علی بن حسین مسعودی

علی بن حسین مسعودی (نام کامل: ابوالحسن علی بن الحسین المسعودی؛ حدود ۲۸۳ هجری / ۸۹۶ میلادی – ۳۴۶ هجری / ۹۵۷ میلادی) تاریخ نویس و جغرافی دان و دانشمند و جهان گرد عرب بود. نسب وی به عبدالله بن مسعود یکی از یاران برجستهٔ پیامبر اسلام می رسد.
مروج الذهب
التنبیه والاشراف
ذخائر العلوم وماکان فی سالف الدهور
الرسائل والاستذکار لما فی مر فی سالف الاعصار
التاریخ فی اخبار الامم من العرب والعجم
خزائن الملک وسر العالمین
القضایا والتجارب
المقالات فی اصول الدیانات
الاستبصار فی الائمة
السیاحة المدنیة فی السیاسة والاجتماع
اخبار الخوارج
البیان فی اسماء الائمة
الابانة فی اصول الدیانة
المسائل والعلل فی المذاهب والملل
سر الحیاة
کتاب الاوسط
اخبار الزمان
به گفته میکائیل کوپرسن، گرچه مسعودی در آثار به جای مانده اش مذهبش را اعلام ننموده است؛ ولی نحوه برخورد او با تاریخ صدر اسلام مخصوصاً خلافت علی ابن ابی طالب، و نیز عنوان بعضی از کتاب هایی از او که اکنون از میان رفته اند. اندک شکی در مورد شیعه بودن او باقی می گذارد. مانند تعداد دیگری از عالمان شیعه معاصر مسعودی، رویکرد او نسبت به فقه، مکتب «ظاهری» بوده است. البته، به نظر می رسد که وی حداقل مکتب یک فقیه شافعی را نیز درک کرده است. به گفته ابولقاسم پاینده، او شیعی مذهب بوده است.دانشنامه اسلام، امامیه بودن مسعودی را غیرقابل انکار می داند. در عین حال، مذهب فقهی او را به احتمال زیاد شافعی معرفی می کند. به گفته دانشنامه اسلام نویسندگان شیعه به اتفاق مسعودی را هم-مذهب خود می دانند. اما در میان نویسندگان سنّی برخی وی را سنّی معتزلی و برخی وی را شیعه می دانند.به گفته جان هیوود، مسعودی به همه مذاهب از جمله هندو، زرتشتی، یهودیت و مسیحیت علاقه نشان داده است ولی در نگارش تاریخ خود به صورت غیر نقادانه آنچه را می شنیده، نقل می کرده است.
وی در بغداد دیده به جهان گشود و تعالیم در زادگاه خود فرا گرفت. در نوجوانی راه سفر والترحال و جهانگردی پیشه گرفتند. در این جهانگردی دور و دراز و پر رنج در آن گاه که سفر بر روی چهارپایان از قبیل اسب، الاغ، استر و شتر بود نویسنده از بعضی از سرزمینهای شناخته شده دوران خود دیدن می کند، نخست از: فلسطین، بلاد فارس، ارمنستان، بلاد قاف، هند، دریای چین، مدغشقر، زنگبار، عمان، و در سال ۹۴۳ میلادی به انطاکیه می رسد. بعد از دو سال دیگر یعنی در سال ۹۴۵ میلادی وارد دمشق می شود. سپس در ده سال اخیر از عمر خود مابین سوریه و مصر می گذراند، و سرانجام در سال ۹۵۶ میلادی که سفری به مصر داشته در شهر فسطاط مصر این دار فانی را به درود می گوید و در همان جا به خاک سپرده می شود.
مسعودی تألیفات گوناگونی داشته است که متأسفانه بیشتر آن ها گم و یا نابود شده است. یکی از مهم ترین این تألیفات کتابی بنام اخبار الزمان ومن آباده الحدثان بوده، این کتاب در ۳۰ مجلد بوده است که متأسفانه در حال حاضر فقط یک جلد از آن باقی مانده است.

علی بن حسین مسعودی (حدود ۲۸۳ هجری / ۸۹۶ میلادی – ۳۴۶ هجری / ۹۵۷ میلادی) تاریخ نویس و جغرافی دان و دانشمند و جهان گرد اهل بغداد.
• «ایرانیان همه از نسل انوشیروان و پرویز نیستند، وانگهی آن دولت از دست برفت و به دولتِ گذشته بالیدن، درست به استخوان پوسیده نازیدن است. و کسی که افتخار کند به اینکه من از مردم فارس هستم و انوشیروان هم فارس بوده است به کسی که بگوید من از جنس آدمی هستم و انوشیروان هم بنی آدم بوده، برابر می باشد.»در «مروج الذهب»، به نقل از «خلقیّات ما ایرانیان» نوشته:محمدعلی جمال زاده ص ۱۵۷

[ویکی فقه] متکلم، مورخ و جغرافی دان بزرگ اسلامی ابوالحسن علی بن حسین مسعودی در نیمه دوم قرن سوم هجری حدود سال (۲۶۰ هـ . ق).
تاریخ دقیق ولادت مسعودی مشخص نیست. آن چه مسلم است این که وی در سال های نیمه دوم قرن سوم هجری متولد شده است و از روی نشانه ها چنین به دست می آید که سال تولد او حدود (۲۶۰ هـ . ق) بوده است؛ زیرا وی در سال (۳۰۰ هـ . ق) عازم سفری پژوهشی به بلاد مختلف اسلامی شد و بنابر تصریح شرح حال نویسان، وی در آن زمان مردی کامل بوده است و از طرفی او در حدود همان سال (۳۰۰ هـ . ق) با برخی از بزرگان اسلام و اهل کتاب به مناظره و مباحثه علمی پرداخته است و مسلم است که عزم سفری طولانی و پرحادثه و توانایی علمی جز از یک مرد کامل که در حدود ۴۰ سالگی محقق می شود ـ صورت نمی پذیرد. بنابر این می توان حدث زد که مسعودی، حدود سال (۲۶۰ هـ . ق) متولد شده است. در شهر بابل عراق به دنیا آمد و دوران کودکی خود را در آن جا سپری کرد.