پاناما

مختصات: ۸°۵۸′ شمالی ۷۹°۳۲′ غربی / ۸٫۹۶۷°شمالی ۷۹٫۵۳۳°غربی / 8.967; -79.533
۱ بوکاس دل تورو (بوکاس دل تورو)
۲ چیریکی (داوید)
۳ کوکله (پنونومه)
۴ کولون (کولون)
۵ دارین (لاپالما)
۶ هررا (چیتره)
۷ لس سانتوس (لاس تابلاس)
۸ استان پاناما (پاناماسیتی)
۹ وراگوآس (سانتیاگو)
پاناما با نام رسمی جمهوری پاناما کشوری است در آمریکای مرکزی. پایتخت آن پاناماسیتی است.جمعیت این کشور سه میلیون و چهارصد هزار نفر، زبان رسمی آن اسپانیایی و واحد پول آن بالبوآ و دلار آمریکا است. پاناما در سال ۱۸۲۱ از اسپانیا و سپس در سال ۱۹۰۳ از کلمبیا مستقل شد. جمهوری پاناما کم جمعیت ترین کشور اسپانیایی زبان در آمریکای لاتین است.
پاناما با ۷۵۵۱۷ کیلومتر مربع وسعت صد و شانزدهمین کشور جهان از لحاظ وسعت است. این کشور از شمال به دریای کارائیب (اقیانوس اطلس)، از شرق به کشور کلمبیا، از جنوب به اقیانوس آرام و از غرب به کشور کاستاریکا محدود است. منطقه پاناما دارای باریکترین خشکی در آمریکای مرکزی است که دو نیم قاره آمریکای شمالی و جنوبی را به یکدیگر متصل می کند. جمهوری پاناما عضو سازمان ملل متحد، و سازمان کشورهای آمریکایی است.
۷۰ درصد از مردم پاناما از تبار مستیزو (دورگه سرخ پوست و سفیدپوست)، ۱۴ درصد سیاه پوست، ۱۰ درصد سفیدپوست، و ۶ درصد سرخ پوست هستند. ۷۵ تا ۸۵ درصد از مردم این کشور کاتولیک رومی و ۱۵ تا ۲۵ درصد مسیحی اوانجلیست هستند.

پاناما (ابهام زدایی). پاناما یک جمهوری در آمریکای مرکزی است و می تواند به موارد زیر نیز اشاره داشته باشد:
پاناماکشوری است در آمریکای مرکزی. پایتخت آن پاناماسیتی است
باریکه پاناما نام باریکه ای خاکی در آمریکای مرکزی است که از مرز کاستاریکا (در غرب) تا مرز کلمبیا (در شرق)، ۶۴۰ کیلومتر امتداد می یابد.
کانال پاناما یک آبراه غیرطبیعی است که توسط انسان در کشور پاناما به وجود آمده و اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس ارتباط می دهد.
پاناماسیتی پایتخت و همچنین بزرگترین شهر کشور پاناما است.

پاناما (Panama)
موقعیت. کشور استراتژیک پاناما برزخی است همانند حرف S خوابیده که امریکای مرکزی، در غرب، و امریکای جنوبی، در شرق، را به هم متصل می کند و کانال پاناما که در میان آن جا دارد اقیانوس اطلس را به اقیانوس آرام مرتبط می سازد. مساحت این کشور ۷۵,۵۱۷ کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر پاناما است.سیمای طبیعی. کانال پاناما که در باریک ترین بخش این کشور حفر شده، سرزمین مزبور را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می کند. بخش غربی آن که به امریکای مرکزی منتهی می شود، از رشته کوه های تاباسارا تشکیل شده و آتشفشان بارو با ارتفاع ۳,۴۷۵ متر (مرتفع ترین نقطۀ پاناما) در همین بخش جا دارد. ناحیۀ شرقی کانال نیز از دو رشته کوه موازی تشکیل شده و از دشت ها و درّه های متعددی پدید آمده است. همۀ رودخانه های این کشور از کوه های مزبور سرچشمه می گیرند و در شمال به دریای کارائیب و در جنوب به اقیانوس آرام می ریزند. چاگرس، چِپو، و توئیرا ازجمله این رودهاست و گاتون تنها دریاچۀ مهم این کشور است. خلیج پاناما که در ساحل جنوبی و در شرق شبه جزیرۀ آسوئرو قرار دارد، جزایری چند ازجمله جزیره های پرل و رِی را در خود جا داده و جزیره های کوئیبا (کوئیوا) و سِواکو نیز در آب های غربی شبه جزیرۀ آسوئرو قرار دارند. کرانه های شمالی پاناما از بریدگی ها و فرورفتگی های چندی تشکیل شده که خلیج های ماسکیتو و سان بلاس از آن جمله اند. شهر پاناما در ساحل اقیانوس آرام قرار دارد و کولون، لاچورا، دوایت و سانتیاگو شهرهای مهم آن به شمار می رود. اقلیم پاناما در سراسر سال گرم و مرطوب است و بیشتر اراضی آن، به ویژه دامنۀ کوه ها، پوشیده از جنگل های انبوه است و از طبیعتی زیبا و حیات وحش قابل توجهی بهره مند است.
اقتصاد. عمده ترین محصولات کشاورزی صادراتی پاناما موز و قهوه و شکر است. حبوبات، ذرت، و مرکبات از دیگر تولیدات مهم کشاورزی آن محسوب می شوند. پاناما از نظر مواد غذایی خودکفاست و ماهی و میگو از مهم ترین صادرات آن به شمار می آیند. تأسیسات صنعتی پاناما عمدتاً پیرامون پایتخت متمرکز ند و تولید مصالح ساختمانی و نفت ازجمله فعالیت های صنعتی آن به شمار می روند. فعالیت های اقتصادی پاناما بر خدمات متمرکز است و در حدود ۴۹ درصد از نیروی کار این کشور در این بخش به کار مشغول اند.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر کشور پاناما جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون گذاری است. رئیس جمهور و معاون او و نیز ۷۲ عضو مجلس این کشور هر پنج سال یک بار انتخاب می شوند.
مردم و تاریخ. جمعیت کشور پاناما حدود۳,۴۰۵,۸۱۳ نفر است (۲۰۱۰)و تراکم نسبی آن به۴۵.۱ نفر در کیلومتر مربع می رسد. ۶۲ درصد از جمعیت این کشور را مستیسوها، تشکیل داده اند و ۸۴ درصدشان از کلیسای کاتولیک رومی پیروی می کنند و زبان رسمی آنان اسپانیایی است. پاناما، مهد تمدن چیبچا، از کهن ترین تمدن های قارۀ امریکا است. اسپانیایی ها در ۱۵۰۱ به پاناما وارد شدند و در ۱۷۱۷ آن را ضمیمۀ نایب السلطنۀ پرو کردند. پس از جدایی کشور کلمبیا از اسپانیا، پاناما به کلمبیا پیوست و در ۱۸۳۱ به خودمختاری داخلی نایل آمد و به یکی از ایالت های فدراسیون کلمبیا مبدل شد. حمایت امریکا از انقلابیون پاناما به جدایی کشور مزبور از کلمبیا منجر شد و پاناما در ۳ نوامبر ۱۹۰۳ به استقلال رسید؛ پس از آن امریکا احداث کانال پاناما را آغاز کرد و طی قراردادی با دولت نوبنیاد پاناما، نواری به عرض ۱۰ کیلومتر در دو طرف کانال مزبور را تصرف کرد. عملیات ساختمانی کانال پاناما در اوت ۱۹۱۴ به پایان رسید و سلطه جویی کشور امریکا بر پاناما رو به شدت نهاد و مشاجرات و زد و خوردها و کودتاهای چندی را به همراه آورد و سرانجام در ۱۹۹۱ مسئولیت ادارۀ کانال به دولت پاناما واگذار شد و در مقابل، امریکا حق استفاده از پایگاه هوایی هُوارد و حضور نظامی خود را در منطقۀ مزبور دریافت کرد. کانال مزبور در ۱۹۹۹ کلاً به دولت پاناما واگذار شد، و حضور نظامی امریکا در منطقۀ کانال و نیز در پایگاه هوایی هوارد هم چنان محفوظ ماند.

پاناما با نام رسمی جمهوری پاناما، کشوری است سربه سر آمریکای مرکزی و شمالی جای دارد.
• «پاناما به نردهٔ ساده ای می ماند که دو دنیا را از هم جدا کرده باشد. یک طرف که جمهوری پاناما در آن نمایشنامهٔ بازی می شود… ایوان های چوبی منازل قدیمی و پیاده روها همه برای تکمیل کمبود فضای آپارتمان هاست. در پاناما مردم همان قدر که درون خانه ها می توانند زندگی کنند در کوچه و خیابان نیز می توانند، خاصه که در بیرون هوا خنک تر هم هست.»مارسل نیدرگانگ، در اثرش چاپ ۱۹۶۲ -> پورگی اند بس
• «بدون منطقهٔ کانال مسلم است که پاناما وجود نمی داشت یا دست کم به صورت کنونی نبود.»، در اثرش چاپ ۱۹۶۲ -> مارسل نیدرگانگ
• «پرچم : جمهوری پاناما هیچ گاه جزو فدراسیون کشورهای آمریکای مرکزی نبوده و بنابراین پرچم آن با پرچم کشورهای آمریکای مرکزی تفاوت اساسی دارد. در سال ۱۹۰۳ (سال استقلال پاناما از کلمبیا) فرزند نخستین رئیس جمهوری پاناما پرچم این کشور را طرح ریزی کرد. رنگ سفید در این پرچم علامت صلح، قرمز نشانهٔ حزب لیبرال و آبی نشانهٔ حزب محافظه کار در این کشور و ستاره ها در زمینه های سفید نشانهٔ ایمان و قدرت شمرده شده اند. احزاب لیبرال و محافظه کار از احزاب پاناما در اوایل استقلال بوده اند.» در اثرش چاپ ۱۳۷۰/ ۱۹۹۱م -> رسول خیراندیش