بدر بن حسنویه

wikifeqh: سیاست آینده دستگاه خلافت نفوذ کند. از جمله خدمات وی به حاجیان برقراری امنیت طریق حجاز بود که با پرداخت هزینه سالانه برای حفظ امنیت و نگهبانی کاروان ها مرسوم بود. وی سالانه صد هزار دینار برای مجاوران حرمین، تعمیر آب انبارها و تهیه آب و بازسازی چاه های آب صرف می کرد. در زمان وی، موسم حج رونقی خاص داشت، لذا مورد توجه خلیفه واقع شد و به سبب خدمات او به حاجیان، اهتمام در منع تعدی بادیه نشینان به حاجیان، و پرداخت هزینه و بذل مال در این راه از او تجلیل کرد. در دوران حکومت وی بیست سال حاجیان با اطمینان خاطر در مراسم حج شرکت کردند و زمینه آرامش خاطر حاجیان را فراهم کرد.
حَسَنویه یا حَسنوَیه بن حسین (درگذشت 369ق.) بنیان گذار حکومت خاندانی شیعه مذهب از کردان بَرْزَکانی ایران است که حدود نیمه دوم سده 4ق. بر قسمت هایی از جبال و کردستان و لرستان فرمان راندند. نفوذ و اقتدار این خاندان تا حدود خوزستان و آذربایجان رسید و حکمرانی آنان بیش از 60 سال پایید. حسنویه را به عدالت پیشگی و برقراری امنیت ستوده اند. او به امور حرمین توجه ویژه داشت و برای مردم و مجاوران حرمین، انفاق ها و هدایای بسیار می فرستاد. شیعی بودن آل حسنویه در گزارش های منابع معاصر آمده و چنین برمی آید که از همسانی مذهبی آنان با حاکمان آل بویه که معمولا شیعه شمرده می شوند، چنین نتیجه گیری شده است. حسنویه دینوَر، نهاوند، شاپور خواست (خرم آباد) یزدگرد و اسدآباد همدان را به تدریج تصرف کرد و قلعة سَرْماج یا دُزبُز (هرسین کرمانشاه) را بر فراز کوهی بنا نمود و تختگاه خود ساخت که از آن پس نیز تختگاه امیران حسنویه بود.
یکی از فرزندان حسنویه بر ضد حکومت ابوشجاع عضدالدوله بویهی (حک: 338-372ق.) سرکشی کرد. همین موجب شد که عضدالدوله به تصرف اموال و املاک و کشتار همه فرزندان حسنویه بپردازد. عضدالدوله تنها با بدر که درایت و سیاست ورزی اش را دریافته بود، خوش رفتاری کرد و امارت کردستان را به او داد. بدر بن حسنویه به تدریج بر بخش های گوناگون جبل چیره شد و از 369 تا 405ق. امیر مناطقی از جبل بود. در اصطلاح جغرافی نویسان اسلامی، جبل به مناطق کوهستانی مغرب ایران گفته می شود و در آن دوران بیشتر بر همدان و دینور و کرمانشاه و کردستان تا نزدیکی عراق اطلاق می شده که بعدها به عراق عجم نام بردار شده است. البته قلمرو بدر بن حسنویه در اوج قدرت او، افزون بر مناطق یاد شده، به شاپور خواست، بروجرد، مناطقی از اهواز و گاه نیز قَرْمیسین (کرمانشاه) و حُلْوان و شَهْرَزور در کردستان عراق می رسیده است.