کلمه جو
صفحه اصلی

ادریسیان

لغت نامه دهخدا

ادریسیان. [ اِ ] ( اِخ ) ادارسه. سلسله ای از ملوک اسلام که مؤسس آن ادریس از اعقاب محمد است و در مغرب حکومت کرده اند ( 172 - 375 هَ. ق. ). رجوع به ادارسه شود.

دانشنامه عمومی

اِدریسیان (به عربی: الأدارسة) سلسله ای بودند که در مراکش و بخشی از الجزایر فرمانروایی کرده اند. آن ها نخستین سلسله ای بودند که سعی کردند باورهای شیعه را، البته به صورت بسیار ضعیف، در مغرب رواج دهند. تا زمان آن ها خوارج برابری خواه افراطی بر این منطقه فرمانروایی داشتند. ادریس اول نوه حسن ابن علی بود و از این رو با سلسله امامان شیعه پیوسته بود.
کلیفورد ادموند بوسورث (۱۳۷۱)، سلسله های اسلامی، ترجمهٔ فریدون بدره ای، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی(پژوهشگاه)
پرچم
گمان می رود که ادریس اول بنای شهر فاس را آغاز کرده است. این شهر، مهاجران اسپانیایی مسلمان و افریقیه را جذب کرد و شهری پرجمعیت گشت و پایتخت ادریسیان شد. دوره فرمانروایی ادریسیان از جهت گسترش فرهنگ اسلامی در میان قبایل تازه مسلمان شده بربر مهم است.
ادریسیان در اثر فشارهای فاطمیان مصر و امویان اندلس رو به نابودی گذاشتند ولی دوباره در سال ۳۳۶ق نه به عنوان دولت بلکه به عنوان والیان بنی امیه اسپانیا بر منطقه فرمانروایی کردند. در سال ۳۴۶ق، امویان اسپانیا حسن، آخرین فرمانروای ادارسه را اسیر کردند و او را به قرطبه انتقال دادند و به این ترتیب پس از دو سده فرمانروایی، دودمان ادریسی به کلی از میان رفت.

دانشنامه آزاد فارسی

اِدریسیان
(یا: ادارسه؛ بَنواِدْریس) خاندان حکومتگر مغرب. اولین دولت شیعی (۱۷۲ـ۳۶۴ق)، در تاریخ اسلام . مؤسس این سلسله ادریس بن عبدالله یا ادریس اول ، بعد از قیام فخّ (نزدیک مکه) در ۱۶۹ق که به دست هادی ، خلیفۀ عباسی سرکوب شد، به مغرب (مراکش ) گریخت . وی در آن جا، بدون اظهار به تشیّع، شالودۀ دولت شیعی ادریسیان را با نشر اسلام در میان قبایل مغرب، که بعضاً مسیحی یا یهودی بودند، بنا نهاد. در زمان فرزند او، ادریس دوم، قدرت ادارسه فزونی گرفت و علاوه بر قبایل بربر بعضی قبایل عرب نیز بدو پیوستند. دورۀ ادریس دوم اوج شکوه و عظمت ادریسیان مغرب بود و حاکمان بعد از او کمابیش یا با یکدیگر، یا با خوارج درگیری داشتند. حملۀ فاطمیان به ولایات تحت تصرف ادریسیان ، در زمان یحیی بن ادریس زمینه ساز سقوط این دولت بود. امویان اندلس نیز دشمنان این دولت بودند. حکومت آنان تا ۲۴۶ق به وسیع ترین حد خود رسید. امویان اندلس در ۳۱۹ق ضربه مهلکی را بر دولت ادارسه وارد ساختند. اینان از ۳۳۶ق به عنوان والیان امویان اندلس ، بر مناطقی حکم راندند. با اسارت حسن ، آخرین حاکم ادارسه ، به دست امویان اندلس ، خاندان ادریسی پس از دو قرن حکومت ، به کلی منقرض شد.


کلمات دیگر: