کلمه جو
صفحه اصلی

حرص انسان

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حرص انسان (قرآن). میل شدید به چیزی یا برای به دست آوردن چیزی را حرص می نامند. حِرص، از رذایل اخلاقی به شمار می رود.
انسان ، موجودی حریص و آزمند است.«... واحضرت الانفس الشح...»؛ و اگر زنی، از طغیان و سرکشی یا اعراضِ شوهرش، بیم داشته باشد، مانعی ندارد با هم صلح کنند (و زن یا مرد ، از پاره ای از حقوق خود، بخاطر صلح ، صرف نظر نماید.) و صلح، بهتر است؛ اگر چه مردم (طبق غریزه حبّ ذات، در این گونه موارد) بخل می ورزند. و اگر نیکی کنید و پرهیزگاری پیشه سازید (و بخاطر صلح، گذشت نمایید)، خداوند به آنچه انجام می دهید، آگاه است (و پاداش شایسته به شما خواهد داد). «لا یسـم الانسـن من دعاء الخیر وان مسه الشر فیـوس قنوط»؛ انسان هرگز از تقاضای نیکی (و نعمت) خسته نمی شود؛ و هرگاه شرّ و بدی به او رسد، بسیار مأیوس و نومید می گردد! «... ومن یوق شح نفسه....»؛ و برای کسانی است که در این سرا (سرزمین مدینه ) و در سرای ایمان پیش از مهاجران مسکن گزیدند و کسانی را که به سویشان هجرت کنند دوست می دارند، و در دل خود نیازی به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمی کنند و آنها را بر خود مقدّم می دارند هر چند خودشان بسیار نیازمند باشند؛ کسانی که از بخل و حرص نفس خویش باز داشته شده اند رستگارانند! «... ومن یوق شح نفسه...»؛ پس تا می توانید تقوای الهی پیشه کنید و گوش دهید و اطاعت نمایید و انفاق کنید که برای شما بهتر است؛ و کسانی که از بخل و حرص خویشتن مصون بمانند رستگارانند! «ان الانسـن خلق هلوعـا»؛ به یقین انسان حریص و کم طاقت آفریده شده است، («هلوع» به معنای حریص و آزمند آمده است )
حرص و ولع انسان
انسان به مال و انباشت آن حرص و ولع دارد.«وتحبون المال حبـا جما»؛ و مال و ثروت را بسیار دوست دارید (و بخاطر آن گناهان زیادی مرتکب می شوید)! «ان الانسـن...»؛ که انسان در برابر نعمتهای پروردگارش بسیار ناسپاس و بخیل است؛ «وانه لحب الخیر لشدید»؛ و او علاقه شدید به مال دارد!


کلمات دیگر: