[ویکی نور] التفسیر و المفسرون نوشته دکتر محمدحسین ذهبی می باشد، وی از نویسندگان و محققان علوم قرآنی در عصر حاضر می باشد که سمت استادی علوم قرآنی در دانشگاه الازهر مصر را دارد و نامبرده از نخستین کسانی است که دربارۀ تفسیر و مفسران تألیفاتی را از خود برجای گذاشته است.
کتاب «التفسیر و المفسرون» از جمله تألیفات ایشان در موضوعات علوم قرآنی است که در آن به سیر تطور تفسیر، و روش های مختلف تفسیری و معرفی تفاسیر معروف فرقه های مختلف اسلامی پرداخته است.
از آنجا که نامبرده استاد دانشگاه می باشند سعی نموده است مطالب را به صورت دسته بندی و تقریبا خلاصه ذکر نماید و از بحث های حاشیه ای پرهیز نموده است
این کتاب دو جلد است که مطالب آن شامل:یک مقدمه، سه باب(مجموعا 16 فصل) و یک خاتمه می باشد
جلد اول آن دارای مطالب ذیل است:
مقدمه:در مورد معنی تفسیر و تاویل و...
کتاب «التفسیر و المفسرون» از جمله تألیفات ایشان در موضوعات علوم قرآنی است که در آن به سیر تطور تفسیر، و روش های مختلف تفسیری و معرفی تفاسیر معروف فرقه های مختلف اسلامی پرداخته است.
از آنجا که نامبرده استاد دانشگاه می باشند سعی نموده است مطالب را به صورت دسته بندی و تقریبا خلاصه ذکر نماید و از بحث های حاشیه ای پرهیز نموده است
این کتاب دو جلد است که مطالب آن شامل:یک مقدمه، سه باب(مجموعا 16 فصل) و یک خاتمه می باشد
جلد اول آن دارای مطالب ذیل است:
مقدمه:در مورد معنی تفسیر و تاویل و...
wikinoor: روایات و اقوال مفسران و علمای لغت ارائه نموده است.
نگارنده در فصل اول کتاب پیرامون مباحث کلی در علم تفسیر اعم از تعریف تفسیر و تأویل، فرق بین این دو، پیدایش علم تفسیر، جایگاه، هدف، فضیلت و مراتب علم تفسیر و... سخن به میان آورده است.
ایشان در تعریف علم تفسیر می گوید: تفسیر علمی است که به وسیله آن فهم قرآن کریم به دست می آید و به وسیله آن احکام و پندهای موجود در قرآن استخراج می شود. این علم از علوم زیادی چون: علم لغت، نحو، صرف، علم بیان، اصول فقه، اسباب نزول و ... کمک می گیرد. یا اینکه می توان علم تفسیر را این گونه تعریف کرد که آن علمی است که از احوال قرآن کریم از جهت دلالتش بر مراد خداوند، به میزان توان بشری بحث می کند.
ایشان در مبحث دوم، در مورد تأویل سخن می گوید. در ابتدا معنای اصطلاحی تأویل این گونه بیان می کند: برگرداندن لفظ از معنای ظاهری و منطوق آن به یک معنای مرجوح به خاطر وجود یک دلیل که گمان اغلب به آن می رود. سپس به اختلاف بین متکلمین و اصولیین در مورد تأویل اشاره می کند و منشأ این اختلاف را ظهور فلسفه یونانی در تفکر اسلامی معرفی می کند.
مؤلف در مبحث سوم، بحث اختلاف انظار بین تفسیر و تأویل را به میان می کشد و در مجموع هفت نظریه به همراه مثال برای این دو مطرح می کند.
نگارنده در فصل اول کتاب پیرامون مباحث کلی در علم تفسیر اعم از تعریف تفسیر و تأویل، فرق بین این دو، پیدایش علم تفسیر، جایگاه، هدف، فضیلت و مراتب علم تفسیر و... سخن به میان آورده است.
ایشان در تعریف علم تفسیر می گوید: تفسیر علمی است که به وسیله آن فهم قرآن کریم به دست می آید و به وسیله آن احکام و پندهای موجود در قرآن استخراج می شود. این علم از علوم زیادی چون: علم لغت، نحو، صرف، علم بیان، اصول فقه، اسباب نزول و ... کمک می گیرد. یا اینکه می توان علم تفسیر را این گونه تعریف کرد که آن علمی است که از احوال قرآن کریم از جهت دلالتش بر مراد خداوند، به میزان توان بشری بحث می کند.
ایشان در مبحث دوم، در مورد تأویل سخن می گوید. در ابتدا معنای اصطلاحی تأویل این گونه بیان می کند: برگرداندن لفظ از معنای ظاهری و منطوق آن به یک معنای مرجوح به خاطر وجود یک دلیل که گمان اغلب به آن می رود. سپس به اختلاف بین متکلمین و اصولیین در مورد تأویل اشاره می کند و منشأ این اختلاف را ظهور فلسفه یونانی در تفکر اسلامی معرفی می کند.
مؤلف در مبحث سوم، بحث اختلاف انظار بین تفسیر و تأویل را به میان می کشد و در مجموع هفت نظریه به همراه مثال برای این دو مطرح می کند.
wikinoor: محمد حسین ذهبی وی از نویسندگان و محققان علوم قرآنی در عصر حاضر می باشد که سمت استادی علوم قرآنی در دانشگاه الازهر مصر را دارد و نامبرده از نخستین کسانی است که درباره تفسیر و مفسران تالیفاتی را از خود برجای گذاشته است.
کتاب «التفسیر و المفسرون» از جمله تالیفات ایشان در موضوعات علوم قرآنی است که در آن به سیر تطور تفسیر، و روش های مختلف تفسیری و معرفی تفاسیر معروف فرقه های مختلف اسلامی پرداخته است. از آنجا که نامبرده استاد دانشگاه می باشند سعی نموده است مطالب را به صورت دسته بندی و تقریبا خلاصه ذکر نماید و از بحث های حاشیه ای پرهیز نموده است
ساختار کتاب
این کتاب دو جلد است که مطالب آن شامل: یک مقدمه، سه باب (مجموعا ۱۶ فصل) و یک خاتمه می باشدجلد اول آن دارای مطالب ذیل است: مقدمه: در مورد معنی تفسیر و تاویل و... باب اول (شامل چهار فصل) پیرامون تفسیر در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم شامل: فهم پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم و صحابه از قرآن، مفسرون از صحابه، ارزش تفسیر ماثور از صحابه، مشخصات تفسیرهای مربوط به این مرحله. باب دوم: تفسیر در زمان تابعین (شامل ۴ فصل) ابتداء شروع این مرحله و مصادر تفسیر در آن، ارزش تفسیر ماثور از تابعین، مشخصات تفسیر در این مرحله، اختلاف صحابه در تفسیر قرآن. باب سوم: تفسیر در زمان تدوین (دارای ۸ فصل) شامل: تفسیر ماثور، تفسیر به رای، مهمترین کتابهای تفسیر به رای، تفسیر به رای مذموم. فهرست مطالب جلد دوم: تفسیر صوفیه، تفسیر فلاسفه، تفسیر فقهاء، تفسیر علمی. خاتمه: در مورد انواع تفسیر در عصر حاضر.
ویژگی ها
کتاب «التفسیر و المفسرون» - از نخستین کتابهائی است که (از طرف اهل سنت) در زمینه معرفی تفاسیر و روش های تفسیری آنان و نیز شیوه نگارش- و سیر تطور آن، بصورت مجزا نوشته شده و دارای ویژگی های ذیل می باشد: ۱- کتابهای تفسیری فرقه های مختلف اسلامی را بصورت مجزا مورد نقد و بررسی قرار می دهد. ۲- در ابتدای هر فصل فهرست موضوعات مورد بحث ذکر شده است. ۳- در باب سوم- فصل اول: چگونگی شکل گیری تفسیر در عصر تدوین را توضیح می دهند- در این فصل مراحل مختلفی را که تفسیر طی نموده تا به مرحله تدوین رسیده به روش مناسبی بررسی می نماید (از زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم تا زمان بنی عباس) ۴- باب سوم- اسباب ضعف در روایات تفسیر بالماثور را بحث و سه عامل کثرت وضع، ورود اسرائیلیات و حذف اسانید را به عنوان عوامل اساسی برای ضعف روایات، بیان می نماید. ۵- در باب سوم (فصل دوم) تفسیر به رای را دو قسمت نموده (جایز و غیر جایز) و در ادامه آن اسامی کتابهای تفسیر به رای جایز را نام می برد. ۶- باب سوم: فصل چهارم- پیرامون تفسیر به رای مذموم این فصل از نظر نویسنده دارای اهمیت فراوانی است (چونکه بیشترین صفحات این دو جلد را به خود اختصاص داد. حدود ۳۳۰ صفحه) وی در ابتدا فرقه های اسلامی را که (به نظر ایشان) بدعت گذار در دین بوده اند را بررسی (افکار و عقاید آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده) سپس کتابهای تفسیری آنها را مورد نقد و بررسی قرار می دهد از میان فرقه های مختلف اسلامی آنچه که مورد خشم و غضب ایشان است، شیعه اثنی عشری است- لذا کتابهای مهم تفسیری، مخصوصا کتابهای تفسیری روایی را ذکر و از متن آنها برداشت هایی را علیه شیعه بیان می نماید. نگارنده گوید: به نظر می رسد که وی به اصول و مبانی شیعه آشنایی و تسلط کافی نداشته لذا اشکالاتی را در کتاب خود به عقاید شیعه بیان می نماید لذا لازم است که از طرف علماء شیعه نسبت به مطالب مطرح شده ایشان پاسخ کافی ارائه و کتاب وی مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
نسخه شناسی
...
کتاب «التفسیر و المفسرون» از جمله تالیفات ایشان در موضوعات علوم قرآنی است که در آن به سیر تطور تفسیر، و روش های مختلف تفسیری و معرفی تفاسیر معروف فرقه های مختلف اسلامی پرداخته است. از آنجا که نامبرده استاد دانشگاه می باشند سعی نموده است مطالب را به صورت دسته بندی و تقریبا خلاصه ذکر نماید و از بحث های حاشیه ای پرهیز نموده است
ساختار کتاب
این کتاب دو جلد است که مطالب آن شامل: یک مقدمه، سه باب (مجموعا ۱۶ فصل) و یک خاتمه می باشدجلد اول آن دارای مطالب ذیل است: مقدمه: در مورد معنی تفسیر و تاویل و... باب اول (شامل چهار فصل) پیرامون تفسیر در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم شامل: فهم پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم و صحابه از قرآن، مفسرون از صحابه، ارزش تفسیر ماثور از صحابه، مشخصات تفسیرهای مربوط به این مرحله. باب دوم: تفسیر در زمان تابعین (شامل ۴ فصل) ابتداء شروع این مرحله و مصادر تفسیر در آن، ارزش تفسیر ماثور از تابعین، مشخصات تفسیر در این مرحله، اختلاف صحابه در تفسیر قرآن. باب سوم: تفسیر در زمان تدوین (دارای ۸ فصل) شامل: تفسیر ماثور، تفسیر به رای، مهمترین کتابهای تفسیر به رای، تفسیر به رای مذموم. فهرست مطالب جلد دوم: تفسیر صوفیه، تفسیر فلاسفه، تفسیر فقهاء، تفسیر علمی. خاتمه: در مورد انواع تفسیر در عصر حاضر.
