کلمه جو
صفحه اصلی

تنکابن

فرهنگ فارسی

نام ولایتی است از ولایت تبرستان بر طرف رستمدار که نور کجور باشد و در قدیم الایام که افراسیاب بر منوچهر لشکر کشیده منوچهر از راه لاریجان به آن حدود رفته عیال را در دزمور متحصن کرده از آب دریا نهری بریده خندق حصار را و آن محلی بوده در میانه و نوشه ده قریه کنس و گویند آثار آن خندق سالها باقی بوده و شهر رویان را منوچهر بنیاد کرده که هنوز در کجور معروف است ...

لغت نامه دهخدا

تنکابن. [ ت َ ب ُ / ت ُ ب ُ ] ( اِخ ) نام ولایتی است از ولایت تبرستان بر طرف رستمدار که نور و کجور باشد و در قدیم الایام که افراسیاب بر منوچهر لشکر کشیده ، منوچهراز راه لاریجان به آن حدود رفته عیال را در دزمور متحصن کرده از آب دریا نهری بریده خندق حصار را و آن محلی بوده در میانه ونوشه ده و قریه کنس و گویند آثار آن خندق سالها باقی بوده و شهر رویان را منوچهر بنیاد کرده که هنوز در کجور معروف است... حکیم مؤمن صاحب کتاب تحفةالمؤمنین از آنجا بوده است. ( انجمن آرا ). نام ولایتی از مازندران. نام منطقه ایست که فعلاً شهرستان شهسوار نامیده می شود... ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3 ). و رجوع به مازندران رابینو و مجمل التواریخ گلستانه و مجمل التواریخ و القصص و مرآت البلدان ج 1 و ص 501 و تاریخ ایران باستان ج 3 ص 2216 و 2640 و تذکرة الملوک چ 2 ص 83 و شهسوار در این لغت نامه شود.

دانشنامه عمومی

تنکابن ( تلفظ راهنما·اطلاعات) یکی از شهرهای استان مازندران در ایران است. تنکابن مرکز شهرستان تنکابن بوده و بزرگترین شهر غرب استان مازندران محسوب می گردد. این شهر مرکز فرمانداری ویژه تنکابن می باشد. جمعیت آن بر اساس آخرین سرشماری ۸۴۷۴۷ نفر بوده است. مردم این شهر به زبان های فارسی و مازندرانی و گیلکی سخن می گویند.
قلعه تنکا (دژ گلیج) تنکابن (اسلامی – شماره ثبت ۳۳۲۲)
قلعه نوشاه تنکابن
قلعه کتی تنکابن
قلعه هاله کله تنکابن
قلعه بهکله تنکابن
قلعه سیاورز خرم آباد تنکابن
قلعه رودپشت تنکابن
قلعه سیاه لان تنکابن
قلعه سفید کوه تنکابن
قلعه خشن چال تنکابن
قلعه دختر تنکابن
قلعه ذوات تنکابن
قلعه دژ کلار (سه قلعه از تنکابن تا کلاردشت)
قلعه مارکو (بین تنکابن و رامسر)
قلعه لشکرک تنکابن
قلعه هلوکله تنکابن
قلعه تنکا یا دژ گلیچ (قلعه تنکابن)
خرم آباد مرکز منطقه تنکابن و محال ثلاث در دوران قاجاریه در عصر حاکمیت خاندان خلعتبری بر این منطقه بوده است که در دوران پهلوی شهر جدیدالتأسیس شهسوار مرکز تنکابن گردید و پس از انقلاب اسلامی شهسوار به تنکابن تغییر نام داد. در دوران صفویه به نام فیض خوانده می شده و پس از الحاق تنکابن از رویان به دیلمستان نام «دیلم خاصه» و قبل از الحاق تنکابن از رویان به دیلمستان با نام «تَنکا» شناخته می شده است.
بنابر کتاب سفرنامه مازندران و استر آباد ظهیر الدین مرعشی پسوند بُن به معنی پایینِ می باشد و امروزه در اسامی مکان های زیادی در مازندران و گیلان وجود دارد. در نتیجه تنکابن به معنی پای یا زیر تنکا می باشد.
در مورد وجه تسمیه تنکابن نظریهٔ دیگری نیز بیان شده، تنکابن یا تنک آب بن یعنی جائیکه جلگه ساحلی دریای کاسپین تنک می شود. تنک در زبان معنی اندک و کم است. آن قسمت از ساحل دریا که اندک از بن کوه فاصله دارد به عبارت دیگر آن قسمت از ساحل دریا که با پهنای کمی از بن آب ظاهر شده است تنک آب بن یا تنکابن نامیده شده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تنکابن، شهرستان و شهری در مغرب استان مازندران می باشد.
از شمال به دریای خزر، از مشرق به شهرستان چالوس، از جنوب به شهرستان قزوین و از مغرب به شهرستان رامسر محدود می شود. این شهرستان مشتمل است بر دو بخش مرکزی و عباس آباد، هفت دهستان و شهرهای تنکابن، عباس آباد، نشتارود، کلارآباد، خرم آباد و سلمان شهر. قسمت شمالی تنکابن جلگه ای است و نقاط شهری و بیش تر آبادیهای شهرستان در آن قرار دارد. قسمت مرکزی (میان بند) شهرستان را ارتفاعات پوشیده از جنگل و قسمت جنوبی آن را کوههای فاقدپوشش جنگلی فراگرفته است.
مهم ترین کوه ها
مهمترین کوههای شهرستان تنکابن عبارت اند از: عَلَم کوه، تخت سلیمان، پیت غار (ارتفاع بلندترین قله: ح ۰۰۰، ۴ متر) در حدود ۳۸ کیلومتری جنوب شهر تنکابن و جنوب شرقی آبادی آردو، نَواس کوه/ نواسرکوه (ارتفاع بلندترین قله: ح ۷۰۰، ۳ متر) در حدود ۳۸ کیلومتری جنوب شهر تنکابن و جنوب آبادی آردو، سیاه کَر (ارتفاع بلندترین قله: ح ۶۰۰، ۳ متر) اَسب چَر (ارتفاع بلندترین قله: ح ۳۵۰، ۳ متر) در حدود ۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن، سَرگُل (ارتفاع بلندترین قله: ۳۵۰، ۳ متر) در حدود ۲۸ کیلومتری، بِلِس کوه (ارتفاع بلندترین قله: ۱۵۰، ۳ متر) در حدود ۳۲ کیلومتری و توله سَر (ارتفاع بلندترین قله: ۰۰۵، ۳ متر) در حدود ۳۳ کیلومتری جنوب غربی شهر تنکابن. گردنه «قلعه گردن» در جنوب روستایی به همین نام، در حدود یک کیلومتری جنوب غربی شهر خرم آباد، واقع است.
رودهای تنکابن
رودهای تنکابن عبارت اند از: چشمه کیله (سه هزار) به طول حدود ۸۰ کیلومتر با جهت جنوبی ـ شمالی، دوهزار به طول حدود ۱۰ کیلومتر، چالَک رود/ چالِک رود به طول حدود ۴۰ کیلومتر، صفارود به طول حدود ۲۴ کیلومتر، اِزارود (هزاررود)، گرمارود (شاخه اصلی سه هزار)، نشتارود، تنگه چال، تیرِم (شیرود)، وَلَم رود و تیله رود. این رودها پس از آبیاری اراضی شهرستان به دریای خزر می ریزند. همچنین این شهرستان دریاچه های کوهستانی و چشمه های آب گرم و معدنی دارد.
پوشش گیاهی
...

گویش مازنی

/tonkaabon/ تنکابن یا شهسوار از شهرهای قدیمی غرب مازندران استدژتنکا و برخی استحکامات و آثارتاریخی حاکی از اهمیت گذشته ی این شهر استاین شهر از شمال به دریای خزر و از جنوب به رشته کوه های اصلی البرز و از شرق به ناحیه ی قشلاق کلارستاق و از غرب به ناحیه ی اوشیان رانکو منتهی استفاصله کوه و دریا در این منطقه از یک تا نه کیلومتر است

تنکابن یا شهسوار از شهرهای قدیمی غرب مازندران استدژتنکا ...



کلمات دیگر: