بیژن الهی

بیژن الهی شیرازی (زادهٔ تیر ۱۳۲۴ – درگذشتهٔ ۱۰ آذر ۱۳۸۹ در تهران) شاعر، مترجم و نقاش ایرانی بود.
دیدن. تهران: بیدگل، ۱۳۹۳. شابک ۹۷۸۶۰۰۵۱۹۳۶۶۴
جوانی ها: چهل و یک تا پنجاه و یک. تهران: بیدگل، ۱۳۹۴. شابک ۹۷۸۶۰۰۵۱۹۳۸۹۳
بیژن الهی در تیرماه ۱۳۲۴ در چهارراه حسن آباد به دنیا آمد. او در نوجوانی در کلاس های نقاشی جواد حمیدی شرکت کرد.
الهی با دعوت فریدون رهنما نخستین شعرش را در شمارهٔ آبان ماه ۱۳۴۳ مجلهٔ طرفه به چاپ رساند. پس از آن با اسماعیل نوری علا در انتشار مجلهٔ جزوهٔ شعر همکاری کرد. برخی از ترجمه های او در مجلهٔ اندیشه و هنر منتشر شده اند. او از شاعران شعر موج نو و شعر دیگر بود. کتاب های او از سال ۱۳۹۳ توسط نشر بیدگل در تهران چاپ شد.مسعود کیمیایی و شمیم بهار از دوستان نزدیک او بودند.او در عصر سه شنبه ۱۰ آذر ۱۳۸۹ در ۶۵ سالگی در تهران بر اثر عارضه قلبی درگذشت. و در روستای بیجده نو از توابع شهرستان مرزن آباد استان مازندران به خاک سپرده شد. بنا بر وصیتش بر سنگ گور او هیچ نامی حک نشد.

الهی، بیژن(تهران ۱۳۲۴- تهران ۱۰ آذر ۱۳۸۹ش)
شاعر، مترجم و نقاش ایرانی. در نوجوانی در کلاس های نقاشی جواد حمیدی شرکت کرد.او به زبان های متعددی از جمله انگلیسی، اسپانیایی، فرانسوی و آلمانیتسلط داشت. الهی با دعوت فریدون رهنما نخستین شعرش را در شماره ی آبان ماه ۱۳۴۳ مجله ی طرفه به چاپ رساند. او در ابتدای دهه ی1340، با حضور در محافل شعری و چاپ اشعاری در مجله یجزوه یشعر، که اسماعیل نوری علا در قطع دفتر مشق مدرسه در می آورد و به قولی پیش تازترین صحنه یشعر آن دوره بود، به تبیین فضاهای شعری خود دست زد. تأثیر شعر الهی بر شاعران این جزوه را می توان نظیر همان تأثیر غیرمحسوسی دانست که ازرا پاوند بر جُنگ سوررئالیست ها داشت.بعضی از ترجمه های او در همان دوره در مجله یاندیشه و هنر منتشر شد.
الهی از اعضای شعر موج نو و از اعضای مهم و تاثیرگذار شعر دیگر و همچنین از جمله ی شاعران شعر حجم است که بیانیه ی این جریان را امضا نکرده است. استفاده از تکنیک های ادبیات مدرن در کنار دانش او از ادبیات کلاسیک، منجر به خلق فضایی نو و تصویرپردازی ویژه ای در شعر بیژن الهی شد. از جمله شاخصه های مهم شعر او تقطیع و چینش منحصر به فرد واژگان و همچنین تلفیق گزاره های انفصالی، تلویحی و به هم پیوستن توانش ارتباطی و روایی و خلق صحنه های بدیع و تصویرسازی های تازه و نو در شعر فارسی است. نگاه ارگانیک او به تقطیع و استفاده های زیبایش از ویرگول و خط تیره و دو نقطه و... آثار او را از شاعران هم نسل خودش متمایز جلوه می داد و به نوعی سایه ی او را بر شعر شاعران پیشرو "شعر دیگر" می گستراند. همچنین باید اضافه کرد که الهی شیوه ای خاص را در رسم الخط متون ادبی استفاده می کرد که به تبع آثار او بسیار متداول شده است.
الهی به دلایل نامعلومی پس از بازگشت از سفر مشهد، دایره یرفاقت های گروهی و حضور در مجامع ادبی را ترک کرد.او در ۶۵ سالگی در تهران بر اثر عارضه ی قلبی درگذشت. بنا بر وصیتش در روستای بیجده نو مازندران به خاک سپرده شد و بر سنگ قبرش چیزی نگاشته نشد. او مدتی همسر غزاله_علیزاده و مدتی همسر ژاله کاظمی بوده است. بسیاری از ترجمه های الهی هنوز منتشر نشده اند. علاوه بر نشر بیدگل که امتیاز غالب کارهای او در اختیار آنها ست، ناشران مختلف، گزینه های متعددی از شعرها و ترجمه هایش منتشر کرده اند و طی چند سال اخیر چندین کتاب پیرامون زندگی و آثار و اندیشه ی او منتشر شده. بیژن الهی در چهارمین بی ینال تهران (بهار 1343- در کنار هنرمندان شاخصی چون رضا بانگیز، رویین پاکباز، فرامرز پیلارام، حشمت_جزنی، اردشیر ارژنگ، ژازه_طباطبایی، پرویز کلانتری مرتضی_ممیز و...) حضور داشته است.
گزیده ی کتاب شناسی: گزیده اشعار فدریکو گارسیا لورکا (امیرکبیر، 1347)؛ حاکی ماوراء (ترجمه یشعرهای ولادیمیر ناباکوف-؟)؛ علف ایام (مجموعه شعر- بی نا- 1350)؛ اشعار حلاج (انجمن فلسفه ایران، 1354)؛اشراق ها: اوراق مصور آرتور رمبو (شعرهای به نثر ۱۸۷۵-۱۸۷۲) (تهران: فاریاب، ‏1362)؛دیدن (تهران: بیدگل‏، ‏۱۳۹۳)؛ جوانی ها: چهل و یک تا پنجاه و یک(تهران: بیدگل‏ ۱۳۹۴)؛چهارشنبه–خاکستر(تی.اس. الیوت،تهران: پیکره‏،۱۳۹۰)؛ بهانه های مانوس: فلوبر... (تهران: بیدگل، ‏۱۳۹۳)؛نیت خیر(فریدریش هلدرلین‏، با همکاری عزیزه عضدی- تهران: بیدگل‏، ۱۳۹۴)؛ مستغلات(هانری میشو،تهران: بیدگل،۱۳۹۴)؛ حلاج الاسرار (اخبار و اشعار): ح‍س‍ی‍ن ب‍ن م‍ن‍ص‍ور ح‍لاج (تهران: بیدگل‏، ۱۳۹۵)؛دره ی علف هزار رنگ: شکسپیر، پو... (جنگی از گردانده های بیژن الهی)(تهران: بیدگل،‏ ۱۳۹۵).
منابع:
روزنمای ادبیات امروز ایران 1396؛ پژوهش و تدوین: محمد ولی ­زاده؛ تهران: انتشارات بامداد نو؛ چاپ اول: 1395 http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do http://www.armandaily.ir/fa/news/detail/66353

بیژن الهی (زادهٔ تیر ۱۳۲۴ – درگذشتهٔ ۱۰ آذر ۱۳۸۹ در تهران) شاعر، مترجم و نقاش ایرانی بود.
• «بیژن الهی مال این زمانه نبود. از جنس اولیا بود. این که با شمار اندکی از دوستان نشست و برخاستی می کرد و سخنی می گفت، همه از سر لطف بود. وگرنه او نه هم سخنی داشت و نه هم دمی. سخت تنها بود و پوست کلفتی هم نداشت که با بی رحمی زمانه دست و پنجه نرم کند. گاهی شکایتی می کرد، اما فقط درد دلی بود.»• «در امروز ما بیژن، همیشه فردا بود. فردای او از گذشته های دور می آمد؛ و دیروزهای دور، گاهی که شاعر پس فردا می شد، وقتی که فردا را از میان برمی داشت و به گذشته های دورتر می برد؛ و در این معامله غبار از گذشته برمی داشت، مادر لغت می شد؛ که می برید، و می ساخت. یک «نئولوگ» عاشق، عاشق لوگوس.• «انتشار جزوهٔ نهم برای موج نوئی ها حکم یک «دور قدرت نمائی» (tour de force) را داشت و، بنظر من، آنکه در میان ما بیش از همه برجهیده و چهره ای شگفت از خود نشان می داد بیژن بود که هنوز فکر می کنم بهترین کارهایش را همان جا عرضه کرده بود؛ با شعر هایی همچون «تراخم» (همراه تقدیم نامچه ای اینگونه: برای خودم و مسعود )، «طاعون»، «سل» و «گلیلی در پردهٔ خون (شبانه)».»• «او شاعر نوآوری بود. یک جستجوگر شعر بود و با آنچه داشت هرگز راضی نمی شد. هر راهی که می رفت و هر کاری که می کرد، برای این بود که گونه های شعر خودش را نوتر کند.»