ویژگی ها
کتاب «التفسیر و المفسرون» - از نخستین کتابهائی است که (از طرف اهل سنت) در زمینه معرفی تفاسیر و روش های تفسیری آنان و نیز شیوه نگارش- و سیر تطور آن، بصورت مجزا نوشته شده و دارای ویژگی های ذیل می باشد: ۱- کتابهای تفسیری فرقه های مختلف اسلامی را بصورت مجزا مورد نقد و بررسی قرار می دهد. ۲- در ابتدای هر فصل فهرست موضوعات مورد بحث ذکر شده است. ۳- در باب سوم- فصل اول: چگونگی شکل گیری تفسیر در عصر تدوین را توضیح می دهند- در این فصل مراحل مختلفی را که تفسیر طی نموده تا به مرحله تدوین رسیده به روش مناسبی بررسی می نماید (از زمان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم تا زمان بنی عباس) ۴- باب سوم- اسباب ضعف در روایات تفسیر بالماثور را بحث و سه عامل کثرت وضع، ورود اسرائیلیات و حذف اسانید را به عنوان عوامل اساسی برای ضعف روایات، بیان می نماید. ۵- در باب سوم (فصل دوم) تفسیر به رای را دو قسمت نموده (جایز و غیر جایز) و در ادامه آن اسامی کتابهای تفسیر به رای جایز را نام می برد. ۶- باب سوم: فصل چهارم- پیرامون تفسیر به رای مذموم این فصل از نظر نویسنده دارای اهمیت فراوانی است (چونکه بیشترین صفحات این دو جلد را به خود اختصاص داد. حدود ۳۳۰ صفحه) وی در ابتدا فرقه های اسلامی را که (به نظر ایشان) بدعت گذار در دین بوده اند را بررسی (افکار و عقاید آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده) سپس کتابهای تفسیری آنها را مورد نقد و بررسی قرار می دهد از میان فرقه های مختلف اسلامی آنچه که مورد خشم و غضب ایشان است، شیعه اثنی عشری است- لذا کتابهای مهم تفسیری، مخصوصا کتابهای تفسیری روایی را ذکر و از متن آنها برداشت هایی را علیه شیعه بیان می نماید. نگارنده گوید: به نظر می رسد که وی به اصول و مبانی شیعه آشنایی و تسلط کافی نداشته لذا اشکالاتی را در کتاب خود به عقاید شیعه بیان می نماید لذا لازم است که از طرف علماء شیعه نسبت به مطالب مطرح شده ایشان پاسخ کافی ارائه و کتاب وی مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
نسخه شناسی
...
wikifeqh: آیت الله معرفت که در موضوع علوم قرآنی به نگارش در آمده است. این کتاب در دفاع از عقاید تشیع و در مقابل کتاب التفسیر و المفسرون ذهبی نوشته شده است.
کتاب دارای دو جلد است که جلد اول آن درباره تعریف تفسیر، تأویل، ترجمه و تاریخ تفسیر است. در جلد دوم به بررسی روش های تفسیری اجتهادی و اثری پرداخته شده است. التفسیر و المفسرون به فارسی ترجمه شده و از ویژگی های این کتاب، توجه به روایات ساختگی یا همان اسرائیلیات است.
محمد هادی معرفت (متوفی ۱۳۸۵ش) از عالمان شیعه و محققان علوم قرآنی است. این نویسنده کتاب هایی چون «التفسیر و المفسرون»، التمهید فی علوم القرآن، تفسیر الأثری الجامع، شبهات و ردود حول القرآن و صیانة القرآن من التحریف را نوشته است.
کتاب دارای دو جلد است که جلد اول آن درباره تعریف تفسیر، تأویل، ترجمه و تاریخ تفسیر است. در جلد دوم به بررسی روش های تفسیری اجتهادی و اثری پرداخته شده است. التفسیر و المفسرون به فارسی ترجمه شده و از ویژگی های این کتاب، توجه به روایات ساختگی یا همان اسرائیلیات است.
محمد هادی معرفت (متوفی ۱۳۸۵ش) از عالمان شیعه و محققان علوم قرآنی است. این نویسنده کتاب هایی چون «التفسیر و المفسرون»، التمهید فی علوم القرآن، تفسیر الأثری الجامع، شبهات و ردود حول القرآن و صیانة القرآن من التحریف را نوشته است.
wikishia: التفسیر_و_المفسرون_(کتاب)