[ویکی فقه] اعداد وصفی (قرآن). اعداد وصفی در قرآن کریم از کاربردهای گوناگونی برخوردار هستند.
۱. نهی شدن بنی اسرائیل، از قرار گرفتن در جرگه اوّلین کافران به قرآن:وءامنوا بما أنزلت مصدّقا لّما معکم ولاتکونوا أوّل کافر به .... ۲. کعبه، نخستین خانه قرار داده شده برای مردم:إنّ أوّل بیت وضع للنّاس للّذی ببکّة مبارکا .... ۳. عیسی (علیه السلام)، خواستار نزول مائده ای آسمانی، جهت عید برای اوّلین گروه از امّت خود و نیز واپسین گروه آنان:قال عیسی ابن مریم اللّهمّ ربّنآ أنزل علینا مآئِدة مّن السّمآء تکون لنا عیدا لّأوّلنا وءاخرنا .... ۴. پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله)، نخستین فرد تسلیم شده در برابر خداوند:قل أغیر اللَّه أتّخذ ولیًّا ... قل إنّی أمرت أن أکون أوّل من أسلم .... لا شریک له و بذلک أمرت و أنا أوّل المسلمین. و أمرت لأن أکون أوّل المسلمین. ۵. بازگرداندن آفریدگان نابود شده، در آستانه قیامت، به سان آفرینش اوّلین آن ها:یوم نطوی السّمآء کطیّ السّجلّ للکتب کما بدأنآ أوّل خلق نّعیده وعدا علینآ إنّا کنّا فعلین. ۶. آفرینشِ نخستینِ انسان، از سوی خداوند، دلیل بر امکان معاد:ولقد جئتمونا فردی کما خلقنکم أوّل مرّة .... أو خلقا مّمّا یکبر فی صدورکم فسیقولون من یعیدنا قل الّذی فطرکم أوّل مرّة .... وعرضوا علی ربّک صفًّا لّقد جئتمونا کما خلقنکم أوّل مرّة .... قل یحییها الّذی أنشأها أوّل مرّة .... و قالوا لجلودهم لم شهدتم علینا قالوا انطقنا اللَّه الذی انطق کل شی ء وهو خلقکم أوّل مرّة .... أفعیینا بالخلق الأوّل بل هم فی لبس مّن خلق جدید. ۷. ایمان نیاوردن کافران (لجوج) پس از دیدن معجزات، همانند نخستین بار:و أقسموا باللّه جهد أیمنهم لئن جاءتهم ءایة لّیؤمننّ بها ... أنّها إذا جاءت لایؤمنون • و نقلّب أفدتهم و أبصرهم کما لم یؤمنوا به أوّل مرّة .... ۸. موسی (علیه السلام) اوّلین مؤمن به عدم امکان رؤیت خداوند:ولمّا جآء موسی لمیقتنا وکلّمه ربّه قال ربّ أرنی أنظر إلیک قال لن ترینی ولکن انظر إلی الجبل فإن استقرّ مکانه فسوف ترینی فلمّا تجلّی ربّه للجبل جعله دکًّا وخرّ موسی صعقا فلمّآ أفاق قال سبحنک تبت إلیک وأنا أوّل المؤمنین. متعلّق «المؤمنین» به قرینه فرازهای ماقبل «بِأنّک لاتَری » (تو قابل رؤیت نیستی) می باشد. ۹. اقدام مشرکان مکّه، به اخراج پیامبر (صلی الله علیه وآله) و مؤمنان از شهر و دیار خود برای نخستین بار:ألاتقتلون قوما نّکثوا أیمنهم وهمّوا بإخراج الرّسول وهم بدءوکم أوّل مرّة .... ۱۰. خانه نشینی و سستی منافقان مدینه، در پی نخستین دستور برای جهاد:فإن رّجعک اللَّه إلی طآئِفة مّنهم فاستذنوک للخروج فقل لّن تخرجوا معی أبدا ولن تقتلوا معی عدوًّا إنّکم رضیتم بالقعود أوّل مرّة .... ۱۱. مسجد قبا، بنا شده براساس تقوا از نخستین روز:... لمسجد أسّس علی التّقوی من أوّل یوم أحقّ أن تقوم .... طبق گفته برخی مفسّران، مقصود از «مسجدٌ» در آیه، مسجد قبا است. ۱۲. ورود دوباره دشمنان بنی اسرائیل به مسجدالاقصی همانند ورود آنان در نخستین بار:وقضینآ إلی بنی إسرءیل ...• إن أحسنتم أحسنتم لأنفسکم وإن أسأتم فلها فإذا جآء وعد الأخرة لیسوءوا وجوهکم ولیدخلوا المسجد کمادخلوه أوّل مرّة .... ۱۳. تشابه معاد انسان ها با آفرینش نخستین:وعرضوا علی ربّک صفًّا لّقد جئتمونا کما خلقنکم أوّل مرّة .... یوم نطوی السّمآء کطیّ السّجلّ للکتب کما بدأنآ أوّل خلق نّعیده .... أفعیینا بالخلق الأوّل بل هم فی لبس مّن خلق جدید. ۱۴. ساحران فرعون، اقدام کننده نخست در مبارزه با موسی (علیه السلام):قالوا یموسی إمّآ أن تلقی وإمّآ أن نّکون أوّل من ألقی • قال بل ألقوا .... ۱۵. امید جادوگران فرعون به بخشیده شدن گناهانشان به جهت نخستین مؤمن بودن به موسی و هارون (علیهماالسلام):فألقی السّحرة سجدین • إنّا نطمع أن یغفر لنا ربّنا خطینا أن کنّا أوّل المؤمنین. ۱۶. قدرت خداوند بر احیای استخوان های مردگان همانند ایجاد آن ها در نخستین بار:وضرب لنا مثلا ونسی خلقه قال من یحی العظم وهی رمیم • قل یحییها الّذی أنشأها أوّل مرّة .... ۱۷. پیامبر (صلی الله علیه وآله) نخستین پرستش کننده فرزند خدا در صورت وجود فرزندی برای او:قل إن کان للرّحمن ولد فأنا أوّل العبدین. ۱۸. خسته و درمانده نشدن خداوند، هنگام آفرینش نخستین موجودات:أفعیینا بالخلق الأوّل بل هم فی لبس مّن خلق جدید. ۱۹. اخراج یهودیان بنی نضیر، نخستین اخراج گروهی آنان از مدینه:هو الّذی أخرج الّذین کفروا من أهل الکتب من دیرهم لأوّل الحشر ....
سوم
۱. معتقدان به سومین نفر بودن خداوند از خدایان سه گانه (تثلیث)، در زمره کافران:لقد کفر الّذین قالوا إنّ اللَّه ثالث ثلثة .... فرستاده شدن سومین رسول به سوی انطاکیه پس از تکذیب دو رسول پیشین:إذ أرسلنا إلیهم اثنین فکذّبوهما فعزّزنا بثالث .... ۲. منات، سومین بت مشرکان:ومنوة الثّالثة الأخری .
چهارم
۱. خداوند به منزله چهارمین سه نفر در صورت گفتگوی محرمانه (نجوا) بین آنان:ألم تر أنّ اللّه یعلم ما فی السّموت وما فی الأرض ما یکون من نّجوی ثلثة إلّاهو رابعهم و لا خمسة إلّاهو سادسهم ولا أدنی من ذلک و لا أکثر إلّاهو معهم أین ما کانوا .... مقصود از «رابعهم» و «سادسهم» علم خداوند به موضوع نجوا و گفتگوی محرمانه است نه تتمیم عدد زیرا خداوند از جسمانیّت و مادیّت منزّه است. همان گونه که اگر چهار نفر بودند برای چهارمین آنان معلوم بود. ۲. سگ اصحاب کهف، چهارمین آن ها براساس حدس و گمان برخی اشخاص:سیقولون ثلثة رّابعهم کلبهم ....
پنجم
...
۱. نهی شدن بنی اسرائیل، از قرار گرفتن در جرگه اوّلین کافران به قرآن:وءامنوا بما أنزلت مصدّقا لّما معکم ولاتکونوا أوّل کافر به .... ۲. کعبه، نخستین خانه قرار داده شده برای مردم:إنّ أوّل بیت وضع للنّاس للّذی ببکّة مبارکا .... ۳. عیسی (علیه السلام)، خواستار نزول مائده ای آسمانی، جهت عید برای اوّلین گروه از امّت خود و نیز واپسین گروه آنان:قال عیسی ابن مریم اللّهمّ ربّنآ أنزل علینا مآئِدة مّن السّمآء تکون لنا عیدا لّأوّلنا وءاخرنا .... ۴. پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله)، نخستین فرد تسلیم شده در برابر خداوند:قل أغیر اللَّه أتّخذ ولیًّا ... قل إنّی أمرت أن أکون أوّل من أسلم .... لا شریک له و بذلک أمرت و أنا أوّل المسلمین. و أمرت لأن أکون أوّل المسلمین. ۵. بازگرداندن آفریدگان نابود شده، در آستانه قیامت، به سان آفرینش اوّلین آن ها:یوم نطوی السّمآء کطیّ السّجلّ للکتب کما بدأنآ أوّل خلق نّعیده وعدا علینآ إنّا کنّا فعلین. ۶. آفرینشِ نخستینِ انسان، از سوی خداوند، دلیل بر امکان معاد:ولقد جئتمونا فردی کما خلقنکم أوّل مرّة .... أو خلقا مّمّا یکبر فی صدورکم فسیقولون من یعیدنا قل الّذی فطرکم أوّل مرّة .... وعرضوا علی ربّک صفًّا لّقد جئتمونا کما خلقنکم أوّل مرّة .... قل یحییها الّذی أنشأها أوّل مرّة .... و قالوا لجلودهم لم شهدتم علینا قالوا انطقنا اللَّه الذی انطق کل شی ء وهو خلقکم أوّل مرّة .... أفعیینا بالخلق الأوّل بل هم فی لبس مّن خلق جدید. ۷. ایمان نیاوردن کافران (لجوج) پس از دیدن معجزات، همانند نخستین بار:و أقسموا باللّه جهد أیمنهم لئن جاءتهم ءایة لّیؤمننّ بها ... أنّها إذا جاءت لایؤمنون • و نقلّب أفدتهم و أبصرهم کما لم یؤمنوا به أوّل مرّة .... ۸. موسی (علیه السلام) اوّلین مؤمن به عدم امکان رؤیت خداوند:ولمّا جآء موسی لمیقتنا وکلّمه ربّه قال ربّ أرنی أنظر إلیک قال لن ترینی ولکن انظر إلی الجبل فإن استقرّ مکانه فسوف ترینی فلمّا تجلّی ربّه للجبل جعله دکًّا وخرّ موسی صعقا فلمّآ أفاق قال سبحنک تبت إلیک وأنا أوّل المؤمنین. متعلّق «المؤمنین» به قرینه فرازهای ماقبل «بِأنّک لاتَری » (تو قابل رؤیت نیستی) می باشد. ۹. اقدام مشرکان مکّه، به اخراج پیامبر (صلی الله علیه وآله) و مؤمنان از شهر و دیار خود برای نخستین بار:ألاتقتلون قوما نّکثوا أیمنهم وهمّوا بإخراج الرّسول وهم بدءوکم أوّل مرّة .... ۱۰. خانه نشینی و سستی منافقان مدینه، در پی نخستین دستور برای جهاد:فإن رّجعک اللَّه إلی طآئِفة مّنهم فاستذنوک للخروج فقل لّن تخرجوا معی أبدا ولن تقتلوا معی عدوًّا إنّکم رضیتم بالقعود أوّل مرّة .... ۱۱. مسجد قبا، بنا شده براساس تقوا از نخستین روز:... لمسجد أسّس علی التّقوی من أوّل یوم أحقّ أن تقوم .... طبق گفته برخی مفسّران، مقصود از «مسجدٌ» در آیه، مسجد قبا است. ۱۲. ورود دوباره دشمنان بنی اسرائیل به مسجدالاقصی همانند ورود آنان در نخستین بار:وقضینآ إلی بنی إسرءیل ...• إن أحسنتم أحسنتم لأنفسکم وإن أسأتم فلها فإذا جآء وعد الأخرة لیسوءوا وجوهکم ولیدخلوا المسجد کمادخلوه أوّل مرّة .... ۱۳. تشابه معاد انسان ها با آفرینش نخستین:وعرضوا علی ربّک صفًّا لّقد جئتمونا کما خلقنکم أوّل مرّة .... یوم نطوی السّمآء کطیّ السّجلّ للکتب کما بدأنآ أوّل خلق نّعیده .... أفعیینا بالخلق الأوّل بل هم فی لبس مّن خلق جدید. ۱۴. ساحران فرعون، اقدام کننده نخست در مبارزه با موسی (علیه السلام):قالوا یموسی إمّآ أن تلقی وإمّآ أن نّکون أوّل من ألقی • قال بل ألقوا .... ۱۵. امید جادوگران فرعون به بخشیده شدن گناهانشان به جهت نخستین مؤمن بودن به موسی و هارون (علیهماالسلام):فألقی السّحرة سجدین • إنّا نطمع أن یغفر لنا ربّنا خطینا أن کنّا أوّل المؤمنین. ۱۶. قدرت خداوند بر احیای استخوان های مردگان همانند ایجاد آن ها در نخستین بار:وضرب لنا مثلا ونسی خلقه قال من یحی العظم وهی رمیم • قل یحییها الّذی أنشأها أوّل مرّة .... ۱۷. پیامبر (صلی الله علیه وآله) نخستین پرستش کننده فرزند خدا در صورت وجود فرزندی برای او:قل إن کان للرّحمن ولد فأنا أوّل العبدین. ۱۸. خسته و درمانده نشدن خداوند، هنگام آفرینش نخستین موجودات:أفعیینا بالخلق الأوّل بل هم فی لبس مّن خلق جدید. ۱۹. اخراج یهودیان بنی نضیر، نخستین اخراج گروهی آنان از مدینه:هو الّذی أخرج الّذین کفروا من أهل الکتب من دیرهم لأوّل الحشر ....
سوم
۱. معتقدان به سومین نفر بودن خداوند از خدایان سه گانه (تثلیث)، در زمره کافران:لقد کفر الّذین قالوا إنّ اللَّه ثالث ثلثة .... فرستاده شدن سومین رسول به سوی انطاکیه پس از تکذیب دو رسول پیشین:إذ أرسلنا إلیهم اثنین فکذّبوهما فعزّزنا بثالث .... ۲. منات، سومین بت مشرکان:ومنوة الثّالثة الأخری .
چهارم
۱. خداوند به منزله چهارمین سه نفر در صورت گفتگوی محرمانه (نجوا) بین آنان:ألم تر أنّ اللّه یعلم ما فی السّموت وما فی الأرض ما یکون من نّجوی ثلثة إلّاهو رابعهم و لا خمسة إلّاهو سادسهم ولا أدنی من ذلک و لا أکثر إلّاهو معهم أین ما کانوا .... مقصود از «رابعهم» و «سادسهم» علم خداوند به موضوع نجوا و گفتگوی محرمانه است نه تتمیم عدد زیرا خداوند از جسمانیّت و مادیّت منزّه است. همان گونه که اگر چهار نفر بودند برای چهارمین آنان معلوم بود. ۲. سگ اصحاب کهف، چهارمین آن ها براساس حدس و گمان برخی اشخاص:سیقولون ثلثة رّابعهم کلبهم ....
پنجم
...
wikifeqh: اعداد_وصفی_(قرآن)