سنی

مذهب سُنّی یکی از مذاهب دین اسلام است. اهل سنت و جماعت معتقدند که محمد، پیامبر اسلام، پس از خود جانشینی تعیین ننموده است. باوجود این، احادیث پیامبر همچون حدیث منزلت و حدیث ثقلین و وقوع غدیر خم را رد نمی کنند، ولی مناسبت آن ها را در مورد تعیین جانشینی علی بن ابی طالب تأیید نمی نمایند و معتقدند باید مسلمانان با تشکیل شورا یکی از افراد جامعه را به عنوان خلیفهٔ خود برگزینند، هر چند که برای تعیین خلفای بعدی، این اصل زیر پا گذاشته شد و اجماع صورت نگرفت. از این رو پس از درگذشت محمد و قبل از تدفین وی، نخست با تشکیل شورا در سقیفه بنی ساعده، با اینکه همهٔ مسلمانان یا نمایندگان همهٔ مسلمانان در شورا شرکت نداشتند (از جمله عباس عموی پیغمبر و علی بن ابیطالب داماد ایشان)، طبق سنت شورا و بیعت، ابوبکر را که از صحابه (یاران) و نزدیکان محمد بود برای خلافت بعد از محمد بر جامعه مسلمانان انتخاب کردند.
ابوبکر
این چهار تن به همراه امام حسن که مدت خلافت کوتاهی داشته اند به خلفای راشدین معروف اند که به ترتیب عبارت اند از:
عمر
مسلمانان اهل سنت، قرآن را کتابی محفوظ می دانند و اسلام را در پیروی از قرآن و سنت محمد می دانند، هرچند که عمر (خلیفهٔ دوم) کتاب خدا و عمل به آن را کافی می دانست. آنان در مسایل فقهی، ابتدا قرآن و سپس احادیث محمد و بعد از آن احادیث معتبر صحابه و اجماع را مورد استفاده قرار می دهند.
عثمان
مذهب اهل سنت در دو مکتب اصولی اعتقادی (کلامی) یعنی اشعری و ماتریدی واز لحاظ علوم فقهی به چهار مذهب فروعی و عملی حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی تقسیم می گردد.
علی

سُنّی
(یا: اهل سنّت و جماعت) آن دسته از مسلمانانی که در احکام شریعت تنها به قرآن و سنت رسول خدا (ص) استناد می کنند. اینان عدول از سنت پیامبر (ص) را موجب لعنت خدا و وقوف امام به سنت رسول را شرط امامت می شمارند. ملاک اهل سنت در شرع، پس از کتاب خدا، فقط گفتار و کردار پیغمبر اسلام است؛ برخلاف شیعه که پس از قرآن و سنّت پیامبر به سنت ائمۀ معصومین (ع) نیز استناد می کنند. اهل سنت، احادیث، اقوال و سیرۀ صحابه و خلفای راشدین را مأخوذ از سنت پیامبر می دانند و به آن ها استناد می کنند و از این نظر در مقابل اهل بدعت (جماعتی که اموری خارج از سنت پیامبر و صحابه را وارد دین کردند) قرار دارند. مسلمانان، اعم از شیعه و سنی، قوانین و احکام شریعت اسلام را از چهار منبع قرآن، سنت، اجماع و قیاس (نزد اهل سنت)/عقل (نزد شیعه) استنباط می کنند و در کلیات اصول فقهی با هم توافق دارند، اما در فروع و برخی مسائل فقهی، مانند نکاح موقت، مسح بر موزه (خُفین) و جز آن اختلاف دارند. به عقیدۀ اهل سنت هر کس بر مسلمانان حکومت کند اطاعتش به عنوان اطاعت از اولوا الامر واجب است. نزد اهل سنت شش مجموعۀ حدیث به نام «صِحاح سِته» مستند و معتبر است که ملاک احکام و فتوای فقهای ایشان است؛ ۱ـ صحیح مسلم؛ ۲ـ صحیح بخاری؛ ۳ـ سنن ابی داود؛ ۴ـ سنن ابن ماجه؛ ۵ـ سنن تِرمذی؛ ۶ـ سنن نِسایی. تا قرن ۴ق، در میان اهل سنت و جماعت مذاهب و فرق گوناگونی همچون اوزاعیه، پیروان امام ابوعمر و عبدالرحمان عمر و اوزاعی (۸۸ـ۱۵۸ق)، ثوریه، پیروان ابوعبدالله سفیان بن سعید ثوری (۹۶ـ۱۶۱ق)، داوودیه/ظاهریه، پیروان ابوسلیمان داوود بن علی بن خلف اصفهانی (۲۰۱ـ۲۷۰ق)، راهویهیه، پیروان اسحاق راهویه ( ـ۲۳۸ق) و طبریه، پیروان محمد بن جریر طبری ( ـ۳۱۰ق) وجود داشت، اما چون تعداد پیروان این مذاهب اندک و تعیین قاضی شرع برای آن ها دشوار بود، به فرمان دستگاه خلافت عباسی پیروان این مذاهب در امور شرعی خود به مذاهب چهارگانۀ اهل سنت رجوع کردند و رفته رفته در آن مذاهب مستحیل شدند. چهار مذهب فقهی عمدۀ اهل سنت عبارت اند از حنفیه، شافعیه، مالکیه و حنابله (← سنت؛ اجماع).

سنی یکی از مذاهب دین اسلام است که اکثریت مسلمانان (۷۵٪) تا (۹۰٪) را در بر می گیرد.
• «فرقی بین شیعیان و اهل سنت وجود ندارد و همه مسلمانان و همه آنهایی که گوینده لااله الاالله و محمد رسول الله هستند، همه برادر و در کنار یکدیگر هستند.» -> حسن روحانی
• «افراد را نباید بر این اساس که سنی هستند یا شیعه مورد تبعیض قرار داد. دیگران را فارغ از این که چه دین یا اعتقادی دارند یا از چه فرقه ای هستند، باید به عنوان انسان دید. مردم به عنوان انسان دارای حقوق انسانی خود هستند و به عنوان شهروند، حقوق مدنی مشخصی متوجه آن ها است. به علاوه دین و فرقه افراد مانند ایدئولوژی های جدید سیاسی نیست. سنی ها نباید با شیعیان که دوستداران اهل البیت عزیز هستند، مشکلی داشته باشند. اصول دین ما اجازه نمی دهد هیچ کشوری به دلیل تفاوت های مذهبی و با هدف تبدیل شدن به یک قدرت منطقه ای دست به سرکوب و تضییع حقوق عده ای بزند.» -> فتح الله گولن
• «در ظاهر مشکل موجود تنش بین سنی-شیعه است، اما موضوع اصلی مربوط به اهداف سیاسی از قبیل استقرار هژمونی، بسط نفوذ و دستیابی به قدرت منطقه ای است. برخی از سیاستمداران و کشورها دین را به یک ایدئولوژی سیاسی تبدیل کرده و آن را به دیدگاه های بسته سیاسی خود محدود می کنند. به همین ترتیب، تمایلاتی وجود دارد که هویت های سنی و شیعی را به پله های پیشرفت این ایدئولوژی ها تبدیل کند.» -> فتح الله گولن
• «جلسات مبارزه با تکفیر، وحدت، جهان اسلام، امت واحده در قم یا در تهران و حتی در زاهدان ناکارآمد است... تا روزی که در آن ها دوربین وجود داشته باشد.» -> رضا امیرخانی
• «هر عالم مذهبی، از هر مذهبی باید احساس وظیفه کند و سالی یک بار به عالم هم نفس و هم سخن و هم شان خود در مذهب دیگر سر بزند. به همین سادگی.» -> رضا امیرخانی