حرم مکی

[ویکی شیعه] حرم مکه یا حرم مکی، مهمترین حرم مسلمانان در سرزمین مکه است که احکام شرعی خاصی دارد. در قرآن این منطقه، حرم امن خوانده شده است. مسجد الحرام و کعبه در این حرم قرار دارند.
حدود منطقه حرم از دیرباز معهود بوده است؛ از این رو، درباره تعیین محدوده آن، احادیث اندکی وجود دارد. طبق یکی از این احادیث، طول و عرض حرم یک برید (۴ فرسخ) است و مسجدالحرام در مرکز آن قرار دارد. بر پایه گزارش های تاریخی، نخست حضرت ابراهیم (ع) طبق وحی و با راهنمایی جبرئیل، محدوده حرم را علامت گذاشت. در متون حدیثی و تاریخی، به نشانه هایی که محدوده حرم مکه را مشخص می کند، اَعلام، اَنصاب، مَنار، مَعالم، اَزلام و اَمْیال حرم گفته شده است.
پس از حضرت ابراهیم، اسماعیل، نشانه های حرم را بازسازی کرد. در عصر جاهلیت، عدنان بن اُدَد و قُصَی بن کلاب به این کار مبادرت کردند. قریش در آغاز بعثت پیامبر، نشانه های حرم را بازسازی کردند. پس از فتح مکه در سال هشتم، تمیم بن اسد خزاعی و اسود بن خلف قرشی زُهری، به دستور پیامبر اکرم، نشانه های حرم را تعمیر و بازسازی کردند. در ادوار بعد کسانی به دستور برخی خلفا -از جمله عمر بن خطاب در سال ۱۷ق، عثمان بن عفان در سال ۲۶ق، معاویة بن ابی سفیان (حکومت: ۴۱ـ۶۰)، عبدالملک بن مروان (حک: ۶۵ـ ۸۶) و مهدی عباسی (حک: ۱۵۸ـ۱۶۹)، نشانه های حرم را بازسازی و تکمیل کردند. پس از دوره مهدی عباسی، نشانه هایی که بر روی کوه ها بود، بازسازی نشدند و تنها آنها که در راه های ورودی مکه (یعنی مسیرهای مدینه، یمن، عراق، طائف، جعرانه و جده) قرار داشتند، مرمت شدند.