اب معدنی

آب معدنی. آب معدنی آبی است که نسبت به آب معمولی از نظر میزان مواد معدنی، نوع مواد معدنی و گاز و همچنین درجه حرارت تفاوت داشته باشد.
انیدرید کربنیک محلول در آب اسیدی موجب تسریع حرکت دودی شکل روده می گردد و مقدار عصاره هایی که در روده ریخته می شود را زیادتر می کند. در نتیجه، هضم غذا تسریع می شود. همچنین موجب زیاد شدن اسید کلریدریکی که در معده تولید می شود، می گردد و اثر اشتهاآور دارد. آب های قلیایی نیز فعالیت معده را زیاد می کنند و اسید معده را از بین می برند و در معالجه درد مفاصل مؤثرند.
آب های تلخ اثرات خوبی در برطرف کردن یبوست و چاقی دارند. آشامیدن آب این چشمه ها برای اشخاص ضعیف و کم خون و مسلول و نظیر این ها خوب نیست.
آب های آهن دار برای درمان کم خونی بسیار مفید می باشد.
آب های گوگردی در درمان روماتیسم و امراض جلدی و مسمومیتهای فلزی تجویز می شود.
آشامیدن آب این چشمه های آرسنیک دار برای رفع کم خونی و ضعف ناشی از کمی غذا و غیره مفید است.
آب چشمه های یددار را بیشتر برای آشامیدن و نه حمام گرفتن مصرف می کنند و ید موجود در آن ها، هم دستگاه گوارش و هم غدد گلو را تحریک به کار و ترشح می کند.
آب های آهک دار در درمان نارسایی کلیه و درمان ناراحتی اعصاب و درمان اگزمای پوست و غیره توصیه شده اند.
اشخاصی که مبتلا به سوء هاضمه یا چاقی زیاد هستند یا دستگاه تنفسی آن ها خوب کار نکند، بر اثر آشامیدن آب چشمه های کلرور سدیم بهتر می شوند.
آب های رادیو اکتیو موجب فعالیت و ترمیم سلول و بافت های بدن شده، باعث ازدیاد کلسیم سازی گشته و می تواند رگ های خونی بدن را گشاد نموده، مدّر باشد و آرام بخش و باکتری کش است.
آب های معدنی، از چشمه های طبیعی یا چشمه هایی که مصنوعی ایجاد کرده اند، جریان دارند و آن ها را در همان سرچشمه در ظرف مخصوصی پر می کنند و برای مصرف حمل می نمایند. آب چشمه ها به طور کلی دارای نمک هایی هستند که در موقع عبور آب از سطح زمین در آن حل شده باشد. مقدار این نمک ها در آب های معدنی به مراتب زیادتر و حداقل به یک در هزار می رسد.
در آب معدنی ترکیباتی مانند نمک های ید و ترکیبات آرسنیک و ترکیبات گوگرددار و مواد رادیواکتیو و نظیر آن ها وجود دارد که در آب معمولی نیست. از آنجائیکه ترکیبات قشر زمین در نقاط مختلف، متفاوت می باشد، ترکیبات آب های معدنی هم فرق می کند.
آب های معدنی را از روی اینکه چه ترکیبی بیشتر در آن وجود دارد طبقه بندی می کنند:

آب معدنی. آب هایی که در یک لیتر آن ها حداقل ۱۰۰۰ میلی گرم یا ۲۵۰ میلی گرم انیدرید کربنیک آزاد موجود باشد. آب های معدنی از چشمه های طبیعی یا چشمه هایی که مصنوعاً ایجاد کرده اند، جریان دارند و از همان سرچشمه در ظرف های مخصوص پُر می شوند و سپس به مصرف می رسند. در آب معدنی ترکیباتی مانند نمک های یُد، ترکیبات آرسنیک، ترکیبات گوگرددار، مواد رادیواکتیو و نظیر آن ها وجود دارد که در آب معمولی نیست. چون ترکیبات قشر زمین در نقاط مختلف متفاوت است، به تبع آن ترکیبات آب های معدنی نیز فرق می کند؛ مثلاً در یک آب معدنی مقدار کلرور سدیم زیادتر و در آب معدنی دیگر مقدار آهک بیشتر است. مهم ترین چشمه های انواع آب های معدنی در آلمان است. آب های معدنی برحسب ترکیبشان به چند دسته تقسیم می شوند: ۱. آب های معدنی اسیدی، که لااقل در یک لیتر آن یک گرم انیدرید کربنیک طبیعی آزاد محلول وجود دارد. چشمۀ آب علی در ایران دارای آب معدنی اسیدی است. این آب موجب تسریع هضم غذا می شود، اشتهاآور، و در معالجۀ درد مفاصل مؤثر است؛ ۲. آب های معدنی سولفات سدیم دار، که علاوه بر آن اغلب کلرور سدیم و بی کربنات سدیم نیز دارند؛ ۳. آب های معدنی تلخ یا سولفات منیزیوم دار، که علاوه بر آن اغلب سولفات سدیم و کلرور سدیم نیز در آن ها موجود است و اثرات خوبی در برطرف کردن یبوست و چاقی دارند؛ ۴. آب های معدنی کلرور سدیم دار، که برای افراد مبتلا به سوءهاضمه یا چاقی مفرط، یا کسانی که دستگاه تنفسی آن ها مشکل دارد، مفید است؛ ۵. آب های معدنی آهن دار، که در یک لیتر آن ها بیش از دَه میلی گرم آهن به حالت محلول وجود دارد و برای درمان کم خونی مفید است. نمونه ای از چشمه های آهن دار در ایران آب گرم محلات است؛ ۶. آب های معدنی گوگردی، دارای هیدروژن سولفورۀ آزاد یا هیدروسولفور، و یا هر دو آن ها هستند و در درمان روماتیسم و امراض جلدی و مسمومیت های فلزی مؤثرند. در ایران، آب اسک نمونه ای از آب های گوگردی است؛ ۷. آب های معدنی آهک دار، دارای نمک هایی هستند که بخش اعظم آن ها را کربنات اسید کلسیم، کربنات اسید منیزیوم، گچ، و انیدرید کربنیک تشکیل می دهد. آب آهک دار در درمان نارسایی کلیه، ناراحتی اعصاب و درمان اگزمای پوست مفید است. در ایران، آب گرم همدان نمونه ای از آب های آهک دار به شمار می رود؛ ۸. آب های معدنی آرسنک دار، که در درمان کم خونی، ضعف ناشی از کم غذایی و جز آن مؤثر است؛ ۹. آب های معدنی یُددار.