کلمه جو
صفحه اصلی

خاندان پیران

دانشنامه عمومی

خاندان پیران یا خاندان ویسه از مهمترین خانداهای تورانی در شاهنامه فردوسی است. این خاندان از تبار تور و حامیان بزرگ افراسیاب هستند و جایگاهی مهم در توران زمین دارند. پیران ویسه پیشوای ختن و سپهسالار افراسیاب است. هومان نیز برترین مقام را در سپاه توران دارد. در جنگ دوازده رخ اعضای این خاندان به دست ایرانیان کشته می شوند. کشته شدن و نابودی این خاندان، سرآغاز انحاطات توران است.
در اوستا خاندان پیران بدست طوس نابود می شوند، اما در شاهنامه، این خاندان را خاندان گودرز از میان برمی دارند . ویسه نیای بزرگ خاندان ویسه گان، بار اوّل در شاهنامه در آغاز جنگ ایران و توران یاد می گردد و ویسه سپهبدی است در سپاه پشنگ . نا گفته نماند شاهنامه میان دودمان ویسه و افراسیاب تمایز قائل است، پشنگ و افراسیاب از تورانیان هستند ولی ویسه و پیران از ترکان. هرگاه سخنی از خاندان ویسه در شاهنامه به میان می آید ایشان را به ترکان یا ترکان چین منتسب می نماید نه به توران.
در ابتدای حضور دودمان ویسه گان، ویسه بزرگ قبایل خویش سپهبدی بود در لشکر پشنگ شاه توران، البته سپهبدان آن دوران اغلب پیشوای قبایل بودند و هر پیشوایی به تناسب حضور جنگجویانش نزد پادشاه قرب و مقام داشت، ظاهراً ویسه و پسرش پیران بیشترین و جنگجوترین افراد را داخل لشکر نموده بودند به همین سبب پیران مقام والاتر از ویسه را حائز گشت و وزیر افراسیاب شد.
در آغاز پادشاهی کیکاووس و هنگام جنگ با سوریان بار دیگر از ویسه یاد می گردد و ویسه پدر پیلسم است. سوریان و هاماوران ممکن است از یک مشاء قومی و قبیله ای باشند ولی شاهنامه تفکیک میان آن دو قائل است و کیکاووس در اصل می خواهد به جنگ هاماوران برود که در آغاز مسیر با سوریان نیز گلاویز می شود. ویسه در جنگ مربور پدر پیلسم است شاید هم در زمان یاد شده زنده نبوده فقط از او یاد می شود:


کلمات دیگر: