علی سهیلی

علی سهیلی (زاده ۱۲۷۴ خورشیدی در تبریز – درگذشته ۱۳۳۷ در لندن)، سیاست مدار، دو دوره نخست وزیر ایران و سفیر ایران در کشورهای مختلف بود.
مهدی جنگروی. «اشغال ایران - مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران IICHS».
«سهیلی در سمت نخست وزیری ابقا شد - تاریخ ایرانی».
«علی سهیلی».
بامداد، مهدی. شرح حال رجال ایران. نشر زوار.
شجیعی، زهرا (۱۳۷۲). کتاب نخبگان سیاسی ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی. انتشارات سخن.
تقی زاده، سیدحسن. خاطرات طوفانی. پژوهشکده باقرالعلوم.
الموتی، مصطفی (۱۹۹۵). بازیگران سیاسی از بدو مشروطیت تا سال ۱۳۵۷. دوم. انتشارات لندن ـ پکا.
عاقلی، باقر (۱۳۷۴). «نخست وزیران ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی». تهران، سازمان انتشارت جاویدان. پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)
فاطمه کرم پور. «وضعیت سیاسی ایران بعد از کنفرانس تهران».
اوسطی، علیرضا. ایران در سه قرن گذشته. دوجلد. انتشارات پاکتاب.
علی سهیلی در مذاکره با سفرای شوروی و انگلستان در زمان اشغال ایران از طرف نیروهای متفقین و انعقاد قرارداد سه جانبه که استقلال ایران را تضمین نمود، نقش مهمی ایفا کرد.
علی سهیلی، فرزند میرزا غلامعلی تبریزی، در سال ۱۲۷۴ خورشیدی در خانواده ای فقیر در شهر تبریز به دنیا آمد. او بعد از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه، در سال های جوانی همراه خانواده اش به تهران آمد و مدتی را در بازار تهران در حجره حاج عبدالرزاق اسکوئی کار کرد. سپس به مدرسه روسی قزاق خانه و مدرسه عالی سن لوئی رفت و پس از آن در مدرسه علوم سیاسی دارالفنون، مشغول تحصیل شده و موفق شد در سال ۱۲۹۳ در سن ۱۹ سالگی دورهٔ عالی علوم سیاسی را به پایان برساند. سهیلی با توجه به استعدادهایی که از خود نشان داده بود به خدمت در وزارت امور خارجه درآمد و ضمن خدمت، زبان های فرانسه و انگلیسی را فرا گرفت. او ابتدا کارمندی ساده بود اما به تدریج مدارج ترقی را در وزارت خارجه طی کرد. نخستین پست مهمش «ریاست اداره شرق و امور مربوط به شوروی» بود.
سهیلی در آغاز خدمت با عنوان منشی مترجم در هیئت نمایندگی ایران برای مذاکره در امور تجاری به مسکو رفت. ریاست آن هیئت را سیدحسن تقی زاده برعهده داشت. در سال ۱۳۰۹ خورشیدی وزارت طرق و شوارع تشکیل و سیدحسن تقی زاده به سمت نخستین وزیر آن تعیین شد. او یکسال بعد سهیلی را از وزارت خارجه به وزارت راه منتقل و به سمت معاون خود برگزید.

[ویکی فقه] علی سهیلی، فرزند میرزا غلامعلی تبریزی، معروف به «گوش بریده» در سال ۱۲۷۵ش، در تبریز متولد شد. علی سهیلی از جمله نخست وزیرانی بود که در کوتاه مدت توانست، خود را از وزارت امور خارجه به کاخ صدارت برساند، او به کارهای سیاست خارجی عنایت ویژه ای داشت و توانست توجه محمدعلی فروغی را در دوران تغییر سلطنت از پهلوی اول به پهلوی دوم، جلب کند و به دولت فروغی کمک زیادی کند.
علی سهیلی در سال ۱۲۷۵ش، در تبریز متولد شد. علی از مردانِ خودساخته ای بود که کار اداری را در وزارت خارجه شروع کرد. او در یک خانواده فقیر در تبریز می زیست و در سال های جوانی، همراه خانواده اش به تهران آمد.
فعالیت ها
سهیلی مدتی را در بازار تهران در حجره حاج عبدالرزاق اسکوئی کار کرد. سپس به مدرسه روسی «قزاق خانه» و «سن لوئی» رفت و پس از آن در مدرسه علوم سیاسی دارالفنون، مشغول تحصیل و موفق شد آن را به پایان برساند. سپس از آنجا با توجه به استعدادهایی که از خود نشان داده بود به خدمت در وزارت امور خارجه درآمد. وی ضمن خدمت در وزارت امور خارجه، زبان های فرانسه و انگلیسی را هم فرا گرفت. او ابتدا تقریرنویسی محاکمه ها را انجام می داد و به تدریج، ارتقا یافت. نخستین پست مهمش ریاست اداره شرق و امور مربوط به شوروی بود. سهیلی در آغاز خدمت با عنوان منشی مترجم در هیئت نمایندگی ایران برای مذاکره در امور تجاری به مسکو رفت. ریاست آن هیئت را حسن تقی زاده بر عهده داشت. در سال ۱۳۰۹ش. «وزارت طرق و شوارع» (وزارت راه) تشکیل شد و سید حسن تقی زاده که به سمت نخستین وزیر در آن تعیین شد، در سال ۱۳۱۰ش علی سهیلی را از وزارت خارجه به وزارت راه منتقل و وی را به سمت معاون خود برگزید. وی بعدها به تدریج بسیار ترقی کرد و به ریاست تسهیلات و معاونت وزارت خارجه رسید و وزیرمختار ایران در لندن در سال ۱۳۱۶ شد؛ ولی پس از مرگ عنایت الله سمیعی (مدبرالدوله) وزیر امور خارجه ایران، سهیلی از لندن فراخوانده شد و به سمت جانشین وزارت امور خارجه تعیین شد و پس از استانداری کرمان به سفارت کابل، بغداد، پاریس و لندن رسید. او بارها وزیر و چندبار نخست وزیر شد.
ورود به عرصه سیاست و نخست وزیری او
بعد از حمله متفقین و اوضاع متشنج ایران در شهریور ۱۳۲۰ روزهای سختی در تاریخ ایران بود. علی سهیلی از جمله نخست وزیرانی بود که در کوتاه مدت توانست، خود را از وزارت امور خارجه به کاخ صدارت برساند، او به کارهای سیاست خارجی عنایت ویژه ای داشت و توانست توجه محمدعلی فروغی را در دوران تغییر سلطنت از پهلوی اول به پهلوی دوم، جلب کند و به دولت فروغی کمک زیادی کند.در اسفندماه سال ۱۳۲۱ش از ۱۱۲ نماینده مجلس، ۶۵ نفر به فروغی برای نخست وزیری ابراز تمایل کردند و او تعداد رای را کافی ندانست و حاضر نشد به کارش ادامه دهد. به همین سبب در جلسه خصوصی مجلس برای نخست وزیر جدید، رای گیری شد؛ با آنکه با وجود استعفای فروغی ۴۵ نفر به او و ۳۹ نفر به احمد قوام رای دادند و سهیلی فقط چهار رای داشت. هنگامی که فروغی تاکید کرد نخست وزیری را نمی پذیرد به نمایندگان مجلس توصیه کرد که در آن شرایط، علی سهیلی از هرکس مناسب تر است. در نتیجه، اکثریت قریب به اتفاق نمایندگان برای نخست وزیری سهیلی ابراز تمایل کردند. بیشتر اعضای کابینه او نیز همان وزیران کابینه فروغی بودند. وقتی برنامه دولت سهیلی مطرح شد، از ۱۰۴ نفر حاضر در مجلس ۱۰۱ نفر به او رای موافق دادند. با این اکثریت پارلمانی، سهیلی توانست زمام امور کشور را با وجود مشکلات فراوان به دست گیرد. با این شیوه، سهیلی، خود را به کرسی نخست وزیری رساند و اولین فرمان نخست وزیری اش در اسفند ماه ۱۳۲۰ صادر شد و نخستین کابینه خود را در تاریخ ۱۸ اسفند همان سال به مجلس داد.
عملکرد او در نخست وزیری
...