کلمه جو
صفحه اصلی

فرمیون

فارسی به انگلیسی

fermion

فرهنگ فارسی

هر ذره که اسپین نیم‌درست داشته باشد و از آمار فرمی‌ـ دیراک تبعیت کند


دانشنامه عمومی

در فیزیک ذرات، فرمیون (نامی که توسط پل دیراکبا الهام گرفتن از نام خانوادگی انریکو فرمی ابداع شد) به ذره ای گفته می شود که توسط آمار فرمی-دیراک مشخص شود. مهم ترین ویژگی این ذرات پیروی از اصل طرد پاولی است. فرمیون ها همهٔ کوارک ها و لپتون ها و هر ذره مرکبی که از ترکیب تعداد فردی از این ها تشکیل شود (مانند باریون ها و اتمها و هسته های اتمی) را شامل می شوند. تفاوت فرمیون با بوزون در این است که بوزون ها از آمار بوز-اینشتین پیروی می کنند.
۱۲ کوارک:
۶ ذره (u • d • s • c • b • t) به همراه ۶ پاد ذرهٔ متناظر (u • d • s • c • b • t)
یک فرمیون ممکن است یک ذره بنیادی باشد، مانند الکترون یا ممکن است که یک ذرهٔ مرکب باشد مانند پروتون. طبق قضیه اسپین-آمار، ذرات با اسپین صحیح بوزون هستند و ذراتی با اسپین نیمه صحیح فرمیون های نوترون هستند. در قضیه اسپین - آمار، نشان داده می شود که یک تابع موج، با تعویض جای دو فرمیون همسان، منفی می شود. البته در سیستم های بوزونی، با جابه جایی دو بوزون، تابع موج هیچ تغییری نمی کند.
علاوه بر این ویژگیِ اسپین، فرمیون ها یک ویژگی خاص دیگر دارند: اعداد کوانتومی باریون یا لپتونی پایسته دارند؛ بنابراین آنچه از آن به رابطهٔ اسپین آمار یاد می شود، در واقع یک رابطهٔ اسپین آمار-عدد کوانتومی است.
در نتیجه اصل طرد پائولی، در یک لحظهٔ معین، تنها یک فرمیون می تواند یک حالت کوانتومی خاص را اشغال کند. بدین معنی که اگر چند فرمیون توزیع احتمال فضایی یکسانی داشته باشند، حداقل یک ویژگی هر فرمیون، مانند اسپین باید با سایرین متفاوت باشد. فرمیون ها را معمولاً به ماده نسبت می دهند در حالی که بوزون ها معمولاً حامل نیرو هستند، اگرچه که در وضعیت کنونی فیزیک ذرات، تمایز میان این دو مفهوم روشن نیست.در دماهای پایین فرمیون ها، در ذرات بدون بار ابرشارگی، و در ذرات باردار، ابررسانایی از خود نشان می دهند. فرمیون ها مرکب مانند پروتون و نوترون سنگ بنای ماده معمولی هستند.

دانشنامه آزاد فارسی

فِرْمیون (fermion)
در فیزیک، ذره ای زیراتمی با اسپین نیمه صحیح فرد، مثلاً۲/۱ یا ۲/۳. فرمیون ها را می توان به لپتونها، مثل الکترون؛ و هادرونها، مثل پروتون، نوترون، و مزونها دسته بندی کرد. همۀ ذرات بنیادی از نوع فرمیون یا بوزوناند. براساس اصل طرد، که در ۱۹۲۵ به کوشش ولفگانگ پائولی، فیزیک دان اتریشی تبار، امریکایی تدوین شد، هیچ دو فرمیونی در یک دستگاه، مانند اتم، نمی توانند دارای مکان، حالت انرژی، اسپین، یا دیگر خصوصیت کوانتومی واحد باشند.

فرهنگستان زبان و ادب

{fermion} [فیزیک] هر ذره که اسپین نیم درست داشته باشد و از آمار فرمی دیراک تبعیت کند


کلمات دیگر: