردن . افزون کردن میل و رغبت در کسی . (یادداشت مؤلف ):
رغبت افزود در نواختنم
مهربان شد به کار ساختنم .

نظامی .

- رغبت چیزی خاستن ؛ بدان چیز راغب و مایل گشتن :
به طفلی درم رغبت روزه خاست
ندانستمی چپ کدام است و راست .

سعدی (بوستان ).

- سست رغبت ؛ ضعیف میل . که میل و خواهش اندک دارد :
که پیر سست رغبت را خود آلت برنمی خیزد.

(گلستان ).

|| حرص . (ناظم الاطباء). || آرزو. (فرهنگ فارسی معین ). || (اصطلاح فلسفه ) میل وتوجه و علاقه به محبوب است . رغبت در هر چیزی بعد از حب بدان حاصل شود. (فرهنگ فارسی معین از فرهنگ علوم دکتر سجادی ). رجوع به رغبة شود. || (مص ) خواستن . میل داشتن . (فرهنگ فارسی معین ). خواهش کردن . (از آنندراج ). خواهانی نمودن . خواهانی کردن . خواهان چیزی شدن . خواستار شدن . (یادداشت مؤلف ). || رو برتافتن ، و با حرف اضافه ٔ (از) متعدی شود. (ازآنندراج ).

ما صد بار سرچ کردیم اخر یه معنی واضح و روشن برای الوفا رغبتی الله پیدا نشد!!!!

تمایل ودربعضی موارد معنی اعراض است. نکاح سنتی ومن رغب عن سنتی. . . . .

علاقه

شوق . علاقه. میل. هوس

اراده

در پهلوی " یازش " از بن یازیدن نسک فرهنگ برابرهای پارسی واژگان بیگانه از ابوالقاسم پرتو.

بی میلی

رغبتم نمی شد که به او نگاه کنم

آرزو، آرزومندی، اشتیاق، تعشق، تمایل، خواست، میل، هوس، گرایش، خواستاری