شک در تکلیف

[ویکی فقه] شک در تکلیف به تردید در توجه تکلیف به عهده مکلَّف اطلاق می شود.
شک در تکلیف، مقابل شک در مکلف به ، و به معنای شک در حکم شرعی و تکلیف است.
انواع شک در حکم شرعی
شک در حکم شرعی به دو صورت است:۱. شک در اصل جعل حکم شرعی و انشای آن؛ یعنی اصل تکلیف برای مکلف نامعلوم است، مانند: شک در حرمت استعمال دخانیات ( شبهه تحریمیه ) یا شک در وجوب نماز هنگام خسوف ( شبهه وجوبیه )؛۲. شک در مجعول، یا شک در فعلیت حکم شرعی بعد از علم به اصل جعل و انشای آن مثل: شک در حکم مایعی به سبب شک در خمر بودن آن؛ به این بیان که اگر خمر باشد حکم حرمت در حق مکلف به مرحله فعلیت می رسد، وگرنه در همان مرحله انشا باقی می ماند.
موارد شک در تکلیف
بعضی از اصولی ها شک در تکلیف را شامل موارد ذیل دانسته اند:۱. جنس تکلیف معلوم و نوع آن مشکوک باشد، مانند: دوران میان وجوب و حرمت، که اصل الزام (جنس تکلیف) معلوم، و نوع حکم (وجوب یا حرمت) مشکوک می باشد؛۲. نه نوع تکلیف و نه جنس تکلیف هیچ کدام معلوم نباشد، مانند: شک در این که آیا فلان عمل واجب است یا خیر، و یا فلان عمل حرام است یا نه. این گونه موارد را مجرای یکی از دو اصل تخییر و یا برائت می دانند.اما برخی دیگر از اصولیون ، شک در تکلیف را فقط شامل موردی می دانند که نه نوع تکلیف برای مکلف معلوم باشد و نه جنس آن، و جایی را که جنس تکلیف برای مکلف روشن بوده، اما نوع آن روشن نیست، به مانند شک در مکلف به و محل اجرای اصل تخییر می دانند.
نکته
...