پس از حملهٔ اعراب و آمدن اسلام به ایران، فرهنگ ایران در دو دورهٔ پیش از اسلام و پس از اسلام بررسی می شود. به همین ترتیب، مبحث خط نیز دو بخش می شود؛ بخشی از آن مربوط به خطوط پیش از اسلام در ایران و بخش دیگر مربوط به خط پس از اسلام است.
خط پهلوی اشکانی: نام یک دستهٔ کلی از دبیره هایی است که برای نوشتن زبان (های) فارسی میانه (شامل پهلوی اشکانی) به کار می رفته اند. تمام این خط ها ریشه در خط آرامی دارند و مانند آرامی از راست به چپ نوشته می شده اند. خط رسمی دوران ساسانی، خط پهلوی بوده است. این خط از ویرایش خط پارتی ایجاد شده است.
دبیره ایلامی (عیلامی)، از ۲۹۰۰ سال پیش از میلاد به شکل های نیاایلامی، ایلامی باستان و میخیِ ایلامی دگرش یافت.دبیره میخی ایلامی، دبیره ای میخی است که از ۲۵۰۰ پ. م تا ۳۳۱ م به کار می رفته است. این دبیره از دبیرهٔ میخی اکدی به دست آمده است. دبیرهٔ میخی ایلامی از ۱۳۰ نشانه ساخته شده است که این تعداد بسیار کمتر از دیگر دبیره های میخی است.
خط میخی هخامنشی به احتمال زیاد توسط داریوش بزرگ ایجاد شده است. این نوع خط میخی که متشکل از ۵۰ علامت است. آخرین نوع خط میخی است که ابداع شده است (در سدهٔ ششم پیش از میلاد). این خط برای نوشتن کتیبه های هخامنشی به کار رفته است. خط میخی هخامنشی خطی نیمه الفبایی نیمه هجایی است به علاوهٔ ۸ علامت (اندیشه نگاشت) که برای لغات پر استفاده مثل شاه، کشور و اهورامزدا به کار می روند. این خط از ساده ترین خطوط میخی است. تنها خط میخی اوگاریتی است که از آن ساده تر است و صد در صد الفبایی است. این خط هم اکنون در استاندارد یونیکد (۴٫۱) پذیرفته شده و بازه ای به آن اختصاص داده شده است.
این دبیره ها گرچه اصل و ریشه ای یکسان و شباهت هایی با هم دارند، تفاوتشان به حدی است که جداگانه از آن ها یاد شود. خود واژهٔ پهلوی برگفته از پهلو است که خود صورتی از واژهٔ پرثوه (که صورت باستانی واژهٔ پارت است) می باشد.
خط پهلوی اشکانی: نام یک دستهٔ کلی از دبیره هایی است که برای نوشتن زبان (های) فارسی میانه (شامل پهلوی اشکانی) به کار می رفته اند. تمام این خط ها ریشه در خط آرامی دارند و مانند آرامی از راست به چپ نوشته می شده اند. خط رسمی دوران ساسانی، خط پهلوی بوده است. این خط از ویرایش خط پارتی ایجاد شده است.
دبیره ایلامی (عیلامی)، از ۲۹۰۰ سال پیش از میلاد به شکل های نیاایلامی، ایلامی باستان و میخیِ ایلامی دگرش یافت.دبیره میخی ایلامی، دبیره ای میخی است که از ۲۵۰۰ پ. م تا ۳۳۱ م به کار می رفته است. این دبیره از دبیرهٔ میخی اکدی به دست آمده است. دبیرهٔ میخی ایلامی از ۱۳۰ نشانه ساخته شده است که این تعداد بسیار کمتر از دیگر دبیره های میخی است.
خط میخی هخامنشی به احتمال زیاد توسط داریوش بزرگ ایجاد شده است. این نوع خط میخی که متشکل از ۵۰ علامت است. آخرین نوع خط میخی است که ابداع شده است (در سدهٔ ششم پیش از میلاد). این خط برای نوشتن کتیبه های هخامنشی به کار رفته است. خط میخی هخامنشی خطی نیمه الفبایی نیمه هجایی است به علاوهٔ ۸ علامت (اندیشه نگاشت) که برای لغات پر استفاده مثل شاه، کشور و اهورامزدا به کار می روند. این خط از ساده ترین خطوط میخی است. تنها خط میخی اوگاریتی است که از آن ساده تر است و صد در صد الفبایی است. این خط هم اکنون در استاندارد یونیکد (۴٫۱) پذیرفته شده و بازه ای به آن اختصاص داده شده است.
این دبیره ها گرچه اصل و ریشه ای یکسان و شباهت هایی با هم دارند، تفاوتشان به حدی است که جداگانه از آن ها یاد شود. خود واژهٔ پهلوی برگفته از پهلو است که خود صورتی از واژهٔ پرثوه (که صورت باستانی واژهٔ پارت است) می باشد.
wiki: خط در ایران